Globallashuv va barqaror taraqqiyot falsafasi reja: 1

MAHALLIY
MUAMMOLAR
tushunchasi yuqoriroq darajadagi muammolarga, aniqroq 
aytganda, ayrim mamlakatlarga yoki yirik mamlakatlarning ancha katta hududlariga tegishli 
bo‘lgan muammolarga nisbatan tatbiq etiladi.
Bu erda odatda kuchli zilzilalar, yirik suv 
toshqinlari yoki, masalan, kichik davlatdagi fuqarolar urushi nazarda tutiladi.

MILLIY MUAMMOLAR
tushunchasi ijtimoiy-siyosiy va ilmiy muomalada ba’zan muayyan 
davlat yoki milliy hamjamiyatning ma’lum qiyinchiliklari, g‘am-tashvishlarini aks ettiradi. Miqyos 
darajasiga qarab ular mintaqaviy yoki mahalliy muammolar sifatida talqin qilinishi mumkin.
MINTAQAVIY MUAMMOLAR
ayrim qit’alar, dunyoning yirik ijtimoiy-iqtisodiy hududlari 
yoki ancha yirik davlatlarda yuzaga keladigan muhim masalalar doirasini qamrab oladi
. Bunday 
muammolarga sharqiy Evropaning bir necha mamlakatlari hududi radioaktiv zaharlanishiga olib 
kelgan Chernobil fojiasi yoki bir qator davlatlarni qamrab oluvchi ancha katta hududlarda yuz 
bergan iqlim o‘zgarishlari misol bo‘lishi mumkin. Masalan, 1968 yilda Saxel mintaqasida yuz 
bergan qurg‘oqchilik «asr falokati» degan nom oldi. U Afrika qit’asining 18 davlatini qamrab oldi, 
bunda ocharchilik natijasida 250 mingdan ko‘proq odam halok bo‘ldi, taxminan 18 million bosh 
qoramol nobud bo‘ldi, xavfli kasalliklarning epidemiyalari yuzaga keldi, bu ulkan mintaqa hududi 
esa deyarli to‘la sahroga aylandi.
6
Печчеи А. Человеческие качества. – М.: 1980. – С.123, 124. 

---

GLOBAL MUAMMOLAR
 butun er kurrasini, uning nafaqat odamlar bevosita yashaydigan 
qismini, balki Erning qolgan yuzasi, er osti bo‘shliqlari, atmosfera, gidrosfera va hatto inson 
faoliyati doirasiga kiruvchi kosmik fazoni qamrab olishi bilan izohlanadi.
Shunday qilib, global muammolar to‘g‘risida so‘z yuritilganda butun sayyora nazarda 
tutiladi, uning eng yirik tarkibiy birligi sifatida esa mintaqa qabul qilinadi. Bunda mintaqalar soni 
va ularning miqyosi ko‘rib chiqilayotgan muammolar xususiyati bilan belgilanadi. Masalan, dunyo 
miqyosidagi iqtisodiy qoloqlik muammosini tadqiq etishda odatda butun sayyorani ikki mintaqa – 
rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlarga ajratish bilan kifoyalaniladi. Demografik, energetik 
muammolar yoki xom ashyo muammolarini o‘rganishda esa, mintaqalar soni ko‘payadi va har 
safar tadqiqotning muayyan maqsadlari bilan belgilanadi.