Guliston davlat universiteti pedagogika va psixologiya kafedrasi oila pedagogikasi

 
 
65
Oila psixologiyasi / Akad.litsey va kasb-hunar kollejlari o’quvchilari uchun o’quv qo’llanma. G.B.Shoumarov va 
b. G.B.Shoumarovning tahriri ostida. – Toshkent: “Sharq”, 2008. – 48-62-betlar.
Оилавий муносабатлар
– ота-оналар ёки боланинг камолоти учун масъул 
бўлган шахслар (бува-бувилар) ҳамда фарзандлар ўртасида турли 
йўналишларда ташкил этилувчи муносабатлардир 

---

80 
 
Ushbu munosabatlar farzandlarning aqliy, ruhiy kamolotini ta’minlab, ota-
onalarda o’ziga xos faollikni yuzaga keltiradi. Xususan, farzandlarning bevosita 
ta’siri tufayli ularning qiziqish hamda faoliyatlari doirasi kengayadi, o’zaro 
aloqalari mazmunan boyib boradi, real hayot mohiyatini chuqurroq anglash, ya’ni, 
farzandlar kamoloti, kelajagi timsolida o’z umri davomiyligini kurish holati ro’y 
beradi. 
Shaxsning ma’naviy sifatlarga ega bo’lishi, unda ma’naviy bilimlarni 
egallashga nisbatan ehtiyoj va qiziqishning paydo bo’lishida oila tarbiyasi asosiy 
rolni bajaradi. Oilada qaror topgan sog’lom ma’naviy-ruhiy muhit farzandlarning 
etuk, barkamol bo’lib voyaga etishlari uchun beqiyos ahamiyatga egadir. 
Sharqda azal-azaldan oila tarbiyasiga yuksak baho berib kelingan. Sobiq Ittifoq 
davrida esa oilaning shaxs tarbiyasidagi beqiyos o’rni va roli inkor etilgan edi. 
Shaxs ijtimoiy muhit vositasida tarbiyalanar edi. 
Oilada bolalarni milliy va umuminsoniy qadriyatlar asosida tarbiyalovchi 
maskan 
sanaladi. 
Shunday 
ekan, 
uning 
muhitida 
tashkil 
etiladigan 
munosabatlarning oila zimmasidagi vazifalarni to’la-to’kis ado etilishiga e’tibor 
qaratish muhimdir. Oila zimmasidagi vazifalarning samarali bajarilishi, oilaviy 
munosabatlarning to’g’ri tashkil etilishida ota-onalar tomonidan tanlangan 
munosabat uslubi muhim ahamiyatga ega.
Zamonaviy sharoitda oilalarda ota-ona va farzandlar o’rtasidagi munosabatni 
o’rganish natijasida barcha oilalar uchun quyidagi to’rtta uslub xos ekanligini ko’rish 
mumkin:
1)
avtoritar uslub; 
2)
anomal uslub; 
3)
liberal uslub; 
4)
demokratik uslub. 
Quyida barcha oilalar uchun xos bo’lgan to’rtta uslub mohiyati yuzasidan so’z 
yuritiladi.
1. Oilaviy munosabatlarning