I bo’lim. Konserva korxonalari jihozlari

Davriy ishlaydigan avtoklavlar
. Ular ikki turda: vertikal va gorizontal 
to’rli va bankalar uchun karzinasiz bo’linadi
Vertikal avtoklavlar bir, ikki va to’rt to’rli bo’lishi mumkin. Davriy 
ishlaydigan aPParatlarda sut shisha butilkalarda, sim karzinalariga joylanib 
sterillanadi. Kameraga bu xaydalib mahsulot qizdiriladi va sterillanadi. Sterillash 
haroratiga 20 – 25 min. da yetiladi. 
Tunnel turidagi sterilizator
. U konsrtruksiyasi bo’yicha (kamera) to’g’ri 
burchakli kesimdagi tunneldan iborat. Uzunligi 10 m gacha keladi. Kamera 
bo’ylab Polda konveyer o’rnatilgan. Kirish va chiqish (shtor) Parda bilan 

---

239 
berkitilgan. Tunnel, mahsulot ortilgan telejkalar bilan to’ldirilgan bo’lib, devorlar 
yordamida zonalarga bo’lingan. Har bir zonada sut olingan butilkalar avval issiq 
havo bilan 120 
0
S gacha qizdiriladi so’ng suv bilan 20–24 
0
S gacha sovutiladi. 
Bunday aPParatlar quvvati soatiga 4000 litrgacha yetadi. 
Sutni tarada sterillash uskunalarining kamchiligi: sekinligi va mahsulotning 
sterillash haroratigacha qizdirish bir tekis kechmasligidir. 
YUzali Plastinkali sterillash – sovutish uskunasi sxemasi. 
Sut tenglash 
bakidan markazdan qochma nasosda birinchi regeneratsiya sektsiyasiga beriladi, 
so’ng ikkinchisiga. Ikkinchi regeneratsiya sektsiyasidan gomogenizatorga 
xaydaladi. So’ng sterillash sektsiyasiga kelib tushadi, u yerda bug’ yordamida 
sterillash haroratigacha qizdiriladi. Sovutish sut issiqligini ketma – ket birinchi, 
ikkinchi va uchinchi sektsiyalarda sovuq sutga berish yo’li bilan bajariladi. 
Oxirigacha sovutgichda sovutiladi. Plastinkali sterillash – sovutish uskunalarining 
quvvati soitiga 500 - 10000 l va undan yuqori bo’lishi mumkin. 
Bug’ kontaktli injektor turidagi qizdirgichli sterillash uskunasi 
quyidagicha ishlaydi. Sut bakdan birinchi so’ng ikkinchi ilitgichga yuboriladi. 
Ikkinchi isitichda u qozonxonadan kelgan bug’ bilan isitiladi, birinchida esa – 
ikkilamchi, birinchi isitgichdan kelayotgan bug’ bilan. So’ngra yuqori bosimli 
nasos bilan sut bug’kontaktli isitgichga xaydaladi, u yerda sterillash haroratgacha 
qizdiriladi va vakuum kamerasiga (dezodorator) yuboriladi. 
Injektorli bug’ kontaktli isitgich bu qizdiriladigan sut haroratlanadigan yoPiq 
kanaldan iborat. Sut oqimiga maxsus teshiklar orqali to’yintirilgan bug’ beriladi. 
Bug’ xajmi va uning harorati orqali qizdirish darajasi aniqlanadi. Konstruktiv 
jixatdan ular har xil bo’lishi mumkin. 
Vakuum kamerasida sut qaynaydi. Bunda u soviydi va namlik bug’lanadi. 
Sterillangan sut vakuum kameradan asePtik nasos bilan asePtik gomogenizatorga 
xaydaladi. 
Gomogenlangan, sterillangan sut sovutgichda sovutiladi. Quruq modda 
miqdori boshlang’ich va tayyor (sterillangan) mahsulot tarkibida regulyatorlar 
yordamida nazorat qilib turiladi. 

---

240 
Sterillash, sovutish uskunasi sxemasi.