I mövzu: Psixologiyanın predmeti, V ə zif ə L



Yüklə 1,57 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə33/36
tarix21.01.2017
ölçüsü1,57 Mb.
#6073
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36

 
T
ə
hsil  sistemind
ə
  psixoloji  xidm
ə
t  t
əhsil  müə
ssis
ə
l
ə
rind
ə
 
psixoloji  bilikl
ə
rd
ə
n  ekspertiza,  diaqnostika,  korreksiya,  konsultasiya 
v
ə
  s.  m
ə
qs
ə
dl
əri  üçün  kompleks  istifadə
ni  n
ə
z
ə
rd
ə
  tutan  praktik 
f
ə
aliyy
ə
t sistemidir.  
 
Müasir  dövrdə
  t
ə
hsil  sistemi  m
ə
kt
əb    psixoloqlarının  simasinda 
pedaqoji,  sosial    psixologiya  sah
ə
sind
ə
ki    yeni    nailiyy
ə
tl
ərin  gündə
lik  
m
ə
kt
ə
b    h
əyatına      tətbiqini    reallaşdıran  mütə
x
ə
ssisl
ə
rl
ə
    t
ə
min  
olunmaqdadır. 
 
 
S
əriştəli  praktik    psixoloq    uşaqların  psixi  inkişafında  baş  verə

keyfiyy
ə
t  d
əyişikliklərini  vaxtında  qeydə
 
almaqla,  onların  yaş  və
  f
ə
rdi 


susiyy
ə
tl
ə
rini  n
ə
z
ə
r
ə
  alan  t
ə
lim  v
ə
  t
ə
rbiy
ə
nin  optimal  metod  v
ə
 
vasit
ə
l
ərinin  seçilmə
si    v
ə
    s
ə
m
ə
r
ə
li    t
ə
tbiqind
ə
    m
ə
kt
ə
bin    pedaqoji  
kollektivin
ə
   
kömək    göstərmiş    olur.  Bununla  belə
,    psixoloji    xidm
ə
tin  
mahiyy
ətini    yalnız    psixoloji    biliklə
rin    praktikada    t
ətbiqi    mövqeyində
n  
qiym
ə
tl
ə
ndirm
ək  doğru  olmazdı.  O, psixologiya   elminin  özünün  gə
l
ə
c
ə
k  
t
ə
r
ə
qqisin
ə
      t
əkan    verir:    praktik    psixoloqların  fə
aliyy
ə
ti  bu  elm
ə
  aid 
n
ə
z
ə
riyy
ə
  v
ə
   
konsepsiyaların,  tədqiqat  metodlarının    təcrübə
    il
ə
 
uyğunluğunun  yoxlanılması  üçün  geniş  imkanlar  açır.
 
 
Müasir  tə
hsil  sistemind
ə
   
geniş  tə
tbiq  olunan    psixoloji  xidm
ə

haqqında    konsepsiyalar  içə
risind
ə
 
İ.V.Dubrovina 
v
ə
 
L.M.Fridmanın  
konsepsiyaları    özlərinin  orijinallığı  ilə
  f
ə
rql
ənir.  Onların  konsepsiyalarının  
modifikasiyaları əsasında bir sıra digər  konsepsiyalar da  yaradılmışdır.
 
 
İ.V.Dubrovinanın  təklif  etdiyi  konsepsiyanın  ə
sas  mahiyy
ə
ti  
ondan  ibar
ə
tdir  ki,    bir  n
ə
f
ə
r  psixoloq    t
əkbaşına    yüzlə
rl
ə
  m
ə
kt
ə
bli  il
ə
 
çoxcə
h
ətli  iş  qurmalıdır.  Fikrimizcə

“Tə
hsil  sistemind
ə
  psixoloji  xidm
ə

haqqında Əsasnamə”də
  
göstə
ril
ə
n v
əızifə
l
ə
ri bir n
ə
f
ə
r psixoloqun t
ə
klikd
ə
 
icra etm
ə
si o q
ə
d
ə
r d
ə
 
inandırıcı görünmür.
 
 
İ.V.Dubrovinanın    konsepsiyasında    mə
kt
əb  psixoloqunun  işinin 
“həkim  modeli”  əsasında  qurulmasına  üstün  ə
h
ə
miyy
ə
t  verilir.  Burada 
psixoloqun   
ə
sas  v
ə
zif
ə
sinin  profilaktika  v
ə
   
psixi  inkişafdakı    qüsurların  
korreksiyasından  ibarət olması ön plana çə
kilir.  
 
L.M.Fridmanın tə
klif etdiyi psixoloji xidm
ət  konsepsiyasında 
 is
ə
 
psixoloq  pedaqoji  kollektivin 
üzvü  kimi    öz  mə
qs
ə
d  v
ə
  v
ə
zif
ə
l
ə
rini 
t
əkbaşına, birbaşa şagirdlə
rl
ə
 
deyil,  müə
lliml
ə


 m
ə
kt
ə
b v
ə
 sinif r
ə
hb
ə
rl
ə
ri, 
h
əmçinin  şagird  özünüidarə
 
orqanları  vasitə
sil
ə
 
reallaşdırması  nə
z
ə
rd
ə
 
tutulur.  
 
T
ə
hsil  sistemind
ə
  psixoloji  xidm
ə
tin  h
əyata  keçiril
m
əsi   uşaqların  
t
ə
lim  v
ə
  t
ə
rbiy
ə
  
işində
  elmi-psixoloji  bilikl
ə
rin  n
ə
z
ə
r
ə
  
alınmasını   vacib  
bir  t
ə
l
əb  kimi   qarşıya  qoyur. Təhsil  müə
ssis
ə
l
ə
rind
ə
  psixoloji  xidm
ə
t  
işini  həyata  keçirə
n    m
əsul  şəxs  psixologiya  üzrə
     
ixtisas  hazırlığı
na  

malik    ali    t
əhsilli    praktik    psixoloqlardır.  Onlar    körpəlik    dövründə
n  
başlayaraq    erkə
n    g
ənclik    (böyük    mə
kt
əb    yaşı)      dövrünə
d
ək    uşağın  
taleyi  il
ə
  
bağlı  tə
lim  v
ə
  t
ə
rbiy
ə
  m
ə
s
ə
l
ə
l
ə
rinin  h
ə
llind
ə
 f
əal iştirak  edirlə
r.  
Uşaq    doğulduğu    gündə
n      orta    m
ə
kt
ə
b    t
əhsilini    başa    vuranadə
k   
davam    ed
ə
n    h
ə
yat    ill
ə
rind
ə
       
peşə
kar    psixoloqun    diqq
ə
t    m
ə
rk
ə
zind
ə
  
olmalıdır. Bu  dövr   ə
rzind
ə
,  y
ə
ni  h
əyatın ilk 16
-
18  ili  dövründə
     
uşağın  
psixi    inkişafı    sistematik    müşahidə
 
obyekti  olmalıdır.  Bu  inkişafın  gedişi 
prosesind
ə
 
müntə
z
əm    psixodiaqnostik  müayinə
l
ər    aparılır,  uşağın    psixi 
inkişaf    tempi  və
    xarakteri    qiym
ə
tl
ə
ndirilir,  onun  t
ə
lim    v
ə
  t
ə
rbiy
ə
sinin 
s
ə
m
ə
r
əliliyinin    yüksə
ldilm
əsi    üçün      tövsiyə
l
ə
r  verilir  v
ə
 
onların    hə
yata  
keçi
rilm
əsi  üzə
rind
ə
  n
ə
zar
ə
t  t
ə
min olunur. 
 
Psixoloji    xidm
ət  müasir  təhsil  sisteminin üzvi  komponentlə
rind
ə
n  
biridir. Onun  t
ətbiqi  uşaqların  intellektual  imkanlarının,  şə
xsiyy
ətyönümlü   
potensiallarının,  tə
bii    imkan  v
ə
    qabiliyy
ə
tl
ə
rinin,  maraq    v
ə
    meyill
ə
rin 
vaxtında  aşkara  çıxarılmasını,  tə
lim  v
ə
  t
ə
rbiy
ə
    prosesl
ə
ri    vasit
ə
sil
ə
 
maksimum    inkişaf    etdirilmə
sini    t
ə
min    edir.  Psixoloji    xidm
ət    uşaqların  
psixi    inkişafının    imkanlarını    aşkara    çıxarır,    onların  pedaqoji    proses  
vasit
ə
sil
ə
       
maksimum    şə
kild
ə
   
reallaşmasına  əlverişli    imkan    yaradır.  
Uşaqların    ə
ks
ə
riyy
ə
tind
ən  öz    psixi    inkişafının    göstə
ricil
ə
rin
ə
   
görə
  geri  
qalan    uşağın    inkişafında      lə
ngim
ə
y
ə
    s
ə
b
ə
b  olan    amill
əri    vaxtında  
aşkara  çıxaran psixoloq  bu  sə
b
ə
bl
ə
rin  a
radan  qaldırılmasına yönəlmiş 
m
ə
qs
ədyönlü  fə
aliyy
ə
ti  il
ə
    f
əal  rol    oynamış    olur.  İstedadlı    və
   
üstün  
qabiliyy
ətli  şagirdlə
rl
ə
  
iş  prosesində
  
praktik  psixoloq ilk  növbə
d
ə
  erk
ə
n  
yaş  dövrlə
rind
ə
   
uşaqlarda  təbii  imkanların  aşkara  çıxarılması,
 
onların 
qabiliyy
ə
tl
ə
r
ə
 
çevrilməsi üçün  inkişafetdirici  proqramların hazırlanmasında  
iştirak    edir,    psixi    inkişafın    sürətli    gedişi  üçün    mövcud    imkanların  
maksimum    s
ə
f
ə
rb
ə
rliy
ə
   
alınması    istiqamə
tind
ə
   
ə
m
ə
li    t
ə
dbirl
ə
r    h
ə
yata  
keçirir. 
 
 T
ə
hsild
ə
  praktik    psixoloji    xidm
ətin   qarşısında  duran  mə
qs
ə
dl
ə
rd
ə
n  
ir
ə
li  g
ə
l
ən bir  sıra mühüm  və
 t
ə
xir
əsalınmaz 
 v
ə
zif
ə
l
ə
ri  
vardır.  Psixoloji  

ə
d
ə
biyyatlarda    h
ə
min    v
ə
zif
ə
l
ər  ümumi  və
 
konkret  olmaqla  iki  yer  ayrılır. 
Praktik psixoloqun 
ümumi və
zif
ə
l
ə
rin
ə
 
aşağıdakılar aiddir:
 
1. 
Uşaqlarla  iş  zamanı hər  bir  yaş  dövrünün  potensial imkanlarının  
reallaşdırılmasını  tə
min  etm
ə
k; 
2. 
Uşaqların    maraq,    qabiliyyət,  meyl,    hiss,  münasibə
t, 
ə
yl
ə
nc
ə
  v
ə
  
h
əyat  planlarının  gerçə
kl
əşdirilməsi    üçün  onların    fə
rdi  
xüsusiyyə
tl
ə
rini  
     
inkişaf  etdirmə
k; 
3. 
Uşaq      bağçasında,  internatda,    mə
kt
ə
bd
ə
    v
ə
 
s.  uşağın    normal  
inkişafı  
 
     
üçün    əlverişli    psixoloji    iqlim    yaratmaq,  yaşlılar    və
   
yaşıdları    ilə
  
onun  
      m
əhsuldar  ünsiyyət  şə
raitini  t
ə
min  etm
ə
k; 
4.  U
şaqlarla  yanaşı  müə
lliml
ə
r
ə
,  valideyinl
ə
r
ə
,  t
ə
rbiy
əçilə
r
ə
  
vaxtında 
psixoloji  yardım  göstə
rm
ə
k. 
M
ə
kt
ə
b psixoloqunun konkret v
ə
zif
ə
l
ə
rin
ə
 
aşağıdakılar daxildir. 
 
1. Şagird şə
xsiyy
ə
tinin v
ə
 
sinif kollektivinin öyrə
nilm
ə
si; 
2. Uşaqların mə
kt
əb şə
raitin
ə
 
adaptasiyasının tə
hlili; 
3. Uşağın yaşlılar və
 
yaşıdları ilə
 
qarşılıqlı münasibə
tl
ərinin öyrə
nilm
ə
si; 
4.  Profilaktik  v
ə
 
korreksiyaedici  işin  təşkili  üçün  diaqnostik  metodikalar 
paketinin seçilmə
si; 
5. Şagirdlə
rin maraq, meyl v
ə
 qabiliyy
ə
tl
ərini aşkara çıx
armaq v
ə
 
onları 
inkişaf etdirmə
k; 
6. Psixoloji yardıma ehtiyacı olan uşaqlara kömə
k etm
ə
k. 
T
ə
hsild
ə
 psixoloji  xidm
ə
t  bu  v
ə
zif
ə
l
ə
rin  h
əyata  keçirilməsi  üçün  ilk 
növbə
d
ə
   
əlverişli    tə
hsil    v
ə
    t
ə
rbiy
ə
 
mühitinin    yaradılmasını,    hə
r    bir  
uşağın    ruhi
-m
ə
n
əvi    inkişafı,  psixi    sağlamığı    naminə
  normal    pedaqoji-
psixoloji  amill
ərin  olmasını  tə
l
ə
b    edir.  Bel
ə
   
şə
raiti    is
ə
   
psixoloq  yalnız  
t
əkbaşına  deyil, müə
lliml
ə
r v
ə
  
uşaqların  valideyinlə
ri  il
ə
  birlikd
ə
  yarada  
bil
ər.İnkişafın    müxtəlif    dövr
l
ə
rind
ə
 
uşaqların    psixi,  psi
xofizioloji    v
ə
  

şə
xsiyy
ət  baxımından normal  inkişafını  tə
min  etm
ə
k  t
ə
hsil  sistemind
ə
  
psixoloji    xidm
ətin    qarşısında    duran    başlca    və
zif
ə
dir. 
Bu  baxımdan  
t
ə
hsild
ə
  psixoloji    xidm
ət    uşağın    inkişafı    naminə
 
aşağıdakı
   
ə
sas  
istiqam
ə
tl
ə
r
ə
  
yönə
lm
ə
lidir: 
1.T
ə
lim-t
ə
rbiy
ə
 
müə
ssis
ə
l
ə
rind
ə
   
şə
xsiyy
ətin  inkişafını  tə
min  ed
ə
    bil
ə
c
ə

h
ə
yat t
ərzinin formalaşdırılması;
 
2. Uşağın  inkişafı üçün bağçada, mə
kt
ə
bd
ə
, internatda v
ə
 
s. inkişaf üçün 
əlverişli  psixoloji    iqlimin  yaradılması,  hər    bir  inkişaf  mə
rh
ə
l
ə
sind
ə
  bu 
v
ə
  ya  dig
ə
r  f
ə
aliyy
ə
t  sah
ə
sind
ə
 
maksimum  müvə
ff
ə
qiyy
ə
tin 
ə
ld
ə
 
edilm
ə
sinin  t
əmin olunması;
 
3. İnsanın hər bir yaş mə
rh
ə
l
ə
sind
ə
 
şə
xsiyy
ə
t, intellektual v
ə
 
peşə
 
hazırlığı  
baxımından  maksimum  tə
min  edilm
əsi,  uşaqlarla  iş  zamanı  onların  
inkişaf imkanlarının öyrə
nilm
ə
si v
ə
 
onların reallaşdırılması;
 
4. H
ər bir uşağa fərdi yanaşmanın tə
min edilm
ə
si, f
ərdi xüsusiyyə
tl
ə
rin, 
 maraq  v
ə
  meyill
ə
rin,  hiss  v
ə
 
münasibə
tl
ə
rin, 
ə
yl
ə
nc
ə
  v
ə
  h
ə
yat 
planlarının 
 
      
inkişaf etdirilmə
si; 
5. Uşağın pedaqoji və
 
psixoloji baxımdan öyrə
nilm
ə
si; 
6.  Şə
xsiyy
ə
t  v
ə
 
intellektual  baxımdan  inkişafda  kə
nara
çıxma    hallarının  
profilaktikası və
 
korreksiyasının həyata keçirilmə
si; 
7. Yetim, valideyin  himay
ə
sind
ə
n m
əhrum olmuş, qaçqın və
 
köçkün  uşaq 
v
ə
  
      yeniyetm
ə
l
ə
rin  fiziki  v
ə
 
əqli  inkişafında  müşahidə
  olunan  gerid
ə
qalma  
hallarının sosial
-
psixoloji  reabilitasiyasını həyata keçirmə
k; 
8. Böhranlı və
 ekstremal  v
ə
ziyy
ə
tl
ə
rd
ə
 
uşaq və
 yeniyetm
ə
l
ə
r
ə, müə
llim v
ə
 
valideyinl
ə
r
ə
 
kömək göstə
rm
ə
k; 
9.  Ail
ə
d
ə
  u
şaqların  tə
rbiy
ə
si,   
əlverişli    ailə
 
mikromühitinin    yaradılması 
üçün       valideyinlə
r
ə,  onları ə
v
ə
z ed
ən  şə
xsl
ə
r
ə
 psixoloji m
ə
sl
ə
h
ə
tl
ə

verm
ə
k; 

10. Uşaqlara,  valideyinlə
r
ə, müə
llim v
ə
 t
ə
rbiy
əçilə
r
ə
  
öz  vaxtında  psixoloji  
yardım göstə
rm
ə
k. 
T
ə
hsil  sistemind
ə
  psixoloji  xidm
ətin  qarşısında  duran ən  başlıca,  
h
ə
m    d
ə
 
mürə
kk
ə
b    v
ə
zif
ə
  t
ə
lim    v
ə
    t
ə
rbiy
ə
nin    keyfiyy
ə
tinin  
yüksə
ldilm
ə
sin
ə
  xidm
ə
t ed
ə
n t
ə
dbirl
ə
rin  daim  n
ə
zar
ə
td
ə
 
saxlanılmasıdır.  
Bu  prosesl
ərin  uşaqların  inkişafının  tə
bii  v
ə
  sosial 
qanunlarına  
uyğunlaşdırılması, tə
lim    v
ə
    t
ə
rbiy
ə
    n
ə
z
ə
riyy
ə
sinin 
əsas  müddəaları  ilə
 
uzlaşdırılmasının  zə
ruriliyi  praktik  psixoloqun  f
ə
aliyy
ə
tinin   
ə
sas  
sah
ə
l
ə
rind
ə
n    biri    olmaqla,    daim    diqq
ə
t  m
ə
rk
ə
zind
ə
   
saxlanılmalıdır. 
Praktik  psixoloq  psixologiya elminin t
əmsilçisi olmaqla uşaqların tə
limi v
ə
 
t
ə
rbiy
əsinin  metodlarının    optimal  seçimini  bu  elmin  mövqeyində
n  
qiym
ə
tl
əndirir,    müxtəlif  uşaq    tə
lim    v
ə
    t
ə
rbiy
ə
   
müə
ssis
ə
l
ə
rind
ə
  elmi 
əsaslara söykə
n
ən praktik tövsiyə
l
ərin hazırlanmasını həyata keç
irir.  
 
T
ə
hsil    sistemind
ə
    psixoloji    xidm
ətin    başlıca   
m
ə
qs
ə
di  
m
ə
kt
ə
b
ə
q
ə
d
ə
r  v
ə
    m
ə
kt
əb  yaşı    dövründə
   
uşaqların,  böyümə
kd
ə
    olan  
n
ə
slin  f
ə
rdiyy
ə
tinin,  h
əyata    yaradıcı    münasibətinin    formalaşdırılmasına  
dig
ə
r  subyektl
ə
rl
ə
    birlikd
ə
    f
ə
al  t
əsir    gös
t
ə
rm
ə
kd
ə
n    ibar
ə
tdir.  Onun  
f
ə
aliyy
ət    diapazonunda    uşaqların  maraq    və
    meyill
ərinin    inkişaf  
etdirilm
əsi, şə
xsiyy
ə
tinin  v
ə
  
intellektinin formalaşmasında qüsurlara sə
b
ə

olan  amill
ərin    müə
yy
ə
nl
əşdirilməsi,    bu    cür  qüsurların  profilaktikası    və
 
korre
ksiyası,  yəni    onların    qarşısının    alınması    üçün  müvafiq  tə
dbirl
ə
rin  
görülmə
si  v
ə
zif
ə
l
əri ön planda  durur. Tə
hsild
ə
 psixoloji xidm
ə
tin 
ən öncül  
m
ə
qs
ə
dl
ə
rind
ə
n  biri    d
ə
 
şagirdlə
rin  psixi  c
ə
h
ə
td
ən    sağlamlığının    tə
min 
edilm
ə
sind
ə
n    ibar
ə
tdir.  Elmi  t
ə
d
qiqatlar  çoxdan    sübut  etmişdir  ki,  psixi  
sağlamlığın    əsasını  ontogenezin    bütün    mə
rh
ə
l
ə
l
ə
rind
ə
 
sağlam    psixi 
inkişaf  təşkil  edir. Psixi sağlamlığa qayğı uşağın  daxili  alə
min
ə
  h
ə
ssas  
v
ə
   
qayğıkeş  münasibə
t    t
ə
l
ə
b    edir.  H
əyatın    lap    erkən    dövrlə
rind
ə
n  
başlayaraq uşağın  hiss və
  
yaşantılarına, ə
yl
ə
nc
ə
   v
ə
  
maraqlarına,  bilik  
v
ə
    qabiliyy
ə
tl
ə
rin
ə

ə
traf    al
ə
m
ə,    yaşlılara,  ictimai    hə
yat    hadis
ə
l
ə
rin
ə
 
münasibə
tl
ə
rin
ə
 h
əssaslıqla yanaşmaq  lazımdır. 
 

 
Müasir  tə
hsil  sistemind
ə
  psixoloji  xidm
ə
t  praktik  psixoloqun 
qarşısında aşağıdakı konkret və
 h
ə
lli vacib v
ə
zif
ə
l
ə
ri qoyur: 
        
1.  Uşaqların  mə
kt
ə
b  t
ə
limin
ə
 
hazırlığı  sə
viyy
əsini  aşkara  çıxarmaq, 
onların  mə
kt
ə

t
əlimi  şə
raitin
ə

m
ə
kt
ə

h
əyatına  daha  yaxşı 
uyğunlaşmasını  tə
min  etm
ək  üçün    müə
lliml
ə
rl
ə
  birlikd
ə
  f
ərdi  iş  proqramı  
t
ə
rtib etm
ə
k; 
 
2.  Uşağın  həyatında  keçid  və
 
böhran  dövrlərini  xüsusi  nə
zar
ə
td
ə
 
saxlamaq; uşaqların birinci sinfə
 
daxil olması, ibtidai siniflə
rd
ə

ə
sas, 
ə
sas 
t
ə
hsil  pill
ə
sind
ə
n  orta  m
ə
kt
ə
b
ə
 
daxil olması ilə
 
ə
laq
ə
dar  t
ə
lim
ə
   
hazırlığını 
müə
yy
ə
nl
əşdirmək,    müə
lliml
ə
rl
ə
  v
ə
  valideynl
ə
rl
ə
  birg
ə
  f
ərdi  iş  proqramı 
t
ə
rtib etm
ə
k; 
 
3.  T
ə
limd
ə
  gerid
ə
  qalan  v
ə
   
mürə
kk
əb  davranışlı  (“çətin”)  uşaqlarla 
diaqnostik korreksiya işlə
rini h
əyata keçirmə
k; 
 
4.  Şagirdlərin  intellektual,  şə
xsiyy
ə
t  v
ə
  iradi-
emosional  sferasını
n, 
diaqnostikasını həyata keçirmək, onların korreksiyasını aparmaq;
 
 
5.  Şagirdlərin  müə
lliml
ə
rl
ə
 
şə
xsiyy
ə
tl
ərarası  münasibə
tl
ə
rind
ə
ki 
konfliktl
ə
rin psixoloji s
ə
b
ə
bl
ərini aşkara çıxarmaq və
 
aradan qaldırmaq.
 
 
6. M
ə
kt
ə
b r
ə
hb
ə
rl
ə
rin
ə, müə
lliml
ə
r
ə
 v
ə
 valideynl
ə
r
ə
 
şagirdlə
rin t
ə
limi, 
t
ə
rbiy
ə
si  v
ə
 
inkişafını
n  psixoloji  probleml
əri, onların diqqə
tinin,  hafiz
ə
sinin, 
t
ə
f
əkkürünün,  nitqinin,  iradə
sinin,  emosional  v
ə
  intellektual  al
ə
minin 
xüsusiyyə
tl
əri haqqında mə
lumat verm
ə
k.  
Yüklə 1,57 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin