İncelemeleri

satıĢmaq  : satıqlamaq

ka

. satıqlaşmaq

ka

 

satıĢmaq  : satınmaq

ka

.   

satıĢmaq

ka

 : çatışmaq.  

 

DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK 

 

 

653 

http://WWW.TURUZ.NET

 

 

satqa

ka

 

: mübadilə.   

satqamaq

ka

 

: 

1. 

çeğnəmək. 

2. 

çatqamaq. bir yol bir yola çatılmaq. 

uğraşmaq. 

- başda iki yol belə satqayar. 

3. 

ödəşmək. 

4. 

qarşılaştırmaq.  

satqan

ka

  : satan. çox satan.  

satqas 

: çatqas. məqsəd.  

satqaĢmaq

ka

: çatqaşmaq. sataşmaq

ka. 

saldırışmaq. rastqəlmək. 

qavuşmaq. sataşmaq. saldırışmaq. sayışmaq. ödəşmək. - 

birbirizə satqaĢmayın. 

- 

mən ona yolda satqaĢdım. - alım verimlə 

satqaşmaq: birbirnə satmaq.  

satquci

ka

  : satıcı. sattaci

ka

.  

satquluq

ka

 : satmaya haqqı olan.  

satlanmaq

ka

: atılmaq. qalxınmaq. cəsarət göstərmək. cürət edmək.  

satlıq 

: sattıq.  

satma

ka

 

: çatma. çardaq.  

satmaq istəyən: satıqsaq

ka. 

  

satmaq

ka

  : 

1. 

satmaq. 

2. 

saymaq. 

- satmadan verən, sandığın almaz.  

satsamaq

ka

 

: satmaq istəmək.  

sattaci

ka

  : satquci

ka. 

satıcı.  

sattaçı

ka

  : satıcı.  

DİVAN-Ü LUĞAT-İT TÜRK İNCELEMELERİ  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

 

654 

http://WWW.TURUZ.COM

 

 

sattıq 

: satlıq.  

sattırmaq: satturmaq

ka

.  

satturmaq

ka

: sattırmaq.  

satulamaq

ka

 

: faydasız söz söyləmək. gəvəzəlik edmək.  

saturmaq

ka

: saydırmaq.  

sav 

: 

. 

( y <> v )

 say

ka. 

geyilən zireh. - 

say yarıq. dəmir qöğüslük. - sav 

söyləmək: savlamaq

ka

. məsəl çəkmək.  

sava 

: saba. sabaq. 

(

<

 sav. savılmış, verilmiş, deyilmiş). 

dərs. savra. 

dava. şifa. ilac.  

savac 

: öğrətən. məəllim.  

savaq 

: 

(

<

 günün savrulan, soyulan yeri). 

soyuq. batı. (# 

ısıq: doğu. şırıq. 

şərq). - ısıq savuq: doğu batı. 

 

savaĢ 

: 

1. 

irişmə. çəkişmə. yartış. yırtış. yırtaş. yirtəş. irtiş. irtəş

ka

. əriş. 

ırtaş. 

2. 

qavqaş. salım

ka

. sataş. qavqa. batruş

ka. 

bətrüş. bartuş. 

çoqı

ka

. 

3. 

qovala qaşdı. qaçut

ka

. qavqa. çarpışma. 

4. 

ixtilaf

. - kişi 

ara çaqlama: el içidə savaş, ixtilaf salma. 

 

- 

savaş atı: ulaqa

ka

. 

 

savaĢ 

: çoqı

ka. 

çaqı. çuqı. gürültü. bağırtı.  

savaĢmaq : çarpışmaq. toqışmaq

ka

. toquşmaq. toxuşmaq.  

savaĢmaq : gərişmək. mücadilə edmək 

savaĢmaq : təpişmək

ka. 

 

 

DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK 

 

 

655 

http://WWW.TURUZ.NET

 

 

savaĢmaq : tərsinmək

ka. 

tərslənmək. qızmaq. çarpışmaq.  

savçı

ka

 

: 

1. 

elçi. 

2. 

peyqəmbər. 

3. 

çapar. 

4. 

söz daşıyan.  

savdıc

ka

  : 

sapdıc

. səbəd. sələ.  

savdıç

ka

  : 

sağdıĢ

ka

. səbət. 

- o sağdıĢ ördi.  

savğaĢ 

: sandırış

ka

. sandruş. çəkişmə. çəkiş bəkiş. danışıq. qavqa. 

mücadilə.  

savıl 

: savla. nəğil. hikayə.  

savılmaq

ka

: 

savulmaq

. 

1. 

yaşmaq. yatmaq. enmək. keçmək. - 

gün savuldu. 

2. 

səvülmək. yönəlmək. əğilmək. meyillənmək. 

- könlüm sənə 

səvülür.  

savın 

: şöhrət. - 

ayqu savın: iyi şöhrət.  

savır 

: son. nərsənin bitişi. 

- yemiş savırı.  

sav

ka

 

: 

1. 

söz. xəbər. salıq. 

- savda mundax gəlir: böylə demişlər ki. 

- 

bilgə ərən savların, alqıl öğüd: bilən kişilərin sözlərindən öğüt al. - 

təqür mənim savımnı, bilgəliqə ay: mənim sözümü bilənlərə dəğir, de. 

- ıraq yer savın, arqış gətirir: uzaq yerin sözünü, xəbərini, karvandan 

soruş. 

2

. 

məktup. risalə. 

3. 

atalar sözü. zərbiməsəl. 

4. 

qıssa nəğil. 

rivayət. 

5. 

şöhrət. san.  

savqarquluq

ka

: suqaruqluq. sulamaq haqqı olan·.  

savla 

: savıl. nəğil. hikayə.  

DİVAN-Ü LUĞAT-İT TÜRK İNCELEMELERİ  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

 

656 

http://WWW.TURUZ.COM

 

 

savlamaq

ka

 

: 

1. 

söyləmək. 

- otdular savladılar söylədilər. - olar 

təlim savladılar. 

2. 

sav söyləmək. məsəl çəkmək.  

savlaĢmaq : birbirinə sav söyləmək. salıq vermək. hərhanki bir şey 

üzərinə qonuşmaq.  

savlaĢmaq : savılışmaq. nəğil demək. ordan burdan danışmaq.  

savmaq

ka

  : səvritmək

ka

. savrutmaq. talqamaq

ka

. 

dalqamaq

ka

. dalamaq

. 

dala vurmaq. itmək. qaqmaq. dəf edmək. rədd edmək.  

savra 

: sava. dava. şifa. ilac.  

savramaq  : səvrəmək

ka

. seyrəmək. savrımaq.  

savramaq

ka

  

: seyrəmək. savrımaq. səvrəmək

ka

. savulmaq. 

1. 

azalmaq. seyrəkləşmək. savsamaq. gəvşəmək. 

2. 

savmaq. 

sağalmaq. düzəlmək. şifa tapmaq. 

- sökəl iqdən savradı. 

3. 

qurtulmaq. bitmək.  

savratmaq

ka

: boşaltmaq. - 

on günə evlər savrılmalıdır. 

 

savrımaq  : savramaq. səvrəmək

ka

. seyrəmək. azalmaq. seyrəkləşmək.  

savrımaq  : səvrəmək

ka

. seyrəmək. savramaq.  

savruq 

: 

1

. dağqın. səpik. 

- savruq söğüt: salxım söğüd. 

2

. yayma, yayım, 

dağıtım işi. pəxş. 

- kitab savruqu. - davar savruqu. 

 

savruqar  : savrulır. 

- yaşı onun savruqar.  

savruqmaq

ka

: çağrulmaq. savrulmaq. çalxalanmaq. suların çağa çağa 

çağanıb, köpükləninb axması.  

 

DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK 

 

 

657 

http://WWW.TURUZ.NET

 

 

savruqmaq

ka

: savrulmaq. çağrulmaq. çalxalanmaq. suların çağa çağa 

çağanıb, köpükləninb axması.  

savrulmaq :savruqmaq

ka

. çağrulmaq. çalxalanmaq. suların çağa çağa 

çağanıb, köpükləninb axması.  

savrulmaq

ka

: 

1. 

saçılmaq. axmaq. tökülmək. sıxılmaq. 

- yaş gözündən 

savruldu. - tün gün durub yığlayu, yaşım mənim savrulur. 

2. 

yellənmək. yelə verilmək. -

 darq savruldu.  

savrulmaq

ka

: coşub qalxmaq. - çaylar savruldu.  

savruĢmaq

ka

: savurmaq.  

savrutmaq : səvritmək

ka

. savmaq. 

 

savsaqlamaq: burbamaq

ka. 

buybamaq. yubalmaq. yubamaq. yubanmaq. 

işi sallamaq, üzərinə duşməmək. burcutmaq. döndərib 

çöndərmək.  

savsaqlatmaq: savsaqlığa yönətmək. burbatmaq. yap yup qılmaq. 

yubılamaq. yuplamaq. yubatmaq.  

savulmaq.  

: talqılmaq

ka. 

dalqılmaq

ka

. dalınmaq

. 

dala

 

vurulmaq

. 

itilmək. qaqılmaq. dəf edilmək. rədd edilmək.  

savulmaq

ka

 

: bulunduğu haldan ayrılmaq. bir yana əğilmək. 

batmaq. gedmək.  

savur 

: göndərən. yönətən. qılavuz. rəhbər.  

DİVAN-Ü LUĞAT-İT TÜRK İNCELEMELERİ  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

 

658 

http://WWW.TURUZ.COM

 

 

savurmaq  : 

 

savurmaq

ka

 

: 

( v <> p ) 

sapurmaq

. 

1. 

 sıplamaq. artırmaq. qoymaq.  

savurnmaq 

: əsmək

ka. 

yellənmək. yelə vermək. ələklənmək. -

 

xərmən əsinmək: savurmaq. 

2. 

 göndərmək. yönətmək. 

- qoşun 

bölündü ona, biri bura, biri ora savruldu. - könlüm sana savrulur. 

3. 

 

tüpürmək

ka. 

boşaltmaq. atmaq. 

. 

 

savurtmaq

ka

: savutmaq. yelləmək. yelə vermək. 

- yelli havada xərmən 

savurtallar.  

say  

: - 

iki

ka

. - ikinç

ka

. - üç

ka

. - üçünç

ka

. - tört

ka

. - törtünç

ka

. - yetti

ka

. - 

səkiz

ka

. - səkqiz

ka

. - on

ka

. - onunç

ka

. - yiqirmə

ka

. - yiqirminç

ka

. - 

qırq

ka

. - səksün

ka

: səkiz on. toquz on

ka

: toqsun

ka

: doxsan. - 

toquz

ka

. - yüz

ka

.  

say 

: 

say

ka

. 

( y <> v )

 sav

. 

1. 

geyilən zireh. - 

say yarıq. dəmir qöğüslük. 

2. 

istək

. 

arzu. - sayın nə. - bu saydan keçmək olmaz. 

 

saya 

: {(

<

 

sala

. 

sara

). 

sarı

 (

<

 

sarmaq

). 

salı

 (

<

 

salmaq

). 

salmaq

. 

sarmaq

}. 

aqır. ağır. ağrı. hörmət. 

- sizin ağrız: sayaz. - ağrı olmasaydı kişidə, 

daş qalmazdı daş üstə. - ağrı görən ağırlar: saya görən sayınlar. 

 

sayağlamaq: qonurmaq. düəltmək. ışıqlatmaq. 

- qılınc qonurmaq.  

sayaq 

: məxsus. - 

özünə sayaq: özünə məxsus.  

sayalamaq : 

( d <> y

 ) 

sadalamaq. sayramaq. danışıb danışmaq. 

səfehləmək.  

 

DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK 

 

 

659 

http://WWW.TURUZ.NET

 

 

sayamaq  : saymaq. sadamaq

ka

. sadalamaq. - 

onları sada.  

sayan 

: qayan. e'tina edən.  

sayaĢ 

: sayraş. sirud.  

sayavan: (

<

 

sala

. 

sara

). 

sarı

 (

<

 

sarmaq

). 

salı

 (

<

 

salmaq

). salmaq. sarmaq.  

saydırmaq : saturmaq

ka

.   

saydırmaq: saturmaq

ka

.  

sayı 

: sayma. ad etibar. san

ka

.  

sayılı  

: 

sanalı

. 

sanaqlı

6

. 

sağlıq

ka

. sayılı olan hər nərsə.  

sayılqan etilqan: birçox işlərə girən çıxan·.  

sayın 

: aqırlıq

ka

. möhtərəm. 

- sayın, aqırlıq kişi: möhtərəm kişi.  

sayınlamaq 

: saymaq. ullamaq. əzizləmək. hörmət qoymaq.  

sayıĢ

ka

 

: 

1. 

 sağış

ka. 

sayma. 

1. 

 zəmanət. 

- mən ona sayıĢ verdim. 

 

sayqanmaq: sanqaşmaq. öküşlənmək. ögüşlənmək.  

sayqı göstərmək: hesab aparmaq. turquqlanmaq.  

sayqılama : saylama

. 

ağırlıq. 

 

sayqılı 

: ağır. hörmətli. möhtərəm.  

saylama  :

 

sayqılama ağırlıq. 

 

sayma 

: sağış

ka. 

sayış

ka

  

saymaq 

: 

( d <> y

 )

 sadamaq

 - sada mal: sayılı tavar. 

 

DİVAN-Ü LUĞAT-İT TÜRK İNCELEMELERİ  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

 

660 

http://WWW.TURUZ.COM

 

 

saymaq 

: 

1. 

 qaymaq

ka

. e'tina edmək. təvəccüh edmək. 

- gerü görüb 

qaymadın: geri baxıb saymadın. 

2. 

 sayınlamaq. ullamaq. 

əzizləmək. hörmət qoymaq. dəğər vermək. işləmək. edmək. 

edqərmək. edqirmək. əzqərmək. ezqirmək. 

3. 

 sağmaq. samaq. 

sanamaq. sayamaq. sadamaq

ka

. sadalamaq. - 

onları sada. 

 

saypamaq

ka

 

: sapamq. səpəmək. israf edmək.  

saypatmaq

ka

 : israf ettirmək. sərf edmək.  

sayram suv

ka

: topuqtan yuxarı çıxmayan sığ, dayaz su.  

sayramaq  : çoxlu bollu söyləmək. oxumaq. şaqımaq. ötüşmək. 

saçmalamaq. həzyan edmək. 

- yanĢaq dilim sayramaq: boş boş 

sözlər söyləmək. - oturub dedilər sayraĢdılar. - quşlar sayraĢdı: 

oxuşub ötüşdülər.  

sayramlanmaq

ka

: hər nəyin səyrəlib, seyrəkməsi, azalması, sığlaşması, 

çəkilməsi.   

sayraĢ 

: sayaş. sirud. davamlı olub ağızda, yadda olan söyləv.  

sayratmaq : sərmətmək

ka. 

ayırd edmək. sıçratmaq. süzdürmək. 

 

sayratmaq

ka

 

: çox söylətmək.  

saytuq 

: 

tuqsay. 

hesabın cəmi.  

saziĢ 

: tinləş. tinəş.  

seçgin 

: gözdə.  

seçmək 

: ayırmaq. öqürmək. öyürmək.  

 

DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK 

 

 

661 

http://WWW.TURUZ.NET

 

 

sefinc

ka

 

: məmnun olma. səvinc. sevinc.  

sehin 

: səhəng. seqinq. sanqaq

ka. 

çanqaq. çanaq.  

seqinq 

: sehin. səhəng. sanqaq

ka. 

çanqaq. çanaq.  

sel 

: axınc

ka

. axın. qəlnğiz

ka

. gəlğiz. 

- axınlar axdı. 

 

serdən

6

 

: çoxdan. çoxraq, çox, artıq olmaqdan 

- kəmdən olması, serdən 

yeğdir.  

sesinmək  : 

1. 

saşlımaq. saşılmək

ka

. saşülmək. çözülmək

ka. 

ayrılmaq. 

uzanmaq. uzaymaq. sünmək. 

2. 

aşlımaq. saşülmək. saşlımaq. 

saşılmək

ka

. çözülmək. ayrılmaq.  

sevdiri 

: bəyəndiri. tə'rif.  

sevgi  

: səvüklü. öküş. umac. istəkli. məhbub.  

sevgil 

: sevilən. səvük

ka

. səvük. sevik. əziz. tuzaq. tuzağı. tuzqıya. 

gözəl. məhbub.  

sevgisiz:  səvüqsüz

ka

.  

sevik 

: 

səvük

. sevgili. məhbub. əziz. eşq. mə'şuq.  

sevilmiĢ  : situdə. öqülli. öğülli. ökülli.  

sevimli 

: alqar. bəğənli. yaya. istəkli. meyilli.  

sevimsizləĢmək: yaramazlaşmaq: isizlənmək

ka

.  

sevinc

 

: (# bükünc) . 

 

DİVAN-Ü LUĞAT-İT TÜRK İNCELEMELERİ  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

 

662 

http://WWW.TURUZ.COM

 

 

sevinc 

: 

1. 

 səfinç

ka. 

 aşıq. yaşıq. eşq. ışıq. 

- öküş sevinc bolsa, qatıq 

öksünür: çox öğünməyin sonu, döğünməkdi. 

2. 

qələyan. qanıq

ka

. 

qanıt. 

3. 

öğünc. ökünc. öğünmə. iftixar. 

4. 

ərik. irik. rahat. 

5. 

yaşın

. 

şadlıq.  

sevingən  : qatqurqan. qasqurqan. qaqqıldayan. çox öğünən. öğüngən. 

çox qüləyən. qaturqan.  

sevinmək  : yarutmaq. yaşutmaq. şad olmaq. keflənmək. kef eləmək.  

seviĢmə  : sürüş. cütləşmə. cüfgiri.  

sevmək

ka

   : 

1. 

nərsəni özləmək, istəmək. 

- tayğan yügürgəni, tülkü sevməz: 

iti qaçan tazını, tülkü sevməz. 

2. 

bəyəndirmək. tə'rifləmək. 

3. 

aşuqmaq

ka. 

bir şeyə yönəlmək. nərsəni özləmək. istəmək. 

arzulamaq.  

sevnik 

: yaşut. şad. yarud. açıq. könik. könül. həyəcanlı.  

sevük

ka

 

: 

sevik

. məhbub. dilbər. əziz. - dedim ona sevük.  

seyrək 

: 

(y <> d <> z ) 

səyrək

. 

səzrək

. 

sədrək

. 

1. 

incə. nazik. gəvşək. boş. 

şol. tozar. 

- seyrək bez: nazik parça. 

1. 

açıq. gen. - səyrək don. 

 

seyrəmək  : savramaq. savrımaq. səvrəmək

ka

.  

seyrəmək  : səvrəmək

ka

. savramaq. savrımaq.  

seyrəĢmək: sədrəşmək

ka

. səyrəşmək

ka

. sədrəşmək

ka

. incəşmək. nazikmək. 

gəvşəmək. boşalmaq. şollaşmaq. tozarmaq. 

- parça seyrəĢdi. - 

bodun sezrəĢdi: xalq dağılışdı.  

 

DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK 

 

 

663 

http://WWW.TURUZ.NET

 

 

seyrətmək : 

sədrətmək

. 

səzrəĢmək