Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti oziq-ovqat sanoati mashina va jihozlari

Sinov o‘tkazish tartibi. Ajratish uchun 40% etil spirt iva 60 % suvdan iborat bo‗lgan miqdordagi aralashma hosil qilinadi va haydash kubiga quyiladi.
Dastlabki aralashmadagi spirt konsentratsiyasi (X=0,4) bo‗yicha uning qaynash harorati t_q aniqlanadi.
So‗ngra elektr isitkich tok manbaiga ulanadi. Aralashma haroratsi o‗zgarishi 6-termometr yordamida kuzatib boriladi. Aralashma harorati t_q ga tenglashgan vaqt sinov boshlanishi hisoblanadi. Sinov boshlangach, har 10 minut oralatib quyidagi o‗lchovlar o‗tkaziladi: 6-termometr yordamida kubdagi aralashma haroratsi, yig‗gichdagi distillyatning harorati, kubdagi bug‗ bosimi, menzurka yordamida hosil bo‗lgan distillyat miqdori, sovituvchi suv sarfi, suvning kondensatorga kirishdagi va undan chiqishdagi haroratsi. Shuningdek, har minutda kran 7 orqali kubdagi aralashmadan namuna olib, uning tarkibi aniqlanadi.
Sinov qoldiqdagi spirt miqdori 5% ga tushguncha davom ettiriladi.
Olingan natija 1 jadvalga yozib boriladi. Sinov oxirida Gk o‗lchanadi.

8.2-rasm. Tajriba qurilmasining sxemasi:

1-haydash kubi, 2- isitgich, 3- manometr, 4- sovutgich, 5,7,8- yig‗gich idishlar, 6,14,15,16-termometrlar, 9- suyuqlik quyish trubasi,
10,11,12,13-kranlar.

Sinov natijasini hisoblash.

Distillyatning tarkibi va miqdorini, shuningdek, qoldiq miqdorini aniqlash uchun quyidagi tenglamadan foydaniladi: x_b
Ln G_b/G_k =  d_x / (u-x) (8.1)
bu yerda: G_b va G_k boshlang‗ich aralashma va qoldiq miqdorlari, x_k va x_k - spirtning boshlang‗ich aralashma va qoldiqdagi konsentratsiyasi, %.
U va x – spirtning suyuqlikdagi va bug‗dagi massaviy ulushi, %.
Tenglamani yechish uchun grafik usulidan foydaniladi. Buning uchun millimetrli qog‗ozda ma‘lum masshtabda spirt-suv aralashmasi uchun 1/(u-x) ning x ga bog‗lanish grafigi quriladi.
X_b=0,4 dan X_k=0,05 gacha chegarada ushbu integral qiymati shtrixlangan yuza S (mm da) tasvirlanadi. U holda:

0,4
dx/ (y-x) = SM_s (8.2)

0,05

bu yerda M_s - yuza grafigidagi mashtab.

U holda , Ln G_b/G_k=SM_s formuladan G_b/G_k nisbatini topish mumkin. Shartga ko‗ra boshlang‗ich aralashma miqdori aniq (G_b=2+5 kg),
noaniq G_k -koldikning nazriy qiymati aniqlanadi.
Qoldiq tarkibi bo‗yicha undagi spirt miqdori aniqlanadi (kg)

К

К
Distillyat miqdori (kg)


Н

G
СП . Д

 G ^Н  X

(8.3)

Д

G

Б
^Н  G

• 
  
  K
  G ^H
  

(8.4)

Distelyatdagi spirt miqdori



G
Н
СП . Д



 G
СП . Б
Н

• 
  G
  

СП . К
(8.5)

bu yerda G_cp.b - boshlang‗ich aralashmadagi spirt miqdori (kg)

G
H
cп . К
-qoldiqdagi (nazariy) spirt miqdori, kg

Distillangan bo‗yicha tarkibi (%)

_{= G} Н



* 100
(8.6)

н ^{сн .д}

G
^д н
д