Iv asrdan XIII asr boshlarigacha 7-sinf o‘quvchilari uchun darslik
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KASPIY DENGIZI BALXASH ISSIQKO‘L
|
Ma’lumot uchun
Ijodiy faoliyat 136 Turkiston — turkiy aholi o‘rnashgan o‘lka. 137 Mulohaza uchun Qadimda mamlakatimiz hu- dudida qanday qabilalar ya- shagan? Ular yashagan hu- dudlarini xaritadan aniqlang. Ijodiy faoliyat Ustyurt Saklar Sug‘d ortidagi saklar Massagetlar Parfiy aliklar Ariylar Mar g‘iyonaliklar Baqtriyaliklar Sug‘diylar Daxlar Sagartiya Dadiklar Dadiklar Saklar Saklar Saklar Saklar Qang‘ Qang‘ Farg‘ona Farg‘ona Araxosiya Araxosiya Xorazmiylar Qizilqum Qoraqum KASPIY DENGIZI BALXASH ISSIQKO‘L Turonda qadimgi qabila va xalqlarning o‘rnashuvi Bu hududda yashagan sug‘diylar, baqt - riylar, xorazmiylar, farg‘onaliklar, shosh - liklar, yarim chorvador qang‘lar, ko‘ch - manchi sak-massaget kabi etnik guruhlar o‘zbek xalqining etnogene - zida ishtirpk etgan. Janubiy Sibir, Oltoy, Yettisuv, Sharqiy Turkiston hamda Volga va Ural daryosi bo‘yla - ridan turli davrlarda Movarounnahrga kirib kelgan etnik guruh ham bu jara - yonning ishtirokchilari bo‘lishgan. Yuqori - da nomlari keltirilgan etnoslar asosan tur - kiy va sharqiy eroniy tillarda so‘zlashganlar. Etnik jarayon – kelib chiqishi bir-biriga yaqin bo‘lgan turli qabila va elatlarning asrlar davomida qo‘shilib borishi. 138 Amudaryo va Sirdaryo oralig‘ida ya- shagan qabila va elatlarning etnik jihat - dan aralashuv jarayoni natijasida o‘troq hayotga mos - lashgan turkiy hududiy maydon, o‘zbek xalqiga xos antropologik qiyofa shakllanadi. Qang‘ davlati davrida turkiyzabon etnoslar ustuvor - lik qilib, o‘ziga xos uyg‘unlashgan madaniyat yuzaga keladi. Arxeologik asarlarda bu madaniyat «Qovun- chi madaniyati» nomini olgan. Antropolog olimlarning ta’kidlashlaricha, aynan shu davrlarga kelib, O‘rta Osiyoning vodiy va vohalarida yashovchi aholi tashqi qiyo falarida hozirgi o‘zbek va voha tojiklariga xos ant - ropologik qiyofasi to‘liq shakllanadi. O‘zbeklar etnogenezida qatnashgan navbatdagi etnik guruhlar – kushonlar, xioniylar, kidariylar va eftal - lar, turkiy qabilalar faol ta’sir ko‘rsatadi. Turkiy elatlar va mahalliy o‘troq aholi o‘rtasidagi et - nik-madaniy munosabatlarning rivoji natijasida turkiy qatlam madaniy yutuqlarining mahalliy madaniy-xo‘ja - lik an’analar bilan jadal uyg‘unlashuvi yuz berdi. VII asr dan o‘lkamiz «Turkiston» nomi bilan atala bosh - langan. Bilasizmi? Xalqlarning kelib chiqish tarixini (etnogenezini) va shakllanish jarayonini o‘rganishda fanda «etnos» (yunoncha «xalq») va «etnik birlik» iboralari qo‘llani- ladi. 1. 6-sinfda tarix fanidan olgan bilimlaringizga asoslanib «qabila» atamasiga ta’rif bering. 2. Bir-birlari bilan qon-qarindoshlik munosabatida bo‘li- shi hamda urug‘larga bo‘linishi xususiyatlari bilan keyin- gi bosqich dagi etnik birlik (elat)dan farq qiladigan guruh nima deb ataladi? Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|