İxtisasın adı: Tərəvəz ustası Modulun nömrəsi

Payızda başdan-başa əkilən ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri 
sahələrində, 
səpindən cücərtilərin alınmasına qədər torpağın becərilməsi, eyni üsulla səpilən yazlıq bitki 
əkinlərində olduğu kimi aparılır. 
Cərgəarası becərilən ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri 
əkinlərində torpaq 
daha intensiv becərilir. Səpindən cücərtilərin alınmasına qədər olan müddətdə sahənin 
vəziyyətindən asılı olaraq, torpağı kipləşdirmək və ya yumşaltmaq üçün vərdənələrdən və 
yaxud yüngül malalardan istifadə olunur. 
Vegetasiya müddətində cərgə aralarının müntəzəm yumşaldılması, bu qrupa aid olan 
bitkilərin becərildiyi sahələrdə atmosfer çöküntülərinin torpağa asan hopmasına əlverişli 
şərait yaradır. 
Cərgəarası becərilən bitki sahələrində cücərtilərin əmələ gəldiyi ilk dövrlərdə seyrəldici 
aqreqatlardan istifadə etməklə seyrəltmə aparılır. Bu zaman artıq mədəni bitkilərlə bərabər 
alaq otları da kəsilir və torpaq qismən yumşaldılır. 

---

İxtisasın adı: Tərəvəz ustası (Tərəvəzçilik mütəxəssisi) 
118 
Cərgəaralarının 
becərilməsi, 
müxtəlif 
konstruksiyalı 
kultivatorlardan, 
rotasiya 
malalarından və sairə istifadə etməklə həyata 
keçirilir. Sahənin vəziyyətindən və becərmənin 
xüsusiyyətindən 
asılı 
olaraq, 
kultivatorlar 
yumşaldıcı və yaxud yastıkəsən birtərəfli və 
oxşəkilli bıçaq tipli alətlərlə təchiz olunur (Şəkil 
3.2). 
3.3. Ədviyyat, bitki çayları və dərman 
bitkilərinin becərilməsində növbəli əkinin 
tətbiqi 
Şəkil 3.2. Cərgəaralarının becərilməsi 
Hər hansı bitkinin uzun müddət eyni tarlada fasiləsiz əkilməsi nəticəsində, get-gedə 
onların məhsuldarlığı azalır. 
Məhsulun azalmasının səbəbi “torpağın yorğun düşməsi”, alaqların çox yayılması, 
bitkilərin xəstəlik və zərərvericilərinin çoxalmasıdır. Ona görə də, bitkilərin məhsuldarlığını 
yüksəltmək üçün bitkilərin növbələşdirilməsini təşkil etmək lazımdır. 
 
Ədviyyat, bitki çayları və dərman
bitkilərinin növbələşdirilməsi, 
torpaqda qida maddələrinin miqdarının artırılmasını və onlardan 
səmərəli istifadə olunmasını, əlverişli su-fiziki xüsusiyyətləri 
yaratmaqla torpaqların eroziyadan qorunmasını, alaq otlarına, 
xəstəlik və zərərvericilərə qarşı düzgün mübarizə aparılmasını 
təmin edir.
Növbəli əkin üçün ayrılan ərazi, becərilən bitkilərin əkin sahələrinə görə bərabər 
tarlalara bölünür. Bu zaman tarlaların həcmi arasında olan fərq 5 %-dən artıq olmamalıdır. 
Hər bir tarlada bir və yaxud eyni qrupa daxil olan bir neçə bitki əkilir. Hər bir növbəli əkin 
müəyyən sayda tarlalardan təşkil olunur. 
Növbəli əkin sxemində nəzərdə tutulan hər hansı bitkinin və ya heriyin bütün tarlaları 
keçərək, öz əvvəlki tarlasına qayıtdığı müddətə