Yığım. Sarımsağın məhsulu may, iyun aylarında yığılmaqla sort və ona
göstərilən aqrotexniki qulluq işlərindən asılı olaraq hər hektardan 120-140 sentner
olur.
Bibərin becərilməsi
Açıq sahədə bibər bitkisi növbəli əkin sistemində badımcançiçəklilər
fəsiləsinə aid olan bitkilər becərilən yerə ən azı üç ildən sonra əkilə bilər. Bibər
bitkisi üçün ən yaxşı sələf kələm, xiyar, noxud və çoxillik otlar hesab edilir.
Torpağın hazırlanması və gübrələmə. Bibər qida maddələrinə çox
tələbkardır. Onu qida maddələri ilə zəngin torpaqlarda əkmək lazımdır. 100 sen
məhsulun əmələ gəlməsi üçün 45-56 kq azot, 8-15 kq fosfor, 50-80 kq kalium sərf
edir. Ona vegetasiya ərzində hektara 20 ton peyin normasında 150-180 kq azot,
120-180 kq fosfor, 120-
150 kq kalium verilməsi məsləhət görülür. Peyinin
70-80 %-
ni əsas şum altında, 20-30 %-ni isə şitil əkilərkən verilməsi məsləhətdir.
Fosfor və kalium gübrələrinin 50 %-ni əsas şum altına, 20 %-ni şitil sahəyə
əkiləndən 15-20 gün sonra, 30 %-ni isə kütləvi çiçəkləmə və ilk meyvə əmələ
gətirmə dövründə vermək lazımdır.
Səpin. Şitil yetişdirmək üçün toxumlar yaıisti şitillikxanalara martın
əvvəlində səpilir. Bir şitilliyin çərçivəsi altına cərgələrlə, yaxud dağınıq üsulla
18-
20 qr toxum səpilir. Cücərtilər alınandan sonra 45-50 gün müddətində şitil
yetişir. Şitilin açıq sahəyə köçürülməsinin ən yaxşı vaxtı gecikmiş yaz şaxtaları
qorxusunun sovuşduğu və torpağın temperaturunun 14
0
C-
dən yuxarı olduğu
müddətdir. Respublikanın cənub rayonları üçün bu müddət aprelin ikinci yarısı,
şimal rayonları üçün isə mayın əvvəlidir.
Şitillərin əkini. Şitillər cərgəvi üsulla 70x35 sm sxemdə əkilməsi
əlverişlidir. Bibər əkilən sahə vaxtlı-vaxtında becərilməli, alaqdan təmizlənməli və
suvarılmalıdır. Bitkilərə əlavə yemləmə gübrələri verilməli, onların dibi
yumşaldılmalı, ziyanvericilərə və xəstəliklərə qarşı mübarizə aparılmalıdır.
Suvarma.
Bibər bitkisi üçün suvarmanın böyük əhəmiyyəti var. O, rütubət
sevən bitki olub, qısa müddətli quraqlığa belə dözmür, çünki kök sistemi torpağın
üst qatlarında yerləşir, ona görə də yay aylarında bibərin vaxtaşırı suvarılması
məhsuldarlığı artırır.
12
Xəstəlik və zərərvericilərə qarşı mübarizə. Ümumiyyətlə, bibər bitkisi
xəstəliklərə qarşı davamlıdır. Lakin bir neçə il dalbadal eyni sahədə becərilərsə,
fuzarioz soluxmasına sirayətlənə bilər. Belə bitkilərin bütün gövdəboyu və yan
budaqlarının qabıqaltı hissəsi qəhvəyi rəngdə olur, yarpaqları ölgünləşir, xəstə
bitkilər məhsul vermir. Xəstəliyə əsasən, avqustda, havalar isti və quru olduqda
daha çox meylli olur. Xəstəliyə qarşı ən əsas mübarizə tədbiri düzgün
aqrotexnikanın tətbiq olunmasıdır. Şitil sıx, torpaq isə həddindən çox rütubətli və
isti olmamalıdır. Yığımdan sonra bitki qalıqları yığılıb məhv edilməli, dalbadal
eyni sahədə becərilmə aparılmamalıdır.
Bibərin toxumluq üçün saxlanılan bitkilərinə edilən aqrotexniki qulluq işləri,
ümumi aqrotexniki tədbirlərdən fərqlənmir. Lakin bu məqsədlə əkilən bitkilərdə
bütün becərilmə dövrü ərzində (cücərtidən meyvələrin bioloji yetişmə dövrünə
qədər) xəstə, inkişafdan geri qalmış bitkilər və meyvələr çıxarılıb məhv edilir.
Meyvə vermə dövründə 25-3 dəfə sorttəmizlənməsi aparılaraq, xəstə, qarışıq, aşağı
məhsuldar bitki və meyvələrdən təmizlənir. Şirin və acı bibər meyvələri arasında
tozlanma prosesi getdiyi üçün onları bir sahədə əkmək olmaz, mütləq 1000 və
2000 m ərazidə izolyasiya olmalıdır.
Yığım. Toxumluq meyvələri yetişəndən 30-40 gün sonra tam bioloji
yetişkənliyə çatdıqdan sonra dərmək lazımdır.
Şirin bibər sortlarında 1 ton məhsuldan 4-10 kq toxum, acı bibər sortlarında
isə 16-18 kq toxum almaq olar.
Bir hektar sahədən 70-100 kq toxum məhsulu almaq olar.
Bibər toxumu 2-3 ildən sonra öz cücərmə qabiliyyətini nisbətən artırmaq
üçün onu aşağı temperaturda (0-5
0
C) və aşağı rütubətdə (6-105) hermetik bağlanan
qablarda saxlamaq lazımdır.
Badımcanın becərilməsi
Tərəvəz bitkiləri içərisində quşüzümü fəsiləsindən olan badımcan bitkisi
əsas tərəvəz bitkiklərindən biri olmaqla, Azərbaycanın bütün rayonlarında
becərilir. Vətəni Hindistanın tropik vilayətləridir. Badımcan bişmiş halda yüksək
dad keyfiyyətinə görə qiymətli bitki sayılmaqla, müalicəvi əhəmiyyətə malikdir.
Badımcan bitkisi respublikada geniş yayılmışdır. Xalq təbabətində
badımcandan qan xəstəliyinə qarşı istifadə edirdilər. Onu xörəklərdə sistematik
istifadə etdikdə qanda xolesterinin miqdarını 1-2 % həddində saxlayır. Fermerlər
onun yüksək qidalılıq keyfiyyətini və bazarda satışını nəzərə alıb, əkin sahəsini
genişləndirməyi unutmamalıdırlar. Badımcan bitkisindən yüksək keyfiyyətli bol
məhsul almaq üçün becərmə işləri vaxtında və aqrotexniki tələblərə uyğun
aparılmalıdır.
Əkin qabağı becərmə. Bu məqsədlə sahə payızda torpağa 20-40 ton üzvi
gübrə (peyin) verməklə 20-25 sm dərinlikdə şumlanır. Şum nə qədər tez aparılarsa,
bir o qədər yaxşıdır. Çünki torpaq rütubəti daha yaxşı saxlayır, bu da xəstəlik və
zərərvericilərin inkişafının qarşısını alır.
13
Səpinqabağı becərmə zamanı sahə 10-12 sm dərinlikdə malalanır və əkin
üçün şırımlar açılır. Cücərmiş alaq otları məhv edildikdən sonra əkin aparılır. Bu
işlər fevral-mart aylarında başa çatır.
Gübrələmə. Badımcan bitkisi üçün bölgələrdə hektara 20 ton peyin, 240 kq
azot, 240 kq superfosfat və 200 kq kalium gübrələri verilir.
Peyinin 50 %-i fosforun 60 %-
i ilə birlikdə şumaltına, qalan 50 %-i isə əkin
zamanı cərgələrə və yuvalara verilib torpağa qarışdırılır. Fosforun qalan 40 %-i,
azot və kaliumun hamısı bərabər hissəyə bölünərək, birinci hissəsi meyvə əmələ
gəlməyə başlayan zaman, ikinci hissəsi isə dördüncü yığımdan sonra torpağa
verilir və qarışdırılır.
Badımcan bitkisinə üzvi və mineral gübrələri göstərilən qaydada verdikdə
gübrələrin səmərəsi daha yüksək olur. Əkin sahələrinə gübrə verdikdə mütləq
sahədə əkilmiş sələf bitkilərinə və torpağın aqrotexniki təhlilinə fikir vermək
lazımdır.
Səpin üçün təzə, yaxşı yetişmiş, dolu cücərmə qabiliyyəti və sort təmizliyi
yüksək olan toxumlar ayrılır.
Toxumun sort təmizliyi və cücərmə qabiliyyəti cədvəldə göstərilir:
Bitki
Sort təmizliyi
Cücərmə qabiliyyəti
Toxumun rütubəti
(ən çoxu %-lə)
I sinif
II sinif
I sinif
II sinif
I sinif
II sinif
Badımcan
99
95
90
65
10
11
Əkin materialı və onun hazırlanması. Toxumu səpindən qabaq 5 %-li duz
məhlulundan isladıb seçirlər. Rüşeymsiz toxumlar çıxdaş edilir, qalanları isə təmiz
suda yuyulub qurudulur. Sonra 30 dəqiqə 1%-li kalium permanqanat məhlulunda
sax
lanır, qurudularaq çeşidlənir. Bakteriya və virus xəstəliklərinə qarşı mübarizə
məqsədilə toxumlar səpindən qabaq (1 kq toxuma 8 q hesabı ilə) TMTD ilə
dezinfeksiya edilir.
Toxum səpilən istixanalarda istilik 13
0
C-
də isə 7-9 gündən sonra cücərti
alınır. Normal cücərti almaq üçün torpağın temperaturu 25-28
0
C olur. Cücərti
alındıqdan 5-7 gün sonra onların yaxşı böyüməsi üçün saxlanma yerində, buludlu
günlərdə gündüz 18-20
0
C-
də, gecə 16
0
C-
yə çatdırılır. Torpağın nəmliyi 80 % olur.
Badımcanın səpini və əkini
Bölgələr
Şitilliyə səpin
Əkin
Lənkəran
1-10 fevral
1-10 fevral
Samur-
Dəvəçi suvarılan ovalıq
20 mart-1 aprel
25 may-1 iyun
Abşeron
1-10 mart
25 aprel-10 may
Suvarılan dağətəyi düzən
20 fevral-1 aprel
15 aprel-1 may
Bir çərçivə altında 550-600 badımcan şitili becərmək mümkündür. Şitillərə
2-
3 dəfə əlavə yemləmə gübrəsi verilir. Cücərtilərdə 1-2 yarpaq əmələ gələndə
şitillərin yerini dezinfeksiya olunmuş istixanalarda dəyişdirmək məsləhətdir.
Dezinfeksiya məqsədilə 15 qr karbotion 10 l suda həll edilərək istifadə edilir. Bu
14
məqsədlə yeşiklərdən istifadə etmək olar. İkinci dezinfeksiya səpin və
yerdəyişmədən 25 gün sonra aparılır. Şitillər 20-25
0
C-li
ilıq su ilə suvarılır. Şitili
açıq sahəyə köçürməzdən qabaq doyunca suvarılır. Sahəyə köçürülən şitilin
gövdəsi yoğun, 6-7 əsas yarpaqlı və hündürlüyü 10-15 sm olur. Əkin 70x30 sm
sxemlə aparılır. Bitkiləri sahəyə buludlu havada, yaxud günün ikinci yarısında
köçürmək məsləhətdir.
Birbaşa səpin. Badımcan toxumunu birbaşa sahəyə səpmək də xeyli
faydalıdır. Səpin martın axırı, aprelin birinci ongünlüyündə aparılır. Əkin cərgəvi
üsulla-
70x30 sm sxemi üzrə suvarılan sahələrdə isə lent üsulu ilə- 80x150x30 sm
s
xemi ilə səpilir. Bitkilərə əkindən 10-15 gün sonra yemləmə gübrəsi verilməlidir.
N
120
R
120
K
60
. Sonra 16-
18 sm dərinliyində yumşaldılır. Normaya görə badımcan
bitkisinə 350-400 m
3
su verilməlidir.
Fermerlərə aşağıdakı badımcan sortları əkməyi məsləhət görürük:
Bitki
B ö l g ə l ə r
Z
m
el
on
ge
n
a L
Abşeron
VI
Samur-
Dəvəçi
suvarılan ovalıq
IV
Lənkəran
V
Şirvan-Qarabağ
suvarılan ovalıq bölgə
II
Suvarılan dağətəyi
düzən bölgə
III
Almaz
Zəhra
Gəncə
Almaz
Almaz
Zəhra
Gəncə
Almaz
Zəhra
Zəhra
Almaz
Badımcan bitkisinin əsas xəstəlik və zərərvericiləri fuzarioz və
makrosporiozdur.
Fuzarioz
xəstəliyinin törədicisi olan göbələk yoluxdurduğu bitkilərin kök
bo
ğazında qonur ləkələr əmələ gətirir, kök boğazı nazilir və məhv olur. Mübarizə
məqsədilə məhsul toplandıqdan sonra bitki qalıqları yığılıb kənar yerdə basdırılır.
Toxumlar səpinqabağı 80 %-li TMTD (4 kq 1kq-a), 65 %-li fenturam (3 kq 1 kq-a)
ilə dərmanlanır. Xəstəliyə davamlı sortlardan istifadə edilir.
Makrosporioz
xəstəliyini makrosporium göbələyi törədir. Xəstəlik
bitkilərin yarpaqlarını, meyvələrini zədələyir, onların üzərində qəhvəyi-dairəvi
ləkələr əmələ gətirir. Mübarizə məqsədilə növbəli əkinə riayət edilir. Məhsul
yığıldıqdan sonra sahəni bitki qalıqlarından təmizləyir, səpinqabağı toxumlar
dərmanlanır (1 kq toxuma 8 q 80 %-li TMTD). Şitillər açıq sahəyə əkilməzdən
əvvəl 0,5 %-li mis xlor oksidi, 0,5 %-li sineb, yaxud 1 %-li bordo mayesi ilə
çilənir. Çiləmə 2-3 dəfə, hər 10-12 gündən bir təkrar edilməlidir.
Kolorado böcəyi ölkə üçün karantin ziyanvericisi sayılır. Bu ziyanverici
yetkin mərhələdə torpağın 20-60 sm dərinliyində qışlayır. Yazda torpağın istiliyi
14-16
0
C-
yə çatdıqda böcəklər qışlamadan çıxır və badımcan bitkisinin üzərində
qidalanır. Bir dişi fərd orta hesabla 400-700 və daha çox yumurta qoyur.
Ziyanvericinin yayılmasının qarşısını almaq üçün sahələri karbofos (hektara
1,5 kq) və 65 %-li polixlorpinenin emulsiyası (hektara 2 kq) və boverin bioloji
preparatı (hektara 2 kq) karbofos çilənir.
Yığım. Badımcanın meyvəsi bitkilərdə tam texniki yetişkənlik müəyyən
edildikdən sonra Lənkəran bölgəsində may-iyun, Samur-Dəvəçi suvarılan ovalıq
15
bölgəsində iyul, Abşeronda iyun-iyul və suvarılan dağətəyi düzən bölgəsində isə
iyul ayında yığılır.
2.9.
Yonca bitkisinin becərilmə texnologiyası
Yoncanın əhəmiyyəti. Ölkədə heyvandarlığın, quşçuluğun və arıçılığın
inkişaf etdirilməsi, mal-qara və quş məhsullarının artırılması, məhsulun
keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması və onun maya dəyərinin aşağı salınmasında əsas
məsələlərdən biri qiymətli yem bazasının yaradılması ilə yanaşı heyvanların və
quşların dəyərli yem payları ilə təmin edilməsidir.
Mal-
qaranın qiymətli yem bitkiləri ilə qidalandırılması sağlam balaların
alınması deməkdir. Respublikanın şəxsi və fermer təsərrüfatlarında heyvanlar üçün
yem bazasının əsasını qaba yemlər (quru ot, küləş) və qüvvəli yemlər təşkil edir.
Yem paylarının tərkibində qaba yemlərin xüsusi çəkisi 80-85%-dir, qalan 15-20%-
i qüvvəli yemlər təşkil edir.
Qaba yem bitkilərinin əsasını yonca təşkil edir. Azərbaycanın bütün
bölgələri üzrə 386 min hektar sahədə yonca bitkisi becərilir. Yonca paxlalılar
fəsiləsinə mənsub olub, çoxillik bitkidir. Kənd təsərrüfatı bitkiləri üçün ən yaxşı
sələf sayılan yonca aqrotexnika qaydaları əsasında becərildikdə yüksək keyfiyyətli
bol yaşıl kütlə və quru ot məhsulu alınır, heyvandarlığın, quşçuluğun və arıçılığın
inkişafında yem bazası möhkəmlənir, torpağın münbitlik səviyyəsi daha da
yaxşılaşır.
Yoncanın yaşıl kütləsi, senajı, quru otu və ot unu mal-qara və quşlar
tərəfindən ləzzətlə yeyilir. Yoncanın yaşıl kütləsi heyvanların və quşların
orqanizmləri üçün amin turşuları ilə normallaşdırılmış proteinlə, müxtəlif mikro və
makroelementlərlə, vitaminlərlə, mineral duzlarla zəngindir.
Yoncanın 1 kq yaşıl kütləsində 0,20-0,30 qr, quru otunda 0,60-0,70 qr, yem
vahidi 130-
180 qr, həzm olunan protein 9,0-16 qr, kalsium 1,5-2,5 qr, fosfor
15-
30 mq karotin vardır.
Müasir texnologiya ilə hazırlanmış 1 kq ot ununun tərkibində 150-200 qr
protein və 200-300 mq karotin vardır.
1 ha yonca sahəsindən 120-150 kq yüksək keyfiyyətli təmiz arı balı (çiçək)
alınır.
İkiillik yonca torpağın 0-40 sm qatında hər hektarda 70-80 sentner kök
qalığı əmələ gətirərək, torpağı çürüntü, 400 kq-dan çox bioloji azot və başqa qida
maddələri ilə zənginləşdirir. Bu zaman torpağın fiziki xassələri, strukturu və su
rejimi yaxşılaşır.
İkiillik yonca altında əkilmiş pambığın məhsuldarlığı bir hektardan orta
hesabla 5-
6, dənli bitkilərdə 5-7, tərəvəz, bostan və kartofda 20-30 sentner artıq
olur.
Yonca birinci ili 3-
4 çalında 400-600 sen/ha yaşıl kütlə və 150-180 sen/ha
quru ot verir. İkinci il 4-6 çalında 700-1000 sen/ha yaşıl kütlə və 150-300 sen/ha
yüksək keyfiyyətli quru ot verir.
Növbəli əkində yeri. Yonca üçün yaxşı sələflər – dənli taxıl bitkiləri, qara
herik,
tərəvəz, bostan və kartof bitkiləridir. Şəkər çuğunduru yonca üçün sələf
bitkisi kimi məsləhət bilinmir, çünki torpağın dərin qatında olan nəmliyi güclü
qurudur. Suvarılan torpaqlarda yoncanı hər hansı sələflə növbələndirmək olar.
Bundan başqa onu dənli taxıl bitkilərinin örtüyünə də səpmək olar.
2
Torpağın becərilməsi
Yonca inkişafının əvvəllərində zəif böyüyür. Ona
görə də yonca bitkisini alaqlar tez basıb kölgələndirir. Bunu nəzərə alaraq yonca
səpini üçün nisbətən alaq otları ilə az sirayətlənmiş
torpaq sahələri seçilməsi
məsləhətdir. Yonca səpiləcək torpağın becərilmə sistemi sələflərdən asılı olaraq
dəyişir. Yoncanın payız səpinləri üçün dənli taxıl bitkilərindən sonra sələf
bitkisinin məhsulu yığılan kimi kövşənlik 6-8 sm dərinlikdə üzlənir. Alaq otu
toxumlarının cücərməsini sürətləndirmək üçün üzləmədən sonra sahənin
suvarılması və torpağın səthi quruduqda malalanması tövsiyə olunur. Təxminən 2-
3 həftədən sonra, alaq otu toxumları cücərdikdə hər hektara 30-40 ton çürümüş
peyin, təsiredici maddə hesabı ilə 60-90 kq fosfor, 30 kq azot, 60-90 kq kalium
gübrələri verib kotanlarla 25-27 sm dərinlikdə əsas şum aparılır.
Əsas şumun aparılma müddəti torpağın yetişməsindən ötrü böyük
əhəmiyyətə malikdir. Aran rayonlarında yoncanın payız səpinindən ötrü əsas yay
şumunun müddəti iyulun axırı – avqustun əvvəli hesab oluna bilər. Bu zaman şum
ilə yoncanın səpilməsi arasında 30-40 günə qədər fasilə olur və bu müddət ərzində
torpaq normal yetişir.
Pambıq əkini altından çıxmış tarlalarda üzləmə pambıq gövdələrinin
çıxarılması ilə əvəz olunur və şumdan qabaq suvarma tövsiyə olunmur. Çünki,
pambıq yığıldıqdan sonra torpağın dondurma şumunu aparmaq üçün kifayət qədər
rütubət olur. Yaz səpinində isə dənli bitkilərdən sonra optimal dondurma şumunun
müddəti sentyabr-oktyabr aylarıdır. Dekabr-yanvar aylarında arat edilməsi tövsiyə
edilir.
Torpağın səpinqabağı becərilməsi. Yonca bitkisi torpağın keyfiyyətli
hazırlanmasına çox tələbkardır. Yoncanın payız səpini üçün sentyabrın əvvəlində
səpinqabağı kultivasiya və sonradan malalama keçirilir. Kultivasiyaya 3-4 gün
qalmış su ehtiyatı yaratmaq üçün suvarma (arat) yaxşı nəticə verir.
Yaz səpini üçün erkən yazda səpin qabağı iki dəfə kultivasiya və onların
ardınca diskli malalarla, sonra isə ziqzaq malası ilə malalama aparmaq məqsədə
uyğundur.
Toxumun səpinə hazırlanması. Səpindən 15 gün əvvəl yonca toxumları
labor
atoriya analizindən keçirilməlidir. Analiz zamanı toxumun səpin keyfiyyətinə
aid olan əsas göstəricilər: cücərmə enerjisi, cücərmə qabiliyyəti, toxumların
həyatiliyi, toxumların nəmliyi və təmizliyi təyin edilməlidir. Səpindən qabaq
toxumlar toxumtəmizləyən maşınlarda diqqətlə təmizlənir. Toxumun təmizliyi
96-
98%, cücərmə qabiliyyəti 90-95% və I sinfə mənsub olmalıdır. Yonca toxum-
larını qızıl sarmaşıq toxumlarından təmizləmək üçün elektromaqnit toxum
təmizləyən maşınında dəmir tozundan («Trifolin» ТU 6-14-870-
77)
keçirmək lazımdır. Səpiləcək toxumları alaq otları qarışığından təmizləmək
üçün toxumları duz məhluluna salmaq lazımdır. Belə tədbir zamanı alaq otu
toxumlarının 90%-i təmizlənir. Bu məhlul 1 litr suya 360 qr. xörək duzu hesabı ilə
hazırlanır. Yonca toxumları hazırlanmış məhlulun içərisinə tökülür və qarışdırılır.
Məhlulun üzərinə çıxmış alaq otu toxumları tənzif kəfgirlə yığılır. Təmizlənmiş
toxumları təmiz suda yuyub nazik təbəqə ilə sərərək qurudurlar.
Səpindən 25-30 gün əvvəl zərərverici və xəstəliklərə qarşı 1 ton toxuma
(3-
4/1000 litr) hesabı ilə «Senturan» və yaxud 1 ton toxuma 7 kq «Bronotak»
3
kimyəvi preparatları qarışdırmaqla dərmanlamaq lazımdır.
Səpin qabağı toxumların ammonium molibdenatla işlənməsi müsbət nəticə
verir. 100 qr. ammonium molibdenatı 400 qr. suda həll edərək bir hektara
səpiləcək toxum normasına çiləmək lazımdır. Bitkinin kökündə fır bakteriyalarının
yaxşı inkişafı və məhsulun keyfiyyətli alınması üçün səpin günü toxumları
rizotorfin (nitragin) bakterial gübrəsi (preparatı) ilə işləmək lazımdır. Eyni
zamanda səpinqabağı toxumların molibdenlə işlənməsi də müsbət nəticə verir.
Səpin müddəti, üsulu və norması. Səpin müddətinin düzgün
müəyyənləşdirilməsi normal çıxış alınması üçün əsas şərtlərdən biridir. Yoncanın
bioloji xüsusiyyətləri onun toxumlarının payız və yazda səpilməsinə imkan verir.
Yoncanın payız səpini sentyabrın 20-dən oktyabrın 30-dək başa çatdırıl-
malıdır.
Yoncanın yaz səpini aran rayonlarında fevral ayının 20-dən martın 20-dək
aparıldıqda yaxşı nəticələr alınır. Dağətəyi ərazilərdə martın 1-dən 20-dək, dağlıq
ərazilərdə isə martın 20-dən aprelin 10-dək səpin aparıla bilər.
Yemlik yonca üçün
toxumun səpin norması hektara 14-15 kq toxumluq
məqsədilə gencərgəli üsulla səpində isə 6-7 kq/ha birinci sinfə məxsus olan
toxumlar götürülür. Birinci halda cərgəarası 7,5 və 15, ikincidə 60 sm olmalıdır.
Toxumlar 1,5-2
sm dərinliyə basdırılır.
Yonca öz inkişafının erkən dövrlərində fosforla qidalanmaya həssaslıq
göstərir. Ona görə də toxumla birlikdə 50 kq/ha təsiredici maddə hesabı ilə
dənəvərləşdirilmiş superfosfat gübrəsinin verilməsi məqsədəuyğundur.
Dostları ilə paylaş: |