MahirəNərimanqızı

qrammatik interferensiya
da özünü göstərir. Fonetik 

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
98 
interferensiyada olduğu kimi, burada da əvvəl mənimsənilmiĢ 
dil, onun qrammatik quruluĢu barədə yaranmıĢ vərdiĢlər 
sonrakı dilin qrammatikasını mənimsəməyə mənfi təsir 
göstərir. Belə ki, əvvəlki dilin sonrakı dilə xas olmayan 
cəhətlərinin burada əks olunması baĢ verir.
Qrammatik interferensiya özünü o zaman daha qabarıq 
Ģəkildə göstərir ki, öyrənilən dildə ifadə edilməli olan 
qrammatik məna ana dilində olmasın və yaxud baĢqa Ģəkildə 
ifadə edilmiĢ olsun.
Qrammatik interferensiya ən çox ikinci və sonrakı dilləri 
öyrənənlərin cümlələri ana dili normalarına uyğun qurmağa 
cəhd göstərdikləri zaman təzahür edir. Bu zaman iki dil 
sisteminin qarĢılıqlı təsiri ilə bağlı tipik səhvlər meydana gəlir 
(köməkçi fellərin buraxılması, ön Ģəkilçilərin buraxılması və ya 
əvəz olunması, cümlədə sözlərin sırasını pozmaq və s.) 
Dillərin qarĢılıqlı təsirində daha qabarıq Ģəkildə 
leksik
 
interferensiya
özünü göstərir. 
Faktlardan aydın olur ki, dilin leksik səviyyəsində özünü 
göstərən dillərarası interferensiya ikinci dili öyrənən adamın 
Ģüurunda iki dilin uyğun gəlməyən leksik mənalarını 
eyniləĢdirmək nəticəsində baĢ verə bilir. Ona görə də artıq belə 
bir fakt mübahisə doğurmur ki, ikinci dilin öyrənilməsi zamanı 
ana dilinin leksik-semantik, qrammatik sistemi ciddi Ģəkildə 
nəzərə alınmalıdır. 
Mənanın eyniləĢdirilməsindən irəli gələn interferensiya 
hadisəsinin xüsusiyyətlərini aĢkara çıxarmaq bir çox 
tədqiqatçıların diqqətini cəlb etmiĢdir. Bunlardan psixoloji 
aspektdə aparılan iĢə N.V.Ġmedadzenin tədqiqatını aid etmək 
olar.
N.V.Ġmedadze orta məktəbin yuxarı sinif Ģagirdləri 
üzərində apardığı tədqiqat iĢlərinin birində məhz «mənanı 
eyniləĢdirmənin» leksik interferensiya üçün əsas olduğunu 
aydınlaĢdırmıĢdır. 
N.V.Ġmedadze «mənanı eyniləĢdirmənin» iki formada 

---