Maktabda tarix fanni o‘qitish metodlari kursu fanindan ma’ruzalar xulosasi

usullarni tasniflashning asosiy tamoyillarini nomlaymiz :

1. 
   Bilim manbasiga ko'ra: og'zaki, ko'rgazmali, amaliy.
   
2. 
   O'qituvchi va talabalar o'rtasidagi o'zaro munosabatlar darajasiga ko'ra: taqdimot, suhbat, mustaqil ish.
   
3. 
   Aniq didaktik vazifalarga qarab: idrok etishga tayyorgarlik, tushuntirish, materialni mustahkamlash va boshqalar.
   
4. 
   O`quvchining bilish faoliyati va o`qituvchining o`quv jarayonida ishtirok etish xususiyatiga ko`ra: tushuntirish va illyustrativ, reproduktiv, muammoli, qisman izlanish, tadqiqot.
   
5. 
   Bilimlarni bog'lash yoki qismlarga ajratish printsipiga ko'ra: analitik,
   

s» s»i1s»
sintetik, qiyosiy, umumlashtiruvchi, tasniflovchi.

6. 
   Fikrning johillikdan bilimga yo'nalishi tabiatiga ko'ra: induktiv, deduktiv, an'anaviy.
   

22

3. 
   har bir yangi mavzusi dasturda belgilangan mazmunga ega. Lekin bu mazmunni o‘quvchilar darsda qanday shaklda va qanday o‘zlashtirishlari ko‘p jihatdan o‘qituvchiga bog‘liq. Eng avvalo, darsda turli usullar, texnika va vositalardan foydalanish haqida gap boradi. Ularning tanlovi nimaga bog'liq?
   

Yu.K.Babanskiy turli o‘qituvchilarning tadqiqotlari va o‘qituvchilar tajribasiga tayanib, o‘qitish usullarini tanlashning oltita asosiy mezonini belgilab berdi.
Birinchidan, o'qitish usullarini tanlashda o'qituvchi ularning dars maqsadiga muvofiqligi va ta'lim, rivojlanish va tarbiyaviy vazifalarni hal qilish qobiliyatiga asoslanishi kerak.
Ikkinchidan , tanlangan usul o'quv materialining mazmuniga mos kelishi kerak.
Uchinchidan , o'qitish usullari o'quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etish shakllariga mos kelishi kerak, chunki kognitiv faoliyatning individual, frontal, guruh va jamoaviy shakllari tabiiy ravishda turli xil o'qitish usullarini talab qiladi.
To'rtinchidan , o'qituvchi tanlagan usullar o'quvchilarning real o'rganish imkoniyatlariga to'liq mos kelishi kerak . Bu o'quv faoliyatini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun ichki (ya'ni, o'quvchilarning qobiliyati) va tashqi (ya'ni, didaktik materialning mavjudligi, ish uchun zarur shart-sharoitlar) shartlarini anglatadi.