Mavzu: №1Sharq mutafakkirlarining pedagogik qarashlari

Mavzu: № 14 Masofaviy ta’lim texnologiyalari.
Reja:
1. Masofaviy o'qitishning asosiy tushunchlari
2. Masofaviy ta'lim texnologiyalari turlari va vositalari
3. Masofaviy ta'limni tashkil qilish
Masofaviy o’qitish - eng yaxshi an’anaviy va innovatsion metodlar, o’qitish vositalari va shakllarini o’z ichiga olgan sirtqi va kunduzgi ta’lim singari axborot va telekommunikatsiya texnologiyalarita asoslangan ta’lim shaklidir.
Masofaviy o’qish - bu yangi axborot texnologiyalari, telekommunikatsiya texnologiyalari va texnik vositalariga asoslangan ta’lim tizimidir. U ta’lim oluvchiga ma’lum standartlar va ta’lim qonun-qoidalari asosida o’quv shart-sharoitlari va o’qituvchi bilan muloqotni ta’minlab berib, o’quvchidan ko’proq mustaqil ravishda shug’ullanishni talab qiluvchi tizimdir. Bunda o’qish jarayoni ta’lim oluvchini qaysi vaqtda va qaysi joyda bo’lishiga bog’lik emas.
Masofaviy ta’lim — masofadan turib o’quv axborotlarini almashuvchi vositalarga asoslangan, o’qituvchi maxsus axborot muhit yordamida, aholining barcha qatlamlari va chet ellik ta’lim oluvchilarga ta’lim xizmatlarini ko’rsatuvchi ta’lim kompleksidir. Demak masofaviy o’qitish masofaviy ta’lim kompleksidagi jarayon ekan. Masofaviy o’qitishning va masofaviy ta’limning o’ziga xos xususiyatlari, pedagogik tizimi, zarurligi va maqsadi mavjud.
Masofaviy ta’lim an’anaviy ta’lim turidan quyidagi xarakterli xususiyatlari bilan farqlanadi.
Moslashuvchanlik - ta’lim oluvchiga o’ziga qulay vaqt, joy va tezlikda ta’lim olish imkoniyati mavjudligi.
Modullilik - bir biriga bog’liq bo’lmagan mustaqil o’quv kurslari to’plamidan - modullardan individual yoki guruh talabiga mos o’quv rejasini to’zish imkoniyati mavjudligi.
Parallellik - o’quv faoliyatini ish faoliyati bilan birga parellel ravishda, ya’ni ishlab chiqarishdan ajralmagan holda olib borish imkoniyati mavjudligi.
Keng qamrovlilik - ko’p sonli o’quvchilarning bir vaqtning o’zida katta o’quv (elektron kutubxona, ma’lumotlar va bilimlar bazasi va boshqalar) zahiralariga murojaat qila olishi. Bu ko’p sonli o’quvchilarning kommunikatsiya vositalari yordamida o’zaro va o’qituvchi bilan muloqotda bo’lish imkoniyati.
Iqtisodiy tejamkorlik - o’quv maydonlari, texnika vositalari, transport vositalari va o’quv materiallaridan samarali foydalanish, o’quv materiallarini bir joyga yig’ish, ularni tartiblangan ko’rinishga keltirish va bu ma’lumotlarga ko’p sonli murojaatni tashkil qilib bera olish mutaxassislarni tayyorlash uchun ketadigan xarajatlarni kamaytiradi.
Ijtimoiy tent huquqlilik - ta’lim oluvchining yashash joyi, sog’ligi va moddiy ta’minlanish darajasidan qat’iy nazar xamma qatori teng xuquqli ta’lim olish imkoniyati.
Internatsionallilik - ta’lim soxasida erishilgan jahon standartlariga javob beradigan yutuqlarni import va eksport qilish imkoniyati.
O’qituvchining yangi roli - masofaviy o’qitish o’qituvchining o’qitish jarayonidagi rolini yanada kengaytiradi va yangilaydi. Endi o’qituvchi o’zlashtirish jarayonini muvofiqlashtirishi, yangiliklar va innovatsiyalarga mos ravishda berayotgan fanini muntazam mukammallashtirishi, saviya va ijadiy faoliyatini yanada chuqurlashtirishi talab etiladi.
Sifat - masofaviy o’qitish usuli ta’lim berish sifati bo’yicha kunduzgi ta’lim turidan qolishmaydi. Balki, maxalliy va chet ellik dars beruvchi kadrlarni jalb qilib, eng yaxshi o’quv-metodik darsliklar va nazorat qiluvchi testlardan foydalangan xolda o’quv jarayonini tashkil etish sifatini oshirishi mumkin.
Masofaviy ta‘limning tarkibiy qisimlari

• O’qituvchi

  
  

• O’quvchi

  
  

• Kommunikatsiya

  
  

Masofaviy ta‘lim vositasida o‘quvchi uchun qulay bo‘lgan joyda individual jadval asosida maxsus imkoniyatlar, telefon, elektron aloqa va boshqa ta’lim vositalari yordamida bir maqsadga qaratilgan nazorat qilish mumkin bo‘lgan ta’lim jarayoni tashkil etiladi.Yuqoridagilarga asoslanib, ta’lim jarayonida ayni vaqtda qayta-qayta tilga olinayottan ayrim terminlar tavsifi va ta’riflarni keltirib o’tamiz.

Masofaviy o’qitish - o’zaro ma’lum bir masofada Internet texnologiya yoki boshqa interaktiv usullar va barcha o’quv jarayonlari komponentlari — maqsad, mazmun, metod, tashkiliy shakllar va o’qitish usullariga asoslangan talaba va o’qituvchi o’rtasidagi munosabat.
Masofaviy o’qitish tizimi - masofaviy o’qitish shartlari asosida tashkil etiladigan o’qitish tizimi. Barcha ta’lim tizimlari singari masofaviy o’qitish tizimi uzining tarkibiy maqsadi, mazmuni, usullari, vositalari va tashkiliy shakllariga ega.
Masofaviy o’qitishning pedagogik texnologiyalari - tanlangan o’qitish kontseptsiyasiga asoslangan masofaviy ta’limning o’quv- tarbiyaviy jarayonini ta’minlovchi o’qitish metodi va uslublar majmuasi.

Keys-texnologiya - masofaviy o’qitishni tashkil qilishning shunday uslubiki, masofaviy ta’limda matnli, audiovizual va multimediali (keys) o’quv uslubiy materiallar majmuasi qo’llanishga asoslanadi.

TV-texnologiya - masofaviy o’qitishni tashkil olishning shunday uslubiki, u talabalarga o’quv-metodik ma’lumotlarni televidenie vositasi yordamida etkazishga xizmat qiladi va tashqi aloqali ixtiyoriy interaktiv usullardan biri bilan o’rnatishga asoslanadi.
Ixtiyoriy foydalanuvchilarning masofaviy o'qitish imkoniyati;
Individual sur’atda o‘rganish imkoniyati;
Talabalar uchun ma'lumotlar bazalari, kutubxonalar kataloglari va boshqa axborot resurslaridan bepul foydalanish;
talabalarning shaxsiy ishlarini yuritishda qulaylik;
Interaktivlik (tezkor ma'lumot almashish imkoniyati);
To'g'ridan-to'g'ri kirish rejimida sinovdan o'tish qobiliyati.