17
Turdosh
otlar
tarkibida keluvchi
iboralar
haqida
o‘quvchilarda umumiy tasavvur hosil qilingach, uning turlarida qo‘llanish
mumkin bo‘lgan iboralar tahliliga to‘xtaymiz.
Chunonchi turdosh
otlarning ma’no turlaridan biri shaxs otlari va ular tarkibidagi tasviriy
vositalarni o‘tish. Buning uchun quyidagi topshiriqni bajaramiz:
Shaxs otlari
Narsa otlari
O‘rin-joy otlari
janobi oliylari
kaminayi
kamtarin
buyuk hakim
davlat
ustunlari
ziyolilar
charm qo‘lqop ustasi
binokor
bog‘cha opa
ilm zahmatkashlari
oq oltin
dala malikasi
bilim bulog‘i
dengiz hokimi
kumush choyshab
hayvonlar
podshosi
po‘lat ot
qanotli ot
yerning yopinchig‘i
baxt qushi
Buxoroyi Sharif
Shahri
azim
dong‘i
dog‘istonga ketdi.
Qo‘shiqlar mamlakati.
Kunchiqar
mamlakat
Yashil qit’a
Non shahri
Topshiriq. Berilgan so‘zlarning so‘rog‘ini aniqlang va qanday ma’no
ifodalashini ayting.
Topshiriq bir o‘quvchiga o‘qitiladi.
Chol, yigit, kampir, qiz, shaharlik;
Yuqorida keltirilgan ushbu so‘zlarga so‘roq berib qanday ma’no
ifodalashi so‘raladi?
Chol- kim so‘rog‘iga javob bo‘lib insonning keksayib qolgan,
mo‘ysafid bo‘lgan holati anglashiladi.
18
Yigit- kim so‘rog‘iga javob bo‘lib insonning eng kuch-g‘ayrat,
shijoatga to‘lgan payti.
Kampir- kim so‘rog‘iga javob bo‘ladi.
Biz ushbu topshiriq yuzasidan shaxs otlarini
bildiruvchi iboralarni
qo‘llashimiz mumkin. Bu orqali o‘quvchilarning so‘z boyligi oshadi.
Masalan: Soxtasi sovuq- (yoqimsiz, badhazm) qo
‘y og‘zidan cho‘p
olmagan
-
(nihoyat darajada beozor, mo‘min) kim so‘rog‘iga javob bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: 
