Ramazanı aparmağa gələn abı maşm gözünə dəyəndə, Nişanın hə yəcanı daha da artdı: “Görünür yanğın olub” deyə xəyalından keçirdi, gülləri astaca götürüb gülqabına qoydu, ayağındakı çəkelekləri sürü- yə-süriiyə həyətə çıxdı, evin qabağındakı dəyirmi hovuzun daşı ü z ə rinə qalxdı və oradan aydın görünən dəniz buruqlanna tərəf baxdı. Yox, yanğın olmamışdı. Sahilə doğru uzanan yollarda da M -l maşını görünmürdü. Dem əli, Ramazan ora getməmişdi. Bəs bu necə İşdi? Əgər onu İsmayılzadə çağırmışdısa da, beş addımlıq yol üçün maşın nəyə lazımdır1? Bəlkə uşaqlardan bir xəbər vardı? Nisa, oğlanlarını cəbhəyə yola saldığı gündən Ramazanın hər ad- 'dunına göz qoyurdu. N əyi isə ondan gizlətdiyini, evə də yalnız işi çox olduğu üçün yox, məhz bu barədə Nişanın suallarına cavab verməkdən yaxasını kənara çəkmək üçün belə gec-gec gəldiyini düşünürdü. Nişa nın fikrincə o, çox vaxt gecələrini buruqda keçirməklə, özünün de dərdini unutmaq istəyirdi. Üzdən təmkinli və sarsılmaz görünən Ramazanın, əslində necə köyrək və zərif qəlbli bir insan olduğunu Nisa hamıdan gözəl bilirdi. B əzən gücdən düşüb yerinə uzanan qoca, səhərədək sağa-sola çevrilir, narahat yuxuda Nişanın o qədər də aydın başa düşmədiyi neft İstilahlannı və tez-tez də oğlanlarının adını təkrar edirdi. Ramazan, partiya işində çalışan kiçik oğlu Paşanı, ali məktəb də riyaziyyat dərsi deyən böyük oğlu Əhməddən çox istəyirdi. Ancaq bunu bir Nisa, bir də Ramazan özü bilirdi. Gecələr sayıqlayanda, Paşa nın adını daha çox çəkən Ramazandan, gecə röyada nə gördüyünü h ə- 3
106
yecanll bir ürək döyüntüsü ilə dalbadal soruşan Nisaya bircə kəlm ə ilə cavab verərdi: - Xeyirdir. Bu təsəlli ana qəlbini azacıq sakit etsə də, o, evdə yalqız qalanda,