Mehnat va predmetli amaliy ta’lim texnologiyasi fan dasturi

II. 
0 ‘quv fanining maqsadi va vazifalari
Fanni o ’qitishdan maqsad - talabalarda ruhiy vajism oniy rivojlanishida 
nuqsoni mavjud bolalarda mehnat o’qitish 
va predmet amaliy ta ’lim 
tehnologiyasi uchun zarur nazariy bilim va amaliy malakalar, korreksion ta'lim- 
tarbiya jarayonini tashkil etish shakllari hamda usullari boyicha bilim, ko’nikma 
va malakalarni shakllantirishdir.
Fanning vazifasi - talabalarga mehnat o’qitish va predmet amaliy ta’lim 
tehnologiyasi 
nazariyasi 
hamda uni 
usullarini 
amaliyotda qo’llashga 
o’rgatishdan va alohida yordamga muhtoj o‘quvchilarini mehnatga o‘rgatishning 
ilmiy-nazariy asoslarini hamda uni usullarini amaliyotda qo‘llashgao‘rgatishdan 
iborat.
«mehnat o ’qitish va predmet amaliy ta’lim tehnologiyasi» o’quv fanini 
o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida talaba;
- maktabgacha yoshdagi rivojlanishida nuqsoni bo’lgan bolalarni mehnat 
o’qitish va predmet amaliy ta’lim tehnologiyasiga o’rgatishning mazmuni va 
xususiyatlari;
- maxsus muasassalarda mehnat o ’qitish 
va predmet amaliy ta’lim 
tehnologiyasi mazmuni va uning o’ziga xos xususiyatlari;
- mehnat o’qitish va predmet amaliy ta’lim tehnologiyasi o’rgatishning 
didaktik tamoyillari;
- mehnat o’qitish 
va predmet amaliy ta’lim tehnologiyasi jarayonida 
korreksion ishlar mazmuni, metod va texnologiyalari;
- maxsus maktablarda mehnat o’qitish 
va predmet amaliy ta’lim 
tehnologiyasi darslari turlari;
- mehnat o’qitish 
va predmet amaliy ta’lim tehnologiyasi jarayonida 
o’quvchilarni estetik jihatdan tarbiyalash haqidagi bilimga;
-  rivojlanishida nuqsoni bo’lgan bolalarni mehnat o’qitish va predmet 
amaliy ta’lim tehnologiyasi;
- maxsus korreksion ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etish, shakllari va 
usullarini to’g ’ri tanlay olish;
3

---

- bolalar rivojlanishidagi mavjud nuqsonlarni tasniflash;
- maxsus maktabgacha ta’lim muassasalarida mehnat o’qitish va predmet 
amaliy ta’lim tehnologiyasi mashg'ulotlari uchun, maxsus maktablarda tasviriy 
san’at darslari uchun ishlanmalar tayyoriashni;
- maxsus adabiyotlarni taxlil etish, bolalarni mehnat o’qitish va predmet 
amaliy ta’lim tehnologiyasi uchun didaktik materiallarni tanlab olish haqida 
ко ’rtikma;
- mehnat o’qitish va predmet amaliy ta’lim tehnologiyasi jarayonini taxlil 
etish;
- maxsus maktabgacha ta’lim muassasalarida o’rgatish mashg‘ulotlarini 
tashkil etish va olib borish;
- mehnat o ’qitish 
va predmet amaliy ta’lim tehnologiyasi darslarini 
tashkil etish shakllari, usullarini amalda samarali qo‘llash;
- mehnat o’qitish va predmet amaliy ta ’lim tehnologiyasi mashg‘ulotlari 
va mehnat o’qitish 
va predmet amaliy ta’lim tehnologiyasi darslarida 
rivojlanishida nuqsoni mavjud bolalarni kamchiliklarini korreksiyalash 
malakasiga ega bo ‘lishi kerak.
«Mehnat va predmetli amaliy ta’lim texnologiyasi» o‘quv fanini 
o'zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida talaba:
- maxsus muassasalarda mehnatga o‘rgatishning o‘ziga xos tomonlari, 
maxsus metodikaning asosiy bo‘limlari bo‘yicha (mehnatdan maktab kursining 
barcha boMimlari bo‘yicha namunalar tuzish va tayyorlash, amaliy ishda eng 
sodda chizmalar tuzish va foydalanish) nazariy bilim, mehnatga o’rgatish 
jarayonida boy milliy an’analar, zamonaviy tajribalami o‘zida mujassam etuvchi 
kadrlar tayyorlash milliy dasturida ko‘zda tutilgan vazifalarni, ta’limiy- 
tarbiyaviy, rivojlantiruvchi-korreksion ishlami tashkil etish shakllari, usullarini 
bilislii kerak;
- talaba rivojlanishida nuqsoni mavjud bolalar mehnatga o‘rgatish 
maxsus korreksion ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etish, shakllari va usullarini 
ilmiy asoslangan holda to‘g‘ri tanlay olish, rivojlanishida nuqsoni mavjud 
bolalar nuqsonlarini tasniflash, korreksiyalash, maxsus adabiyotlarni tahlil etish, 
bolalarni mehnatga o‘rgatish uchun didaktik materiallarni tanlash, bilish 
ко ‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak;
- talaba mehnatga o‘rgatish jarayonni nazariy-amaliy tahlil etish, 
ta’limni tashkil etish shakllari, usullarini amalda samarali qo‘llash, ota-onalar 
bilan ishlash, rivojlanishida nuqsoni mavjud bolalar ta’lim-tarbiya nazariyasini 
amalda qo’llash malakalariga ega b o ‘lishi kerak.
«Mehnat va predmetli amaliy ta’lim texnologiyasi» fani umumkasbiy fani 
hisobianib, 2-3 semestrda o ’qitiladi. Dastumi amalga oshirish o ’quv rejada 
rejalashtirilgan umumiy pedagogika, umumiy psixologiya, maxsus psixologiya
4

---

(surdopsixologiya, 
oligofrenopsixologiya), 
fanlaridan 
yetarli 
biiim 
va 
ko’nikmalarga ega bo’lishlik talab etiladi va oligofreniya klinikasi, maxsus 
psixologiya, maxsus pedagogika, ona tilini o‘qitishning maxsus metodikasi, 
matematika o’qitishning maxsus metodikasi kabi mustaqil o ‘quv fanlari bilan 
uzviy bog‘Iangan.
Mehnat va predmet amaliy ta’lim texnologiyasi kursida albom, tarqatma 
materiallardan, boshqa ko‘rgazmali qurollardan foydalanadi va fanlardan yetarli 
biiim va ko’nikmalarga ega bo’lishlik talab etiladi.
Defektologiya (surdopedagogika) yo’nalishi 
talabaiari «Mehnat va 
predmetli amaliy ta ’lim texnologiyasi» fani bo’yicha nazariyada olgan biiim, 
malaka va ko’nikmalarini rivojlanishida nuqsoni mavjud bolalar maxsus 
maktab-internatlaridagi amaliyotda takomillashtiradilar. Nazariy bilimlarini 
hayotga tatbiq etish ko’nikmalari hosil qilinadi. Talabalar rivojlanishida nuqsoni 
bo’lgan bolalarda usullari, yo’llarini o’rganadilar. Shuning uchun ushbu fan 
asosiy ixtisoslik fani hisoblanadi, defektolog kadrlarni tayyorlash jarayonida 
muhim ahamiyatga egadir.