Mexanik hodisalar jismlarning muvozanati oddiy mexanizmlar

Jamiyat rivojlanishida fi zikaning ahamiyati. O‘zbekistonda fi zika taraqqiyoti
borgan. Shunga ko‘ra tabiatni o‘rganish, undan foydalanish va unga ta’sir 
ko‘rsatila boshlangan. Tabiat haqidagi bilimlarni o‘rganish va ular asosida 
tabiat boyliklaridan samarali foydalanishi natijasida insoniyat sovuq qotish, 
qoron g‘ilikda qolish, och qolish kabi holatlar dan va ko‘pchilik kasallik-
lardan qutula oldi. Inson yer yuzi bo‘ylab, havoda va suvda bemalol 
harakat qilmoqda.
Tabiiy bilimlar ichida fi zika yetakchi o‘rinlardan birini egallaydi. 
Birinchi mav 
zuda aytib o‘tilganidek, uning o‘rganadigan sohasi keng 
qamrovlidir. Fizikaning har bir o‘rganilgan yangi qonuniyatlari jamiyat 
rivojlanishiga kuchli ta’sir ko‘rsa tadi. Shunga ko‘ra O‘zbekistonimizda ham 
fi zika fanini rivojlantirish bo‘yicha keng ko‘lamli ishlar olib borilmoqda. 
Bu ishlar bilan asosan O‘zbekiston Fan lar akademiyasiga tegishli ilmiy-
tadqiqot institutlari hamda oliy ta’lim muassasalari laboratoriyalaridagi 
olimlar shug‘ullanadilar. 
Hozirgi kunda O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Yadro 
fi zikasi instituti (Og‘ir ionlar fi zikasi bo‘limi); «Fizika-Quyosh» ilmiy 
ishlab chiqarish birlashmasi (Materialshunoslik instituti), Astronomiya 
instituti; Ion-plazma va lazer texnologiyalari institutlarida mexanik, 
issiqlik, elektr, yorug‘lik va tovush hodisalariga doir ilmiy izlanishlar olib 
borilmoda.

---

Kirish
10
10
4-MAVZU
FIZIK KATTALIKLAR VA ULARNI O‘LCHASH
Jismlarning yoki fi zik hodisalarning ba’zi parametrlarini tajriba 
yordamida o‘lchash mumkin. Bu parametrlar fi zik kattaliklar deb 
ataladi. Masalan, jismning uzunligi, hajmi, temperaturasi, massasi va 
h.k.
O‘lchash deyilganda, o‘lchanadigan kattalikni namunaviy kattalik bilan 
solishtirish tushuniladi. Har bir namunaviy kattalikning o‘z birligi mavjud. 
Masalan, uzunlikning birligi sifatida Xalqaro kelishuvga muvofi q metr