Microsoft Word boshlangich sinflar jismoniy tarbiyasi

4-sinf.
Sport turlari va sport haqida ma’lumot.
Gimnastika.

---

56
"Gimnastika " so’zining ma’nosini bilasizmi? Bu so’z yunoncha "gimnazo" 
so’zidan kelib chiqqan bo’lib, mashq qildiraman, mashq qilaman degan ma’nolarni 
anglatadi. Qadim vaqtlarda yuguradiganlar, kurash tushadiganlar, balandlikka va 
uzunlikka sakraydiganlar, hatto qo’l jangi bilan shug’ullanadiganlar gimnastikachilar 
deb ataladi. Bugungi kunga kelib, gimnastika alohida sport turiga aylandi va u ikki 
turga bo’linadi. Bular sport gimnastikasi va badiiy gimnastikadir. Sport gimnastikasi 
bilan o’g’il bolalar ham, qiz bolalar ham shug’ullanishadi, badiiy gimnastika bilan esa 
faqat qizlar shug’ullanadilar. Sport gimnastikasida o’g’il bolalar olti tur, qizlar to’rt tur 
bo’yicha musobaqalashadilar.
Musobaqalar vaqtida bajarilgan mashqlarga baho ball hisobida qo’yiladi. Eng 
yuqori baho 10 ball. Badiiy gimnastika mashqlari ancha sodda va nafis bo’ladi. Sportchi 
maydonda oldin erkin, so’ngra to’p, halqa, lenta, arg’amchi va bulavalar bilan 
bajariladigan mashqlarga o’tadi. 
Baland turnikda sportchilarimizdan biri mahorat bilan erkin mashq 
bajarmoqda. Sportchilarimiz sport gimnastikasi bo’yicha ham yaxshi natijalarni qo’lga 
kiritmoqdalar. Respublikamizdan sportning gimnastika turlari bo’yicha ko’plab 
dunyoga mashhur sportchilar etishib chiqqanlar. Masalan, S.Diamidov, Ye.Saadi, 
O.CHusavitina, R.Galeyeva, O.Otaxonov va boshqalar shular jumlasidandir.
Sambo nima ma’noni bildiradi? 
"Sambo" - bu ruscha so’zbo’lib, u "qurolsiz o’zini o’zi himoya qilish" degan 
ma’noni bildiradi.
Samboga XX asrning 30-yillarida asos solindi. Rus sambosining otasi 
Spiridonov va Xarlampiyevlar turli millat kurashlarni chuqur o’rganish asosida sambo 
sport turini yaratdilar. Bu sportda Turon xalqlari milliy kurashning usulari ham 
mavjuddir.
1934-yili O’zbekistonda birinchi bo’lib, Toshkentdagi "Dinamo" jamiyatida 
sambo to’garagi tashkil yeeildi. 1937-yildan boshlab sambo bo’yicha klassifikasion 
musobaqalar o’tkazila boshlandi.
Shundan keyin o’zbekistonda sambo sport turi rivojlana boshladi va muntazam 
ravishda kattalar hanmda o’smirlar o’rtasida musobaqalar o’tkazib kelinmoqda. 
Respublikamizda 1964-yil 24-yanvarda "Sambo" Federasiyasi tuzildi, shundan beri 
sambochilarimiz ko’pgina nufuzli halqaro musobaqalarning g’oliblari bo’ldilar. 
O’zbekistonlik yigitlar orasidan Yevropa, Jahonning ikki va uch karra 
chempionlari etishib chiqdilar. B.Oqilov, M.Kim, S.Qurbonov, S.Xodiyev, B.Fayziyev, 
Sh.Xo’jayev ishlar jumlasidandir. 
Sambo faqat yigitlar orasida emas, balki qizlar orasida ham keng tarqalgandir. 
Ular halqaro turnirlardagina emas, balki jahon chempionatlarda ham savrinli o’rinlarni 
egallaganlar.Bular Natalya Kupryan, Yuliya Yankina, Shoira Toshpo’latova, Nelya 

---

57
Qiyomova, Zera Abidullayeva, Nina Kulakova, Marina Mehyeyeva, Yakaterina 
Zaysevalar ana shunday mahoratli sportchlar qatoridan munosib o’rin olganlar.