ETNOPSİXOLOGİYA 171
Toy ümumilikdə üç gün davam edər. Toydan bir həftə, on
gün öncə hazırlıqlara başlanılar. Toy yeməkli və çalğılı olacaqsa
aşçı və çalğıcılar tutular. Qız tərəfi qız üçün paltarlar və parçalar
bəyənər, oğlan tərəfi bunların xərcini qarşılayar.
Ölümlə bağlı adətlər. Bir insan öldükdə dini inamlara görə
dəfnetmə işləri başladılar. Əgər ölənin yaxınları uzaqdadırlarsa, ölü
basdırılmaz, gözlədilər. Bütün ailə yaxınları və qohumlar
tərəfindən “katmer” hazırlanar və baş sağlığına gələnlərə verilər.
Cənazə tabuta qoyulduqdan sonra tabutun üstünə xalça
qoyulur, daha sonra bu xalça bir məscidə göndərilər. Ölüm gününü
izləyən bir həftə və ya on gün çeşidli yeməklərlə birlikdə axşam
yeməyini yeməyə gələrlər. Ölənin yeddinci günü pişi hazırlanar,
qonşulara paylanılar. 52-ci günü də mevlidi şerif oxudularaq yemək
verilər.
Bayram adətləri. Mübarək günlərdə topluca məhəllə
məscidlərinə gedilər. Yenə mübarək günlərdə şəhər mərkəzlərində
kandil simitləri satılır. “Arasta” deyilən yerlərdəki əmlakçılar bir
araya gələrək ortaq şəkildə irmik halvası hazırlayıb, küçə
başlarında xeyir üçün paylayarlar. Bayram namazından çıxdıqdan
sonra məzarlıqlara gedilər, ölənlərin ruhuna fatihə oxunar.
Ramazan bayramı boyunca hərkəs oruc və namaz ibadətlərini
yerinə yetirməyə çalışar. Qurban bayramında isə yenə məzarlıqlara
gedilər və yaxın qohumları ziyarət edilər.
Tarixi adətlər. Zimem dəftəri. Zimem dəftəri günümüzdə
hamımızın bildiyi vərəsiyə dəftəridir. Ramazanda varlılar dükan
kimi alış-veriş edilən yerlərə gedər, dəftərdən rastgələ səhifə
qoparar “Silin borclarını, Allah qəbul etsin” deyərdilər.
Qəhvə. Bu günə kimi gələn ən bilinən adət qəhvədir.
Keçmişdən qəhvənin yanında su gətirilər, qonaq toxdursa əvvəlcə
qəhvəni, acdırsa suyu alardı. Ev sahibi də ona görə xidmət edərdi.
Yaş soruşulması. 63 yaşından böyüklər yaşını açıqlarkən
“Həddi aşdıq” cavabını verərdilər. Səbəbi isə Məhəmməd
Peyğəmbərin 63 yaşında vəfat etməsidir.
Pəncərədəki çiçəklər. Küçəyə baxan pəncərədə sarı çiçək