İmkansızlıq-heç zaman reallaşa bilməyən hadisədir. Çünki onun ob- yektiv zəmini yoxdur, hadisələr arasındakı qanunauyğun, zəruri əlaqələrdən irəli gəlmir. Əməli fəaliyyətdə yalnız mövcud şəraitdən, mövcud olan və fəaliyyət
göstərən qanunauyğunluqdan irəli gələn real imkana arxalanmaq lazımdır. Lakin
obyektiv qanunauyğunluğun mövcud olması hələ heç də bu və ya başqa bir real im-
kanın meydana çıxması üçün kifayət deyildir. Həmin qanunauyğunluğun məhz mü-
əyyən formada təzahürünə kömək edəcək şərait lazımdır.
İmkanlar eyni zamanda
konkret olur. Konkret imkan maddi sistemin inkişafı-
nın müəyyən mərhələsində, müvafiq şəraitin olması sayəsində mövcud olan imkan-
dır. Əgər bütün zəruri şərait olmazsa, hətta ən real imkan da əldən qaçırılır və bu
imkan gerçəkliyə çevrilə bilmir. Məsələn, toxumda bitkiyə çevrilmək imkanı var-
dır, lakin bunun üçün ilin müəyyən bir vaxtında onu yumuşaldılmış nəm torpağa
əkmək, müvafiq temperaturun olması və s. lazımdır. Bir çox toxumlar zəruri şərait
olmadığına görə cücərmir.
İmkanlar içərisində elələri də vardır ki, onlar
zəruri xarakter daşıyır və gec-tez
reallaşır.
Mütərəqqi və mürtəce imkanlarda ola bilər.
Dövrünü başa vurmuş qüvvə və amillərə istinad edən imkan mürtəce, yeni, mütərəqqi qüvvə və amil- lərə əsaslanan imkan isə mütərəqqidir. İctimai həyatda imkanların gerçəkliyə
çevrilməsi üçün insanların əməli fəaliyyəti olduqca zəruridir.
ƏDƏBİYYAT 1.
Bağırov Z.
Fəlsəfə (sxemlərdə). Dərs vəsaiti. ( bakalavr hazırlığı üçün).
Bakı, 2009
2.
Fəlsəfə (Ali məktəblər üçün dərs vəsaiti). Bakı, 1999
3.
Fəlsəfə. Ensiklopedik lüğət. Bakı, 1997
4.
Fərhadoğlu M. Fəlsəfənin əsasları (dərs vəsaiti). Bakı, 2006
5.
Hacıyev Z. Fəlsəfə (Ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, 2012
6.
İmanov H. Fəlsəfənin əsasları. Bakı, 2010
7.
Mehdiyev R. Fəlsəfə (Ali məktəblər üçün dərs vəsaiti). Bakı, 2010
8.
Nəzərova A. Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı, 2014
9.
Paşayev V. Fəlsəfə. Bakı, 1999.
10.
Rüstəmov Y. Fəlsəfənin əsasları (dərs vəsaiti). Bakı, 2007
11.
Şükürov A. Fəlsəfə (Ali məktəblər üçün dərslik). Yenidən işlənmiş və tək-
260
milləşdirilmiş ikinci nəşri . Bakı, 2008
12.
Şükürov A.