Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
QODYONIYLIK - q. Ahmadiya.
QODIRIYLAR, qodiriya- so’fiylik tariqati. 12-a.da Iroqda Abdulqodir Giloniy (1077-
1166) asos solgan. Q.ning markaziy qarorgohi Bag‘dodda. Bu maskanga Abdulqodir 
qabri ustiga qurilgan madrasa, rabot va masjid kirib, Bag‘dodning asosiy qadamjolaridan 
biri hisoblanadi. Q. qarashlari jihatdan sunniylik oqimiga mansub, ular alohida 
guruhlardan tashkil topgan. Q. tasavvuriga ko‘ra, tariqat asoschisining tariqatga a’zoligi 
davom etaveradi, u tariqat tarafdorlarini vositachi orqali boshqaradi. Q.ning bir guruhi 
Abdulqodir Giloniyni ilohiylashtirgan. Q.da hamma a’zolar uchun majburiy bo‘lgan 

---

Islom Ensiklopediyasi 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
239
alohida tasavvuf yo‘li yo‘q. Hoz. vaqtda Sharqiy va Shim. Afrikada, Sudan, Iroq va 
Pokistonda Q.NING mavqei kuchli (Iroq va Pokistondagi Q. guruhi Bag‘doddagi maskanni 
tariqatning markazi deb e’tirof etadi). Q.ning tashkiliy asosi mustaqil mazgil (xonaqox, 
rabot, zoviya) hisoblanadi, uni boshqarish an’ana bo‘yicha nasldan naslga o‘tadi. Q.ning 
ijtimoiy tarkibi har xil bo‘lgan. Ular jamoa bo‘lib (samo, xadra, layliyo), ovoz 
chiqarmasdan alohida (zikri xafiy) holda hamda baland ovozda (zikri jali) umumiy zikr 
tushishgan. Tariqat a’zolari boshlariga kigaz telpakcha kiyib yurgan. Telpakchada Q.ning 
timsoli -uch qator gulbargli yashil gul bor. Abdulqodir Giloniy sharafiga har yili bo‘ladigan 
tantanalar ularning asosiy bayramidir. 
QODISIYA JANGI - Sa’d ibn Abu Vaqqos qo‘mondonligi ostidagi islom qo‘shini bilan 
Xuroson hokimi Rustam ibn Farruhzod qo‘mondonligidagi sosoniylar qo‘shini o‘rtasida 
Xira yaqinidagi Qodisiya qishlog‘i yaqinida sodir bo‘lgan jang (636 y. sentyabr; boshqa 
ma’lumotlarga ko‘ra, dekabr oyi yoki may oyining oxiri, iyunning boshi). Q.j. uch kecha 
kunduz davom etgan va islom lashkarining g‘alabasi bilan tugagan. Musulmonlar qo‘liga 
Eronning davlat bayrog‘i tushgan. Bu bayroq qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan bo‘lib, 
uni 1 mln. oltin dirhamga baholashgan. Q.j.da b ming arab jangchisi va 10 ming fors 
askari halok bo‘lgan. Sa’d ibn Abu Vaqqos jangdan so‘ng 2 oy davomida Qodisiyada 
qolib, Umar. (ra)dan keyingi harakat rejalari haqida tegashli farmon kutgan.