Microsoft Word O'zbek adiblari doc

 
 
TURSUNOY SODIQOVA (1944)
Shoira Tursunoy Sodiqova nozik ta’b, o‘tkir didli, nafosatli adibalarimizdan biri. U 1944 yili 
Toshkentda tavallud tongan. Urush davri farzandi. Binobarin, hayotning achchiq chuchuklaridan 
boxabar. Shuning uchun ham uning she’rlarida umid, e’tiqod, yaxshi odamlar va yaxshi kunlarga 
ishonch bosh o‘rinda turadi. 
U o‘rta maktabdan so‘ng 1961 — 1966 yillarda Toshkent Davlat dorilfununida tah'sil olgan. 
Dastlabki mashqlari shu yerda paydo bo‘lgan. Bo‘lg‘usi shoira avval maktablarda, so‘ngra 
yoshlar tashkilotlarida ishlagan. Hozirgi kunda esa Andijon Davlat Tillar institutida talabalarga 
saboq bermoqda. Filologiya fanlari nomzodi. Uvali-juvali, viloyat va respublikada yaxshi 
tanilgan, e’tiborli jamoatchi hamdir. 
Uning birinchi she’ri 1961 yilda «Lenin uchquni» ro‘znomasida bosilgan. Hozirgacha beshdan 
ortiq to‘plamlari chop etilgan. «Qizlar daftari» (1973) she’riy turkumining tashkilotchilari va 
mualliflaridan biridir. Shoiraning birinchi she’riy guldastasi «Kuy» nomi bilan 1978 yilda chop 
etilgan. 

---

Ha, chindan ham yaxshi she’r — orombaxsh kuydek kishiga huzur bag‘ishlaydi. Tuyg‘ularni 
qitiqlab, orzu-o‘ylarga, xayollarga yetaklaydi. Tursunoyning ushbu |«Kuy»ini o‘qisang, tinglasang 
arziydigan kuy. Kuy bo‘lganda ham orombaxsh kuy. To‘plamdagi she’rlar bir-biridagi fikr va 
g‘oyani to‘ldirib boradi. Eng muhimi yangi-yangi fikr bo‘lib tug‘iladi, fikrlarga, tuyg‘ularga 
yetaklaydi. «Ko‘zlarim» she’riga quloq soling-a: 
Qarashlarim humorida emish allakim,
Kimlargadir orom bo‘lib qo‘nar ko‘zlarim.
Allakimni tentiratar hasad tunida, 
 Do‘st qalbida kunduz misol yonar ko‘zlarim,— 
desa, «O’quvchimga» she’rida eidi yuqoridagidek maftunkor va afsunkor, jozibali va sadoqatli 
yor timsolida emas, balki mehribon murabbiy, kechirimli ona sifatida namoyon bo‘ladi. 
To‘plamdagi ko‘pchilik she’rlar katta bir dard bilan, zo‘r zarb bilan yozilganligini his etish qiyin 
emas. Ma’lumki, ona mavzui muhabbat mavzui kabi boqiydir. Shoira ona haqida kuylar ekan, 
hech kimni, hatto o‘zini ham takrorlamaydi. Loaqal uning «Armonlarim» she’ridagi so‘nggi: 
«Uchrashmagan uchrashuvlar qoldi yo‘llarda...» misrasiga e’tibor bering-a?! Ha, bu misrada 
qancha armonlar, o‘ylar, tuyg‘ular bor? 
Xullas, Tursunoy she’rlari goh o‘ynoqi, sho‘x, shalolalardek zavqli, qudratli, ba’zi she’rlari og‘ir, 
vaznin, o‘y-xayolga toldiruvchi, inson, hayot, muhabbat va taqdir haqida yana ham chuqurroq 
o‘ylashga da’vat etuvchidir. U «Firoq» degan bir she’rida daryoga murojaat etib: «Betoqatsan, 
toshqin oqasan» degan edi. Shoiraning keyingi «Iqbol» (1984), «Dil gavhari» (1985) she’riy 
to‘plamlaridagi ko‘pchilik asarlarida ham ana shu holat ko‘zga yaqqol tashlanib turadi. Mazkur 
to‘plamlarning birinchisida agar insoniy his-tuyg‘ular, g‘urur, inson ve ezgulik, oliyjanoblik va 
chin muhabbat kuylansa, keyingi guldastasida lirik, falsafiy ohangdorlik yetakchilik qiladi. Biz bu 
borada unga omad tilaymiz.