Mövzu№13:Ətriyyat-kosmetika mallarının və sintetit-yuyucu vasitələrin eyniləşdirilməsi və saxtalaşdırılması. Plan: Ətriyyat-kosmetika mallarının eyniləşdirilməsi və saxtalaşdırılması

İsidilmə və yanma təcrübələri ilə p/k-nin növünün eyniləşdirilməsi

P/k-nin növü	İsidilməyə münasibəti		Yanmanın xarakteri		Alovun rəngi		yanan məmulatın qoxusu
Polikondensasiyaedilmiş p/k
Fenoplastlar	Yumşalmır	Ancaq alovda yanır, kömürə dönür		Sarı		Fenol
Aminoplastlar	Yumşalmır	Kənarlarında ağ təbəqə yaranaraq yanır		Sarımtıl		Ammiak və formaldehid
Poliamidlər (kapron və s.)		Yanır, güclü əriyir və damcılayır		Sarı kənarlı göyümtül		Yanmış tərəvəz
Penopoliuretan (porolon)		Yaxşı yanır		Əsasında – göy		Badam
Polikarbonatlar		Çətinliklə yanır, tüstüləyir, alovdan kənarlaşdırıldıqda sönür		Parlaq		Spesifik, xoşagəlməz
Polimerləşdirilmiş p/k
Polietilen	Yumşalır	Tüstüsüz zəif alov ilə yanır, polimer əriyərək axır		Göyümtül		Yanan parafin şamı
Polipropilen	Yumşalır	Tüstüsüz zəif alov ilə yanır, polimer əriyərək axır		Göyümtül		Yandırılmış rezin və ya yanan surğuc
Polivinilxlorid (viniplast və plastikat)	Yumşalır	Dərhal yanmır, alovdan kənarlaşdırıldıqda sönür		Əsasında – yaşımtıl		Kəskin, hidrogen xlorid
Polimetilmetakrilat	Yumşalır	Çatırtı və qığılcım ilə və azacıq tüstülü alov ilə yavaş yanır		Əsasında – göyümtül		Kəskin, çiçək ətirşahı və ya meyvə cövhəri
Polistirol və stirol sopolimeri	Yumşalır, asanlıqla sap kimi dartılıb uzadılır	Çatırtı və qığılcım ilə və azacıq tüstülü alov ilə tez yanır		Sarı
Midifikasiya edilmiş polimerdən alınmış p/k
Asetilsellüloz etol	Yumşalır		Qığılcım ilə pis yanır, alovdan kənarlaşdırıldıqda sönür		Sarı kənarlı yaşımtıl		Sirkə turşusu və yandırılmış kağız
Sellüloid	Yumşalır (qaynar suda)		Ağ buxar verərək tez alışır, çox tez yanır		Sarı, parlaq		Kamfara

P/k-dən istehsal olunmuş məmulatın eyniləşdirilmə ekspertizası zamanı daha çox onların xarici görünüşünə və tərtibatına diqqət yetirilir və bu zaman məmulatın istehsal üsulu nəzərə alınır.
Məsələn, üfürmə üsulu ilə hazırlanmış məmulatlara xas olan tikiş (birləşmə) yerləri yaxşı emal olunmalıdır. Preslənmiş məmulatın səthi hamar və parlaq olmalıdır.
Əksər p/k məmulatları istismar prosesində və ya yuyulma zamanı su və sabunun təsirinə məruz qalır. Belə məmulatlar su və sabun məhlullarının təsirinə davamlı olmalıdır.
Bir sıra məmulatların yanmaması və istiliyə qarşı möhkəm olması tələb olunur. Ona görə də onların hazırlanması üçün göstərilən xüsusiyyətlərə malik olan p/k istifadə edirlər.
P/k-dən istehsal olunmuş məmulata baxış zamanı rənginə, möhkəmliyinə, elastikliyinə diqqət yetirirlər. Çünki bu əlamətlərə görə plastik kütlənin təbiəti haqqında mühakimə yürütmək olar.
Şəffaf məmulatları adətən polimetil-metakrilatdan (üzvi şüşə), polistiroldan, sellüloiddən hazırlayırlar. Lakin həmin plastik kütlədən yarımşəffaf və tamamilə qeyri-şəffaf məmulatlar da hazırlayırlar.
Qırılmanın xarakteri xeyli dərəcədə aşqarların miqdarından asılıdır. Doldurulmamış plastik kütlənin sınığı şüşə kimidir (polistirol, viniplast, üzvü-şüşə və s.), doldurulmuş p/k isə - dənəvər olur.