Mübariz yusifov m IL Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

Mübariz  Yusifov

Əyri dolanmaqla yoxdur işimiz,

Düzlükdən başqa yol tanımarıq biz 

Əyrilik yoluna çəkmişik hasar 

Düzlüklə  olmuşuq əzabdan kənar.

Yalan gətirmərik biz dilimizə 

Əyri yuxular da görünməz bizə.

Faydasız etmərik hes sorğu-sual 

Çünki Allaha da xoş gedər bu hal 

I,  II 2004,  179-180.

Göründüyü  kimi,  Nizami  özünün  yaratdığı  ideal 

cəmiyyətdə  ilk  növbədə  ədalətliliyin  bərqərar  olunmasını 

təsvir  edir.  Burada  hökmdar  da  yoxdur.  Bütün  işlər  Allahın 

insanlara  bəxş  etdiyi  ideal  qanunlar  əsasında  aparılır.  Hətta, 

Nizaminin peyğəmbərlik  səviyyəsinə  çatdırdığı  İskəndər belə 

bu  cəmiyyətdəki  ədalətə  heyrət  edir.  Ona  kənardan  seyrçi 

kimi  baxır.  Nizaminin təsvir etdiyi  hökmdarlann içərisində  ən 

ədalətlisi olan İskəndərin özü belə buradakı  «xoşbəxt» cəmiy­

yəti  gördükdən sonra artıq cəmiyyətin faydası üçün yerinə ye­

tirəcəyi  işlərin  sona  çatdığını,  daha  doğrusu,  şahlann,  hökm­

darların  qılınc  gücünə  firavan  həyat  yarada  bilməyəcəyini 

dərk edib buradan geri  qayıtmağa qərar verir:

Öz-özünə dedi:  «Arifsən əgər 

Qoy sənə bir ibrət olsun bu sirlər 

Dünyanı  gəzmərəm mən daha bəsdir 

Hər ovlaqda bir top vurmaq əbəsdir.

Bütün bildiklərim qalsın bir yana 

Bunların söbəti bəs edər mana 

İ,  II,  2004,  182-183.

Nizami  dövründə  və  ondan  əvvəlki  zamanlarda  böyük 

mütəfəkkirləri  düşündürən  firavan  həyat,  ədalətli  cəmiyyət, 

əlbəttə ki,  real  dünyadakı  çətinliklərin,  ağn-acılann, yoxsullu- 

ğun,  ictimai  ədalətsizliyin  yaratdığı  məhrumiyyətlərin  içəri­

sindən baş qaldırırdı.  Düşünürdülər ki,  kaş bir ədalət üzərində

48