MUĞla üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

 
őŕüm: örgü. 
ő. (őŕǖm) döŕt őŕǖm śaçlï, ġıyδ ġaläm ġāşlï. 01/76 
ő. dőŕt őŕüm, dőŕt őŕüm. 01/74 
ő. dőŕt őŕüm śaç. 01/74 
 
öw: ön. öwünçäk ‘önce’. ~e geçiŕ- ‘öne çıkar-’. St Trkm öŋ. 
ö.+den  gälinläŕ, böyük ġıyδlaŕ da Daki΄yάŕ,  ġıyδlaŕ  śaçlaŕï öwden öŕälläŕ. 
01/66 
ö.+e tüŕkmäniŋ  ŕαśimi nä'me inni śiδ ya‘ni oγlållaŕ  śowaDıŋıδ kä'n bōlυp 
tüŕkmän ŕαśimläŕini öwe geçiŕśäŋiδ biδe eyė bōluŕ, memnūn śiδden. 01/8 
ö.+läŕinde gälin śıŕtında Daqınıŕ, ġıyδlaŕ öwläŕinde Daqınıŕ. 01/70 
ő.+çäk (őwünçäk) őwünçäk dä'mi göwek enäni gätiŕiyä'llä. 06/25 
ö.+üŋçάk el çaŕpışıp tomā'şā edip toy edip öwünçάk  āndaġïnï  ġoyïyά, 
iδinden de bu yāγlıġï ġoyïyά. 01/38 
ö.+i öwi yengäli gäλäk 03/6 
ö.+e geçiŕ- inni śiδ oquw bilän öwe geçiŕśäŋiδ eyė oluŕ -håwa. 01/15 
 
öy: ev, oturulan yer. St Trkm öy; Doe/He. (Gu) öy; MK öw/ew/üw; AG äw, äb, ëw. 
ö.+ä õnśoŋ bu şonnan yaŋqı aydanım yāləq öyä giŕiptiŕ, bu dä'däśi yatıydı. 
05/20 
ö.+ä biδim oġlallaŕımıδï yaγınıŋ aşaγına ġoyυp biŕ śa‛at, ikki śa‛at ōnnon śōŕā 
öyä śalıp -ōnnon śōŕā çıxıp gittilä'. 05/27 
ö.+ä õnśoŋ biδim öyä gäldiläŕ. 05/9 
ö.+dä inni hämānäDän nä'me, biŕ ġıyδ öydä mi, ikki Dάnä ġoca nänä gäliyä' 
mυnı ġudaçlıġa. 04/1 
ö.+lärde aγ öyläŕdä yat bä'wek 07/26; 07/49 
ö.+läŕinä bulaŕ gäliyä'lläŕ, giDíyä’lläŕ öyläŕinä  ġatlama Bişiŕiyä'lläŕ; pośluq 
Bişiŕiyä'lläŕ; dőş getiŕiyä'lläŕ. 04/7 
ö.+läŕinne ġúmbattä āycan, ŕahimiŋ öyläŕiŋnä. 10/62 
ö.+ümä şonnon öyümä gäldim. 05/38 
ö.+ümüδgä aγ öyümüδgä íşik 07/27 

 
270
ö.+ün bulaŕ nä'me günācıktıŕ, öyüŋ içinde baxıyıŕlaŕ otiŕillά, díydim. 05/14 
ö.+ünä õnśoŋ taqŕïban nä'me yeddi gún geçännän śōŕa,  ġatlamα Bíşiŕip, 
śāçaq edip māmaśınıŋ öyünä giDiyä'läŕ. 06/32 
ö.+üne ōnnon śoŕā biŕ yenä wax
ı
t geçännän māmaśï öyüne άkitiyάlάŕ. 06/31 
ö.+üne õnśoŋ gälini αkitip oġlånïŋ öyüne δamanna. 04/46 
ö.+üne gälini ālıyά, aldıqtan śonŕa nänäśiniŋ öyüne ġoyiyά. 01/88 
ö.+ünnä ohōm māmaśï öyünnä toy ediyä', śadaqa ediyä'. 06/33 
ö.+ä õnśoŋ bu íŕanıŋ da śäŕwāδlaŕï bā axıŕï bulaŕ da gäldi, öyä dökỉldilä'n. 
05/7 
ó.+ä (óyä) bíŕ dάnä oγlån gäliyä'mışDıq - bíŕ óyä gäliyä'mışDıq. 03/20 
 
‘őy ‘āhhā: testere sesi (Hz. Zekeriya telmih ediliyor.) 
‘ő.  beylä oqıyıp bucúŕü oqıyıp œwliyalaŕï çāγıŕıp biŕ deśśä  ādam olup 
hemmä΄śi ‘őy ‘āhhā ‘őy āhhā güyç beŕiyä'ŕ. 10/26 
‘ő. emmā oŋa güyç βeŕiyä'lläŕ - ‘őy ‘āhhā ‘őy āhhā güyç βeŕiyä'lläŕ. 10/28 
‘ő. ‘őy ‘āhhā ‘őy āhhā 10/24 
‘ő. (‘őy ‘āxxā) ‘őy ‘āxxā ‘őy ‘āxxā 10/14; 10/19 
‘őy: beylä oqıyıp bucúŕü oqıyıp œwliyalaŕï çāγıŕıp biŕ deśśä  ādam olup 
hemmä΄śi ‘őy ‘āhhā ‘őy āhhā güyç beŕiyä'ŕ. 10/26 
‘őy: emmā oŋa güyç βeŕiyä'lläŕ - ‘őy ‘āhhā ‘őy āhhā güyç βeŕiyä'lläŕ. 10/28 
 
őyle: öyle. 
ő. yoxśa őδỉmiŋki βā, őyle oloqō΄n şeyläŕ, bä'ş dάnä ġuppåśï βāŕdї. 01/58 
 
őδ: öz, kendi. St Trkm őz; Doe/He. (Gu) őδ; Az. öz. 
ő. ġıyδiŋ ġaptalında ġıδıl śoqυ bilän őδ δāDï bōliyά - śoqυ dä'mi dä'l. 03/25 
ő.+im kä'n δāDlaŕ βāŕdï, őδim nä'me yāddan çıqtï. 04/24 
ő.+im män őδim mi? 04/25 
ő.+ỉmiŋki yoxśa  őδỉmiŋki  βā,  őyle oloqō΄n  şeyläŕ, bä'ş  dάnä  ġuppåśï  βāŕdї. 
01/58 
ő.+iŋ őδiŋ āytıp bilmiyä'ŋ mi? 10/39 
ő.+ỉŋden őδỉŋden āyt. 01/5 

 
271
ő.+ünüŋ håwa, heŕ kim őδünüŋ beylä ŕαśimläŕi bāŕdï dā. 01/36 
ő.+ỉm män őδỉm śöylỉcäk. 10/47 
 
p 
 
palta: balta. St Trkm palta; Az. balta; EUT baltu/balto; Doe/He. (Gu) palta. 
p.+nï yeŕe vuŕdım palta΄nï 10/15 
 
papaq: erkelerin giydiği şapka. St Trkm papaq; Az. papaq. 
p.+ını (papaγını) dä'däläŕiniŋ gėyimini, dä'däläŕiniŋ kǒlāxlaŕınï, dä'däläŕiniŋ 
papaγını gėydiŕip bu tāyda śätiŕ śätiŕ śätiŕ ġoydï. 05/16 
 
paŕça: kumaş. St Trkm parça. 
p.+cıq śünnät edip bu tayda δāD paŕçacıq gėydiŕiyä'lläŕ. 06/44 
 
pay: pay, hisse. ~ βer- ‘paylaştır-’. St Trkm pāy; Az. pay. 
p. βer- şonï pay βeŕiyä'lläŕ, şäkäŕ ġoyiyάllάŕ -dőŕt Buşluqlı şäkäŕcik. 06/15 
p.+ï içmαhdαn payï bōlśın 02/22; 02/26 
p. tut aġaçtan pay alïm 07/16 
 
paytŏn: fayton. St Trkm paytūn. Az. fayton. 
p. tüŕkmänläŕ paytŏn bilän αkitiŕdiläŕ. 04/42 
p. paytŏn díyäŕ tüŕkmänläŕ. 04/41 
 
päŕidä: Feride, özel isim. 
p. ā ol päŕidä dä'mi, ġaŕış etti ġīyδlaŕıŋ heŕ (ġayśï?) da biŕ dä'mi śäçki śäçtiläŕ, 
noγul śäçtiläŕ. 06/4 
 
pīyġambäŕ:  resul, haberci, Allah’ın temsilcisi. St Trkm pīġamber; Doe/He. (Gu) 
pėγa`mbär; Far. peygamber (
p.+läŕ (pėyġambäŕläŕ) pėyġambäŕläŕ œwlaDï 10/22 
p. altmış üç yaşlaŕında pīyġambäŕ yaşï diyip śadaqa edíyä’lläŕ. 06/9 

 
272
p. pīyġambäŕ yaşında -pīyġambäŕ yaşında ahā ŕαśimdiŕ. 06/5 
 
pişennik: bisküvi. 
p. ohom onna ġıyδa śäçki śάçiyάllάŕ, çüçük śάçiyάllάŕ, pişennik śάçiyάllάŕ, 
pişmä  śάçiyάllάŕ, ġulaγını deşiyάllάŕ, awådanlıyάllάŕ. 06/46 
 
pişiŕ-: a. St Trkm bişir-; Az. bişir-; Doe/He. (Gu) p
i
şir-; MK pışur-; ET bışur-; AG 
biş- / bış-; EUT pişur-. 
p.+iyä'lläŕ çapatï pişiŕiyä'lläŕ, pośśuq edíyä’lläŕ, ekmek pişiŕyä'lläŕ, ġatlamα 
edíyä’lläŕ. 06/13 
 
pişmä : Yayılan hamurdan kare biçiminde parçalar kesilerek yapılan yemek. St 
Trkm pişme. 
p. ohom onna ġıyδa śäçki śάçiyάllάŕ, çüçük śάçiyάllάŕ, pişennik śάçiyάllάŕ, 
pişmä  śάçiyάllάŕ, ġulaγını deşiyάllάŕ, awådanlıyάllάŕ. 06/46 
 
pośśuq: hamurdan yapılan, çapatı (bir tür börek)’nın ince ve yumuşak bir çeşidi. St 
Trkm pośśuq. 
p. (pośluq) bulaŕ gäliyä'lläŕ, giDíyä’lläŕ öyläŕinä ġatlama Bişiŕiyä'lläŕ; pośluq 
Bişiŕiyä'lläŕ; dőş getiŕiyä'lläŕ. 04/7 
p. çapatï pişiŕiyä'lläŕ, pośśuq edíyä’lläŕ, ekmek pişiŕyä'lläŕ,  ġatlamα 
edíyä’lläŕ. 06/13 
 
pul: para. St Trkm pul; Doe/He. (Gu) pul; Az. pul; Far. pūl. 
p. oġlanıŋ αliŋe pul βeŕiyä'lläŕ. 06/42 
p. oġlanıŋ üśtine pul śaçïyάllάŕ. 04/45 
p.+lu bőŕiği pullu bä'wek 07/51 
p.+υna heŕ kim onıŋ pulυna ġuβanıp śattılaŕ cānım, δāD ġoyıp. 01/65 
 
ŕ 
 
ŕabb: (Ar.) Tanrı, Allah. Far rabb بر 

 
273
ŕ.+iŋ gäliŕ ŕabbiŋ içinde 07/9 
 
ŕaγām: yansıma bir ses. 
ŕ. mυŋa ŕaγām ŕaγām bā heP bíŕi äwwälki Dakiyān döküλmä halqa díyä’lläŕ. 
01/47 
 
ŕahim: Rahim, kaynak kişinin oğlu, özel isim. 
ŕ.+iŋ ġúmbättä āycan, ŕahimiŋ öyläŕiŋnä. 10/62 
 
ŕāxat: (Ar.) rahat, huzur. Far. rāhät تحار  
ŕ. inni xūdāyçıγım  şu  śalamättä,  ŕāxat maδālï; xǒmäyni gäldi ŕāxat bōldυq. 
05/43; 05/43 
 
ŕamaδan: (Ar.) Ramazan, Kamerî takviminin dokuzuncu ayı. Far. ramazān ناضمر  
ŕ. täδä yıl kutlamaśï bā; emmā śυfŕa yayŕatmıyaq emmā, ŕamaδan ayDı βāŕ, 
fetŕ ayDı, ġuŕbanlıq ayDı bā. 09/2 
ŕ. ŕamaδan āyda, āy oŕta olanna ōn dőŕdỉ gėcädä biŕ aydılıyan δāD. 08/21 
ŕ. ŕamaδan āyıŋ on dőŕdỉ gėcäśi. 08/27 
ŕ.  biδde ŕamaδan āyı on dőŕdỉ gėcäśi şükŕ edíyä’lläŕ. 08/32 
ŕ. (ŕımaδan) yā ŕımaδan gäliŕ geçeŕ 08/22 
 
ŕαśim: (Ar.) gelenek, görgü, örf, âdet. St Trkm resim; Far. räsm. 
ŕ. biŕ ŕαśim ya‘ni aŕtıq baδı käDė toylaŕda. 10/31 
ŕ. góδδä ol tüŕkmän ŕαśim. 01/41 
ŕ. inni ol ŕαśim ġāldï. 01/7 
ŕ.+diŕ  ūn  βeŕiyä'lläŕ, çöŕöγ  βeŕiyä'lläŕ,  şekeŕ  βeŕiyä'lläŕ, çay βeŕiyä'lläŕ – 
qadím ŕαśimdiŕ dā. 08/20 
ŕ.+diŕ pīyġambäŕ yaşında -pīyġambäŕ yaşında ahā ŕαśimdiŕ. 06/5 
ŕ.+i oγlan ŕαśimi bōlanda mı? 06/24 
ŕ.+i tüŕkmän yāγlıq, tüŕkmäniŋ  ŕαśimi  şucúŕü  δāDlaŕï - bu da āndaġi iştä. 
01/31 

 
274
ŕ.+i tüŕkmäniŋ  ŕαśimi nä'me inni śiδ ya‘ni oγlållaŕ  śowaDıŋıδ kä'n bōlυp 
tüŕkmän ŕαśimläŕini öwe geçiŕśäŋiδ biδe eyė bōluŕ, memnūn śiδden. 01/8 
ŕ.+lä tüŕkmän ŕαśimlä şēylä ġúlyaqaśï bōliyά, tegäläk. 01/42 
ŕ.+läŕ başqa  ŕαśimläŕ  δāDlaŕ  yādınıδa düşúyä'n bōlśa  śiδ de biŕ  āydıŋ biδe 
aydıp aydıp ġutaŕdıq onï. 06/19 
ŕ.+läŕ tüŕkmän ŕαśimläŕ yυwaş yυwaş yitip baŕiyά. 01/29 
ŕ.+läŕ qadím ŕαśimläŕ kä'ndi. 06/47 
ŕ.+läŕ tüŕkmän ŕαśimläŕ kä'ndiŕ. 06/49 
ŕ.+läŕi håwa, heŕ kim őδünüŋ beylä ŕαśimläŕi bāŕdï dā. 01/36 
ŕ.+läŕimiδ oġlan bōlanda nä'me ŕαśimläŕimiδ bāŕ biδim? 06/23 
ŕ.+läŕimiδiŋ ohōm dä'mi biδ diyäm üç waqtά tüŕkmän  ŕαśimläŕimiδiŋ 
biŕniçäği yitip gitti. 01/10 
ŕ.+läŕini tüŕkmäniŋ ŕαśimi nä'me inni śiδ ya‘ni oγlållaŕ śowaDıŋıδ kä'n bōlυp 
tüŕkmän ŕαśimläŕini öwe geçiŕśäŋiδ biδe eyė bōluŕ, memnūn śiδden. 01/8 
ŕ.+läŕ inni nä'me heŕ kim dä'mi õŋ yāləq ŕαśimläŕ yāddan çıqtï, gitti. 06/48 
 
ŕuhiye: Ruhiye, özel isim. 
ŕ.+can bυ ŕuhiyecan bilän menicäcān hāletti. 06/3 
 
ŕusäŕi: baş örtüsü. Far. rūsarī 
ر
س
ر
ی
 
ŕ.+cik ohōm  śadaqa tamām molannan śōŕa boşa gitmäśin díyip heŕ kime 
ŕuśäŕicik bilän üş, dőŕt dάnä ġantı ġoyiyάllάŕ içinä. 06/15 
 
ś 
 
śa‛at: (Ar.) a. St Trkm. sāġat; Az. saat. 
ś. biδim oġlallaŕımıδï yaγınıŋ aşaγına ġoyυp biŕ śa‛at, ikki śa‛at ōnnon śōŕā 
öyä śalıp -ōnnon śōŕā çıxıp gittilä'. 05/27 
 
śaç: saç. St Trkm saç. MK saç. EUT saç. Doe/He. (Gu) saç. 
ś. dőŕt őŕüm śaç. 01/74 
ś.+ınï (śāçınï) śāçınï bu tāydan biŕ őŕiyä'ŕ, bu tāydan biŕ őŕiyä'lläŕ. 01/67 

 
275
ś.+ï bu śaçï őŕiyä’ŋ. 01/75 
ś.+laŕï gälinläŕ, böyük ġıyδlaŕ da Daki΄yάŕ,  ġıyδlaŕ  śaçlaŕï öwden öŕälläŕ. 
01/66 
ś.+lï döŕt őŕǖm śaçlï, ġıyδ ġaläm ġāşlï. 01/76 
 
śaç-: saç-, dağıt-. St Trkm saç-; MK saç-; EUT saç-; Doe/He. (Gu) saç-. 
ś.+ïyάllάŕ oġlanıŋ üśtine pul śaçïyάllάŕ. 04/45 
 
śāçaq: düğün sofrası. St Trkm saçaq; Az. saçaq; EUT saçıġ. 
ś. õnśoŋ taqŕïban nä'me yeddi gún geçännän śōŕa, ġatlamα Bíşiŕip, śāçaq edip 
māmaśınıŋ öyünä giDiyä'läŕ. 06/32 
ś. õnśoŋ bu şäyläŕi śāçaq ediyä'llä – bυŋa tüŕkmän śāçaq diyyä'ŕ. 04/8 
ś. śāçaq edíyä’lläŕ, õnśoŋ mυnï gälinläŕiŋ  - mυnï ŏŕuśġat alïyάllάŕ. 04/9 
 
śaçwāγı: saç bağı. St Trkm saçbaġ [saçbaγ] 
ś.+mıδa yumŕi yumŕi  şēylä yalpıllanıp duŕiyά,  śaçwāγımıδa atıp díyä’lläŕ. 
01/51 
 
śadaqa: (Ar.) ikram, sadaka. St Trkm sadaqa; Far. sädäqe. 
ś. ohōm śadaqa tamām molannan śōŕa boşa gitmäśin díyip heŕ kime ŕuśäŕicik 
bilän üş, dőŕt dάnä ġantı ġoyiyάllάŕ içinä. 06/15 
ś. altmış yaşınna śadaqa edip ohōm köynäk giydiŕdiläŕ, ġatlamα őŕttiläŕ. 06/2 
ś. ohōm māmaśï öyünnä toy ediyä', śadaqa ediyä'. 06/33 
ś. dōśtlaŕï, deŋtūşlaŕï, bā΄cılaŕï, ġaŕdaşlaŕï hämmäśi úşişyά, oġlanıŋ dāşından 
toy edíyä’lläŕ, śadaqa edíyä’lläŕ. 06/41 
ś. śadaqa βeŕiliyä'ŕ dā. 09/8 
ś. altmış üç yaşlaŕında pīyġambäŕ yaşï diyip śadaqa edíyä’lläŕ. 06/9 
ś. (śadaka) biŕnä'çemiδ ġoyun öldiŕiyä'ŕ -śadaka ediyä'ŕ. 06/28 
 
śaγa: sana. St Trkm saŋa. 
ś. biδden śaγa kim gäŕäk, diyyä'ŕ. 03/12; 03/3 
 

 
276
śaγlıq: sağlık. ~bol- ‘sağlık ol-’. St Trkm saġlıq. 
ś. ġaŕaδ cān xudāy śaγlıq bōlśın, śalāmatlïq bōlśın. 06/48 
 
śāqçan: biŕ motif adı. 
ś. mυγa da śāqçan diyyä'llä, bucúŕü bālıγa tikiyäk giyiyäk. 01/26 
ś.  mυŋά  śāqçan díyä’lläŕ; tüŕkmän malaγıŋ naqşi ol tüŕkmän naqşidi΄ŕ, 
tamām. 01/21 
 
śaqla-: sakla-. St Trkm saqla-. 
ś.+dım şucúŕä şey edip śaqladım şonlaŕï. 05/39 
 
śāl-: koy-. St Trkm sal-; Az. sal-; MK (sal- ?); ET sal-; AG sal-; EUT sal-. 
ś.+ıp biδim oġlallaŕımıδï yaγınıŋ  aşaγına  ġoyυp biŕ  śa‛at, ikki śa‛at  ōnnon 
śōŕā öyä śalıp -ōnnon śōŕā çıxıp gittilä'. 05/27 
 
śalkım: a. St Trkm salkım. 
ś. ayın on dőŕdỉŋä nä śalkımśeçeŕ. 08/23 
 
śallançıq: salıncak. St Trkm sallançaq. 
ś. gälişyānï śallançıq 07/28 
 
śaltan: (Ar.) sultan. Far. soltan ناطلس 
ś.+ï yeŕiŋ yūŕduŋ śaltanï 10/18 
 
śamíŕä: Samire,özel isim. 
ś.+cān śamíŕäcān gidän ġıyδ 02/11 
ś.+cānï śamiŕäcanï biŕ foŕmettä āyt-a.02/9 
ś.+cānï śamiŕäcanï āyt-a. 02/10 
 
śancı:  sancı. St Trkm sancı. 
ś.+dan düşman ólśün śancıdan 07/56 
 

 
277
śat-: sat-. St Trkm sat-; Doe/He. (Gu) śat-; Az. sat-; MK sat-; EUT sat-. 
ś.+tılaŕ heŕ kim onıŋ pulυna ġuβanıp śattılaŕ cānım, δāD ġoyıp. 01/65 
ś.+tıq inni ayıŕdıq Da śattıq Da, śeyŕini göŕüp. 01/57 
 
śāy-: say-. St Trkm sāy-. 
ś.+alïm (śayalïm) ġıyδıl gúlläŕ śayalïm 07/17 
ś.+yάllάŕ śāy śāyάllάŕ. 08/2 
 
śāy(ı): sayı. 
ś. śāy śāyάllάŕ. 08/2 
 
śayŕa-: iyi, güzel söyle-. St Trkm sayra-; MK sayra-. 
ś.+p tuŕ- śayŕap tuŕan ġıyδıl díyşli ġıyδ gäŕäk. 03/15 
ś.+p (śayλap) duŕ- biδä biŕ śayλap duŕan ġıyδ gäŕäk, diyyä'. 03/8 
 
śάya: komşu. Far. häm-sāye هياسمھ ( < häm + sāye ‘aynı gölgeden yaralanan, komşu’) 
ś.+miŋ mänim śάyamiŋ tamām çaŕġaDınï, yāγlıγınï, tamām δāDlaŕınï aldılά. 
05/26 
 
śäç-: bkz. seç-. 
ś.+tiläŕ ā ol päŕidä dä'mi, ġaŕış etti ġīyδlaŕıŋ heŕ (ġayśï?) da biŕ dä'mi śäçki 
śäçtiläŕ, noγul śäçtiläŕ. 06/4 
 
śäçki: çocuk doğduğunda, düğünlerde vb.de saçılan tatlı, pişmä  vb., saçı. St Trkm 
seçği. 
ś. ā ol päŕidä dä'mi, ġaŕış etti ġīyδlaŕıŋ heŕ (ġayśï?) da biŕ dä'mi śäçki śäçtiläŕ, 
noγul śäçtiläŕ. 06/4 
ś. ohom onna ġıyδa  śäçki  śάçiyάllάŕ, çüçük śάçiyάllάŕ, pişennik  śάçiyάllάŕ, 
pişmä  śάçiyάllάŕ, ġulaγını deşiyάllάŕ, awådanlıyάllάŕ. 06/46 
 
śädeme: ansızın insanın başına gelen bela, felaket. Az. sedeme. 
ś. çıqśaŋ, díydim ayaγınï díydim śädeme düşäŕ -yaŕa düşäŕ, díydim. 05/10 

 
278
 
śäkkiδ: sekiz sayısı. St Trkm sekiz; Doe/He. (Gu) śekgiδ. 
ś. o qadímläŕ gälini kökäδmäδdiläŕ, yeddi yılda, śäkkiδ yılda gälini ġaytaŕıp 
αkitiŕdiläŕ. 01/86 
 
śälāmät:  (Ar.) selamet, sağlık, esenlik, afiyet. St Trkm salāmat; Az. sälamät; Far. 
sälāmät. 
ś. täδä yılıŋ mübaŕäk bōlśın, śälāmät bōlśın, õnśoŋ gälän yılï beŕäkätli bōlśın. 
09/7 
ś.+tä (śalamättä) inni xūdāyçıγım şu śalamättä, ŕāxat maδālï; xǒmäyni gäldi 
ŕāxat bōldυq. 05/43 
ś.+lïq (śalāmatlïq) ġaŕaδ cān xudāy śaγlıq bōlśın, śalāmatlïq bōlśın. 06/48 
 
śän: sen. St Trkm sen; Doe/He. (Gu) śen. 
ś. höw guliśtān miywαśï śän 07/1 
ś. śän āγalï yengäli 07/12 
ś. śän dā΄yılï dayδalï 07/14 
ś. ġadınım śän neCúŕ allıŋ bunı, diydim. 05/34 
ś. śän ata mindiŋ mi? 04/48 
ś. eē şu δikŕï oqiyāŋ śän. 10/5 
ś.+i húwdilāyim män śäni 07/13; 07/15 
ś.+i onï bilmäśäŋ śäni şişiŕiyä'ŕ -ġaŕnıŋ şişiŕiyä'. 10/49 
ś.+iŋ män díydim, nä'me günācıktıŕlaŕ bulaŕ diyändä, “śäniŋ  işiŋ  bōlmaśın” 
díydi śäŕwāδ. 05/18 
ś.+iŋ śäniŋ ġıyδiŋ ġudaçlıġa beŕelim; maγa beŕçäk mi? 04/5 
ś.+nä inni śännä mάniśini āytabeŕ. 10/2 
 
śäŕwāδ: asker. Far. särbāz زابرس 
ś. män díydim, nä'me günācıktıŕlaŕ bulaŕ diyändä, “śäniŋ işiŋ bōlmaśın” díydi 
śäŕwāδ. 05/18 
ś.  śäŕwāδıŋ  -şu  śäŕwāδ- ya‘ni ġoyυp  śäŕwāδıŋ  αlindän tutup alīp  őldüŕmäγä 
gittiläŕ. 05/19 

 
279
ś. śäŕwāδıŋ maşíni βāŕdї -śäŕwāδ maşíni. 04/37 
ś. śäŕwāδ alıp gitti mäni - śäŕwāδıŋ maşíni. 04/38 
ś. śäŕwāδ, aśkeŕ maşíni. 04/39 
ś. śäŕwāδ düşünmäδδim männä faŕśí bilemoq dā tüŕkmän. 05/41 
ś.+ıŋ  śäŕwāδıŋ  -şu  śäŕwāδ- ya‘ni ġoyυp  śäŕwāδıŋ  αlindän tutup alīp 
őldüŕmäγä gittiläŕ. 05/19 
ś.+ıŋ śäŕwāδıŋ maşíni βāŕdї -śäŕwāδ maşíni. 04/37 
ś.+ıŋ: śäŕwāδ alıp gitti mäni - śäŕwāδıŋ maşíni. 04/38 
ś.+ıŋ hā ġaŕa maşín βāŕ  - śäŕwāδıŋ ġaŕa maşíni bāŕdï. 04/37 
ś.+laŕ bucúŕü dāśtānlaŕ -håwa, śäŕwāδlaŕ gäliptiŕläŕ, kä'n bōlυp. 05/28 
ś.+laŕï õnśoŋ bu íŕanıŋ da śäŕwāδlaŕï bā axıŕï bulaŕ da gäldi, öyä dökỉldilä'n. 
05/7 
 
śäś: ses. St Trkm ses. 
ś. lāγıŕ laγıŕ lāγıŕ lāγıŕ edip, heŕ mōġe ki gälin gäliyάkάn o śäś bilän biliŕdik. 
01/60 
ś.+i bυ kimiŋ gälini bυ śeyit mätiŕ hācïŋ gälini, dāşındın śäśi gäliyä'ŕ diyäŕdik 
dā´. 01/61 
 
śätiŕ: (Ar.) sıra, hiza.  St Trkm setir, Az. saätir. 
ś. dä'däläŕiniŋ  gėyimini, dä'däläŕiniŋ  kǒlāxlaŕınï, dä'däläŕiniŋ papaγını 
gėydiŕip bu tāyda śätiŕ śätiŕ śätiŕ ġoydï. 05/16 
 
śeç-: a. bkz. śäç-. St Trkm seç-; Az. seç-; EUT säç-; AG säç-. 
ś.+eŕ ayın on dőŕdỉŋä nä śalkımśeçeŕ. 08/23 
ś.+iyάllάŕ (sάçiyάllάŕ) ohom onna ġıyδa śäçki śάçiyάllάŕ, çüçük śάçiyάllάŕ, 
pişennik  śάçiyάllάŕ, pişmä  śάçiyάllάŕ,  ġulaγını deşiyάllάŕ, awådanlıyάllάŕ. 
06/46 
 
śektä: kalp krizi. 
ś. - tamām śektä ediyä'lä. 10/68 
ś. hämmäśi śektä etti, älli yaşta, älli biŕ yaşta. 10/66 

 
280
ś. śektä -ġalbiŋ tutiliyά. 10/70 
ś. hā, śektä hā, tamāmśï beylä bōldï. 10/71 
 
śellä: sarık. St Trkm selle. 
ś. göδünü āşġawaŕ ġoyıp källäśinä śellä ġoydυm; üśśüŋä dä içmäk ġoydυm. 
05/21 
 
śeś: ses. 
ś. bucúŕü śeś gäliŕdi. 01/62 
ś.+i mυŋ annäśi dä bā -annäśi de wäli, śeśi δāD inni bōlmiyά. 10/59 
 
śeyit: (Ar.) Seyit, özel isim. Az. seyr; Far. seyr ريس < Ar. sair. 
ś. bυ kimiŋ gälini bυ śeyit mätiŕ hācïŋ gälini, dāşındın śäśi gäliyä'ŕ diyäŕdik 
dā´. 01/61 
 
śēy(i)ŕ: a. Far. seir ريس 
ś.+ini inni ayıŕdıq Da śattıq Da, śeyŕini göŕüp. 01/57 
 
śey(i)ŕ-: ? 
ś.+iyeŕek śeyŕiyeŕek, oynayaŕaq deŋDūşlaŕï tamām oġlanıŋ yüδünü śıyıŕmāna 
gäliyä'lläŕ, ġutlamana gäliyä'lläŕ şucúŕü hämmä δāD. 06/30 
 
 
śıŕlï: sırlı, sır sahibi. 
ś. acaba ey śıŕlï bendädiŕ ey 10/12 
 
śıŕt: sırt, arka taraf. St Trkm sırt; Az. sırt. 
ś.+ı hā, cip dä'l, śıŕtï açıq. 04/39 
ś.+ıŋa at śıŕtıŋa aŕaba baγlaŕ. 04/41 
ś.+ında gälin śıŕtında Daqınıŕ, ġıyδlaŕ öwläŕinde Daqınıŕ. 01/70 
 
śıyıŕ-: sıyırark aç-. 

 
281
ś.+māna śeyŕiyeŕek, oynayaŕaq deŋDūşlaŕï tamām oġlanıŋ yüδünü śıyıŕmāna 
gäliyä'lläŕ, ġutlamana gäliyä'lläŕ şucúŕü hämmä δāD. 06/30 
 
śiδ: çokluk ikinci şahıs zamiri, siz. St Trkm siz; Doe/He. (Gu) śiδ; Az. siz; MK siz; 
ET siz; EUT siz; AG siz, sis. 
ś.+inki: yōq śizinki gibi değil. 09/9 
s.inki (sizinki) sizinki hıŕiśtiyan oluyō. 09/9 
ś. inni śiδ oquw bilän öwe geçiŕśäŋiδ eyė oluŕ -håwa. 01/15 
ś. başqa ŕαśimläŕ δāDlaŕ yādınıδa düşúyä'n bōlśa śiδ de biŕ āydıŋ biδe aydıp 
aydıp ġutaŕdıq onï. 06/19 
ś. śiδ oyunlaŕı bilyäŋiδ mi? 08/2 
ś. śiδ şäkäŕ δāD ġoyıyāŋıδ, biδ ġoymıyaq. 09/5 
ś. tüŕkmäniŋ  ŕαśimi nä'me inni śiδ ya‘ni oγlållaŕ  śowaDıŋıδ kä'n bōlυp 
tüŕkmän ŕαśimläŕini öwe geçiŕśäŋiδ biδe eyė bōluŕ, memnūn śiδden. 01/8 
ś.+ä śiδä dä xudāy yetiŕśin. 06/17 
ś.+den tüŕkmäniŋ ŕαśimi nä'me inni śiδ ya‘ni oγlållaŕ śowaDıŋıδ kä'n bōlυp 
tüŕkmän ŕαśimläŕini öwe geçiŕśäŋiδ biδe eyė bōluŕ, memnūn śiδden. 01/8 
 
śofŕa: bkz. śυfŕa. 
ś.+dan hämmä δāDï oŕtada åwadõlap ġoyiyάllάŕ,  śofŕadan (çüŕiyn?) 
edíyä’lläŕ. 06/14 
 
śokak: sokak. 
ś.+ta şöyle ateş yakaŕlaŕ śokakta. 08/28 
 
śoqï: havan. bkz. śoqï. MK soku/sokku. 
ś. xanï śoqï da xanï śoqï, xanï śoqï da xanï śoqï da, vuŕuşiyάllάŕ. 03/29 
ś.+γınna bu ġıyδıŋ  śoqıγınna aliyά  αliŋä,  ġaçiyά,  ġaçänna yaŋqı dœwlä. 
03/28 
ś. (śoqυ) ġıyδiŋ ġaptalında ġıδıl śoqυ bilän őδ δāDï bōliyά - śoqυ dä'mi dä'l. 
03/25 
ś. (śoqυ) dāşï bōliyά; ġıδıl śoqυ dāşï bōliyά. 03/25 

 
282
 
śōnā: güzel ördek. St Trkm sona; Az. sona. 
ś. āyım gúnỉm śōnā ġıyδ02/17 
 
śoŋ: sonra, sora. St Trkm soŋ; Doe/He. (Gu) śoŋ; AG soŋ. 
ś.  oġlanlï bōlup beylä geçiŕännän  śoŕā, biŕ göweği käśilännän  śoŋ, õnśoŋ 
ġıyδıŋ ġāyınlaŕï, ġāyıntalaŕï hemmäśi ǖşişiyä'lläŕ. 06/27 
ś. gälin bōlannan śoŋ āndaγïnï, -şol ālın giycαğini- āndaγïnï ġoyïyά. 01/37 
 
śonŕa: sonra. bkz. śōra. St Trkm soŋra; Az. sonra; ET soŋ; AG soŋ. 
ś. õnśoŋ, üç gúnnän śonŕa dőş getiŕdiläŕ. 04/31 
ś.+qï śonŕaqï Daqinyānımıδï, ämcäkli halqa díyä’lläŕ. 01/48 
ś. dőş getiŕännän śōŕa, õnśoŋ āyttan śonŕa apaŕdılaŕ. 04/32 
ś. gälini ālıyά, aldıqtan śonŕa nänäśiniŋ öyüne ġoyiyά. 01/88 
 
śōŕa: bkz. śonŕa. 
ś. ohōm śadaqa tamām molannan śōŕa boşa gitmäśin díyip heŕ kime ŕuśäŕicik 
bilän üş, dőŕt dάnä ġantı ġoyiyάllάŕ içinä. 06/15