MühaziRƏ MİkrobiologiYA, sanitariya və GİGİyenanin iNKİŞAF tariXİ VƏ VƏZİFƏLƏRİ

Atmosfer havasının mikrobiotası 
Mikroorqanizmlər havaya əsasən küləklə torpaqdan çıxmış tozlarla yayılırlar. 
Lakin,  hava  mikroorqanizmlərin  inkişafıüçün  ən  pis  mühitdir.  Burada  həmin 
orqanizmlərə  lazım  olan  qida,  kifayət  qədər  rütubət  yoxdur.  Digər  tərəfdən 
günəşşüaları  hava  mühitindən,  torpağın  üst  qatına  nisbətən  daha  sürətlə  keçirlər. 
Buna  baxmayaraq  atmosferdə  daima  mikroorqanizmlərə  təsadüf  olunur.  Xüsusilə 
atmosferin  aşağı  təbəqələrində  həmişə  mikroorqanizmlər  daha  çox  olur.  Qarlı 
dağların  havasında,  meşədə,  dəniz  üzərində  mikrobların  miqdarı  az  olur  və  1m
3
 
havada 4-5-dən artıq mikrob hüceyrəsi olmur. Bəzən tədqiqatçılar hətta stratosferın 
alt  qatlarında  da,  11  km  hündürlükdə  bakteriya  və  göbələk  sporları  tapmışlar. 
Əksər  hallarda,  havada  torpaqda  olan  saprotrof  mikroorqanizmlərə  rast  gəlmək 
olur.  Bunlar  arasında  müxtəlif  bakteriyalar,  piqmentli  sarsinalar,  stafilokokklar, 
müxtəlif  sporlu  bakteriyalar,  maya  göbələkləri,  aktinomisetlər,  kif  göbələklərinin 
sporları təsadüf olunur. 
Bəzən, göstərdiyimiz saprotroflərdən əlavə, havada müvəqqəti olaraq xəstəlik 
törədən  mikroorqanizmlərə  də  rast  gəlmək  olur.  Belələrinə  vərəm  və  difteriya 
çöpləri, stafilokokklar, pnevmokokklar və s. aiddir. 
Göstərilən  mikroblar  havaya  xəstə  insanlardan  öskürək,  asqırma  və  hətta 
danışan  zaman  tüpürcəklə  birlikdə  və  ya  xəstənin  ifrazatı  iləçirklənmiş  torpaqdan 
küləklə düşə bilər. 

---

111 
 
İçərisində  patogen  mikrob  olan  damcılar  havada  1-6  saata  kimi  qala  bilirlər. 
Təmiz atmosfer  havasının 1m
3
-də 500-dən çox  mikrob  hüceyrəsi olmur.  İnsan bir 
saatda  təxminən  500  litr  hava  alır,  bununla  birlikdə  onun  ciyərlərinəçoxlu 
miqdarda  toz  hissəcikləri  və  mikroorqanizmlər  də  daxil  olur.  Lakin  bu  mikroblar 
yuxarı  nəfəs  yollarında  olan  epitel  hüceyrələri  və  tükcüklər  vasitəsilə  tutulub 
saxlanılırlar və nisbəən zərərsizləşdirirlər. 
Havada  mikrobları  Kolun  çökdürməüsulu  ilə  müəyyən  etmək  daha 
məqsədəuyğun sayılır.