-
:
.
.
]
:
[
866.
vay t edilir ki,
sd n : “Pey mb r neç d ümr ziyar ti etmi dir?”–
dey soru dular. O dedi: “Dörd d : zülq
ay nda mü rikl r onun yolunu
sdikl ri vaxt yerin yetirdiyi Hudeybiy ümr si; mü rikl rl sülh ba lad q-
dan sonra növb ti il zülq
ay nda yerin yetirdiyi ümr ; q nim tl ri bölü -
dürdüyü vaxt yerin yetirdiyi Ciran
1
ümr si.” (Q tad ) dedi: “Dey
n o,
Hüneyn (döyü ünd n ld edilmi q nim tl ri) q sd edirdi.” M n soru dum:
“B s neç d h cc ziyar tini yerin yetirmi dir?” O: “Bir d ”– dey cavab
verdi.” ( l-Buxari, 1778)
-
:
.
]
:
[
867. Ba qa bir r vay td
s demi dir: “Pey mb r ümr ziyar tini (mü rik-
r) onu (M kk
) buraxmad qlar il (oldu u yerd ) yerin yetirmi dir; habel
növb ti ild Hudeybiy ümr sini yerin yetirmi dir; (bundan lav ) o, ümr
ziyar tini bir d zülq
ay nda, bir d d h cc ziyar tind yerin yetirmi -
dir.” ( l-Buxari, 1779)
-
:
.
]
:
[
868.
vay t edilir ki, B ra ibn Azib
demi dir: “Pey mb r h cc ziyar tind n
vv l iki d – zülq
aylar nda ümr ziyar tini yerin yetirmi dir.” ( l-Bu-
xari, 1781)
4-cü f sil. T nimd n ümr
(niyy ti il ihrama girm k)
-
:
-
)
(
-
.
]
:
[
1
M kk yax nl nda vadi.
hih l-Buxari
Ümr kitab .
318
869. (a) – Abdur-R hman ibn bu B kr
r vay t edir ki, Pey mb r ona Ai -
ni t rkin al b (
nim )
aparma , (Ai niyy t edib ihrama girdikd n sonra)
ziyar t boyu onu mü ayi t etm yi mr etmi dir. ( l-Buxari, 1784)
-
)
(
-
:
»
«
.
]
:
[
869. (b) – Cabir ibn Abdullah
r vay t edir ki, Pey mb r böyük sütuna da
atark n Suraqa ibn Malik ibn Cu um onunla qar la v (ondan): “Bu yaln z
siz mi m xsusdur, ya R sulullah?”- dey soru du. Pey mb r buyurdu:
“Xeyr,
di olaraq (bütün hac lara vacibdir).” ( l-Buxari, 1785)
5-ci f sil. H ccd n sonra,
qurbanl q götürm
n ümr
ziyar tini yerin yetirm k
-
:
-
:
»
«.
:
.
.
]
:
[
870.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “Biz Pey mb rl
birlikd zülhicc ay
gir r-girm z (M kk
) yola dü dük.” Pey mb r dedi: “Kim ümr niyy ti
il ihrama girm k ist yirs , qoy (ist diyi kimi) ihrama girsin. Kim d h cc niy-
ti il ihrama girm k ist yirs , qoy (ist diyi kimi) ihrama girsin.
r qurban-
q heyvan özüml g tirm
ydim, m n d (ayr ca) ümr niyy ti il ihrama gi-
rdim.” (Bel likl ,) onlardan kimisi ümr niyy ti il , kimisi d h cc niyy ti il
ihrama girdi. M n ümr niyy ti il ihrama gir n kims rd n idim. M n M k-
daxil olmazdan vv l heyz gördüm.
fa günü g lib yeti dikd m n
heyzli idim. Odur ki, Pey mb
ikay t etdim. O dedi: “Ümr ni sonraya
saxla, saçlar aç, daran v h cc niyy ti il ihrama gir!” M n (onun mrini) ye-
rin yetirdim. (N hay t,) Müh ss bd oldu umuz gec Pey mb r (qarda-
m) Abdur-R hman m niml T n'im gönd rdi.”
Abdur-R hman onu t rkin al b (oraya) apard v Ai buraxd ümr nin
yerin yenid n ümr niyy ti il ihrama girdi. Bel likl , Allah ona h cc v ümr
ziyar tl rini yerin yetirm yi n sib etdi. Buna gör (k ffar olaraq) n qurban
sm k, n s
verm k, n d oruc tutmaq laz m g ldi.” ( l-Buxari, 1786)
6-c f sil. Ümr nin savab ç kil n
yor unlu a gör dir
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
319
871.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “Ya R sulullah, camaat iki ibad ti
1
yerin
yetirmi oldu u halda geri qay r, m n is ancaq birini yerin yetirmi oldu-
um halda geri qay daca am.” (Pey mb r ) ona dedi: “Gözl ! T mizl ndik-
n sonra is T nim get v ümr niyy ti il ihrama gir. Sonra da filan yerd
görü rik. F
t s nin ümr nin savab x rcl dikl rin v yor unlu una müva-
fiq olacaq.
2
” ( l-Buxari, 1787)
7-ci f sil.
Ümr ni yerin yetir n adam n
zaman ihramdan ç xmal r?
-
:
-
:
.
]
:
[
872.
vay t edilir ki, sma bint bu B kr
h r d H cun da
n yan ndan
keçdikd dey rdi: “Muh mm
Allah n salavat olsun! Biz onunla birlikd bu-
raya g ldik. H min gün bizim yam z yüngül, minik heyvan
z v yol azuq -
miz az idi. M n, bac m Ai , Zubeyr, filank s v filank s ümr ziyar tini yeri-
yetirdik. Biz (ümr ni tamamlay b) K
toxunduqdan sonra ihramdan
xd q v el h min ax am h cc niyy ti il ihrama girdik.” ( l-Buxari, 1796)
8-ci f sil. H ccd n, ümr
n v
ya döyü
n qay dark n n
deyilm lidir?
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
873. Abdullah ibn Öm r
r vay t edir ki, Pey mb r döyü
n, h cd n v ya
ümr
n qay dark n (yol üstü) h r d yüks kliy qalxd qda üç d t kbir
tir r, sonra da dey rdi: “L ilah ill llahu v hd hu l
rik l h, l hul-mulku
l hul-h mdu v huv al kulli eyin q dir. Ayibun , taibun , abidun , saci-
dun li Rabbin hamidun. S
qallahu v 'd hu, v n
ra abd hu v h
l-
hzab v hd hu.
3
” ( l-Buxari, 1797)
1
Burada h cc v ümr ziyar tl ri n
rd tutulur.
2
Y ni, “n q
r pul x rcl
n v n q
r ziyy t ç ks n, o q
r d savab qazanacaqsan”.
3
T rcüm si: Allahdan ba qa m bud yoxdur, O t kdir, Onun riki yoxdur. Mülk Onundur v h md
Ona m xsusdur! O h r ey Qadirdir. (Biz) geri dön nl r, tövb ed nl r, ibad t ed nl r, s cd ed nl r v
bbimiz h md ed nl rik! Allah v din sadiq oldu, quluna köm k etdi v (dü
nl rd n olan) d st ri
k Özü m lub etdi!
hih l-Buxari
Ümr kitab .
320
9-cu f sil. (Ziyar ) g n hac lar
qar lamaq v üç n
rin bir minik
üstünd oturmas
-
:
-
:
.
]
:
[
874.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “Pey mb r M kk
g ldikd onu
ni Abdul-Mutt lib q bil sind n olan u aqlar qar lad . O, u aqlardan (ikisini
rkin al b) birini önünd , o birisini is arxas nda otuzdurdu.” ( l-Buxari, 1798)
10-cu f sil. (S rd n qay dan
adam n) gec vaxt (evin ) g lm si
-
:
-
:
.
]
:
[
875.
vay t edilir ki,
s demi dir: “Pey mb r (s rd n qay dark n) gec
vaxt ail sinin yan na getm zdi, ancaq s
r, ya da ax am üstü ged rdi.” ( l-
Buxari, 1800)
-
:
.
]
:
[
876.
vay t edilir ki, Cabir demi dir: “Pey mb r (s rd n qay dan) adam n
gec vaxt ail sinin yan na g lm sini qada an etmi dir.” ( l-Buxari, 1801)
11-ci f sil. M din
yax nla
qda d
sini tez sürüb
ged n kims haqq nda
-
:
-
:
.
:
.
]
:
[
877.
vay t edilir ki,
s demi dir: “ Pey mb r s rd n qay td zaman
din nin yollar gör nd d
sini tez sürüb ged r, habel ba qa bir minik
üz rind olduqda da onu qovard .”
(Haris) lav edib demi dir: “...onu sevdiyin gör bel ed rdi.” ( l-Buxari, 1802)
12-ci f sil.
r zab n bir parças r
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
878.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “S r zab n bir par-
ças r. O, h r birinizi yem yind n, içm yind n v yatma ndan qoyur. H r kim
öz t bat öd mi dirs , ail sinin yan na t ssin!” ( l-Buxari, 1804)
321
-
28 – Saxlan lan adam
1
haqq nda kitab
1-ci f sil.
Ümr
ged nin yolunu
rl rs , (o n etm lidir) ?
-
:
-
:
.
]
:
[
879.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “(Mü rikl r) Pey mb rin yolunu
smi dil r (dey ) o, ba
q rxd rd , qad nlar il yax nl q etdi v qurbanl q hey-
van k sdi. N hay t, növb ti il ümr ziyar tini yerin yetirdi.” ( l-Buxari, 1809)
2-ci f sil.
cc snas nda saxlan lmaq
-
:
-
:
.
]
:
[
880.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “Pey mb rin sünn si siz b s et-
mirmi? Hans biriniz (vaxt nda) h cci yerin yetirm
mane olsalar, (M kk -
g lib çatd vaxt) K
ni t vaf etsin, S fa v M rv aras nda s y etsin, son-
ra da tam kild ihramdan ç xs n; n hay t, sonrak il h cci yerin yetirsin v
qurban k ssin; qurban tapa bilm
, oruc tutsun.” ( l-Buxari, 1810)
3-cü f sil. (Ziyar td n) saxla-
ld qda ba q rxd rmam dan
vv l qurban k sm k
-
:
-
.
]
:
[
881. Misvar r vay t edir ki, Pey mb r (ba
) q rxd rmam dan vv l qurban
smi v shab rin d bunu mr etmi dir.” ( l-Buxari, 1811)
1
Burada h cc v ya ümr niyy ti il ihrama gir n adam n ziyar burax lmamas n
rd tutulur.
hih l-Buxari
Saxlan lan adam haqq nda kitab.
322
4-cü f sil.
Uca Allah n: «...ya s
verm li...» sözü: “alt kas
yedizdirm k” dem kdir
-
:
:
[
Ä
Å
Z
-
:
:
»
«
.
.
:
»
-
-
«
.
[
¸
¹
º
»
¼
½
¾
¿
À
Z
.
:
»
«.
]
:
[
882.
vay t edilir ki, K b ibn Ucra demi dir: “Hudeybiy
Pey mb r m -
nim ba
n üst dayand v ba mdan bitl r töküldüyünü (görüb) soru du:
“Bitl r s
ziyy t verirmi?” M n: “B li”– dey cavab verdim. O (m
): “Ba-
q rxd r!”– dey buyurdu v m nim bar md bu ay nazil oldu: “Sizl rd n
st
n v ya ba ndak
st likd n ziyy t ç
n varsa, fidy olaraq ya oruc
tutmal , ya s
verm li, ya da qurban k sm lidir.”
1
Sonra Pey mb r
(ay ni izah edib) dedi: “Ya üç gün oruc tut, ya alt kas yedizdir, ya da imka-
n çatan qurban k s.” ( l-Buxari, 1815)
5-ci f sil.
Fidy olaraq veril n yem k
yar m saa
2
olmal r
-
:
-
:
.
]
:
[
883. Dig r r vay td (K b ibn Ucra ) demi dir: “Bu ay m
gör nazil olmu ol-
sa da, sizin ham za aid edilir.” ( l-Buxari, 1816)
1
“ l-B
” sur si, 196.
2
152-ci h disin qeydl rin bax.
323
-
29 – Ov etm yin c zas kitab
1-ci f sil.
hramda olmayan adam ov edib
ovlad heyvan ihramda olan
adama vers , sonuncusuna bunu
yem k (halal olar)
-
:
-
:
:
:
.
:
:
.
»
«
.
]
:
[
884.
vay t edilir ki, bu Q tad
demi dir: “Hudeybiy ilind biz Pey mb rl
birlikd (M kk
) yola dü dük. Bu snada shab r ihrama girdi, m n is
ihrama girm dim. Biz dü
nin eyq
1
oldu unu x
r verdil r v biz
onlara t f yolland q. (Yolda) m nim dostlar m v
i e k görüb gülü dül r.
n onu gördükd at
ona t f sürdüm v ona bir z rb endirib onu tut-
dum. M n dostlar
köm
ça rd m, lakin onlar m
köm k etm kd n bo-
yun qaç rd lar. Biz onun tini (bi irib) yedikd n sonra m n Pey mb
çat-
maq üçün (at
tez sürüb) getdim. Biz camaatdan ayr dü
yimizd n ehtiyat
edirdik. M n at
h rd n dördnala çap r, h rd n d asta sürürdüm. Gec nin bir
al mind B ni ifar q bil sind n olan bir n
rast g ldim v (ondan): “Pey-
mb ri harada qoyub g lmis n?”- dey soru dum. O dedi: “M n T hind
2
ondan ayr ld m; o, günorta dinc lm k üçün Suqyada
3
dayanm
. M n onun
arxas nca gedib ona çatd m v dedim: “Ya R sulullah, shab rin s
salam
söyl yir v Allahdan s nin üçün m rh
t dil yirl r. Onlar dü
nl (qar la-
b) s nd n ayr dü
kl rind n ehtiyat edirl r. Onlar da gözl .” (Pey mb r
onlar ) gözl di. M n: “Ya R sulullah, biz v
i e k ovlam q v onun tin-
n bizd bir q
r qal b”- dedim. shab r ihramda ik n Pey mb r onla-
ra: “Yeyin!”- dey buyurdu.” ( l-Buxari, 1821)
1
M kk il M din aras nda yerl
n v B ni ifar q bil sin m xsus quyu.
2
Quyu v ya bulaq ad r.
3
M kk il M din aras nda yerl
n bir k nddir.
hih l-Buxari
Ov etm yin c zas kitab .
324
2-ci f sil.
hramda olan adam ihramda
olmayan kims nin ov etm sin
köm k göst rm
lidir
-
:
-
:
.
]
:
[
885. Dig r bir r vay td ( bu Q tad
) demi dir: “Biz Pey mb rl
birlikd
din nin üç keçidliyind
1
olan Qah vadisind idik. Aram zdan kimisi ih-
ramda idi, kimisi d ihramda deyildi....” ( l-Buxari, 1823)
3-cü f sil. hramda olan adam,
ihramda olmayan kims nin ov
etm si üçün ovlan lacaq heyvan
ona göst rm
lidir
-
:
-
:
:
»
«
.
:
»
«.
]
:
[
886. Ba qa bir r vay td ( bu Q tad
) demi dir: “(Dostlar m) Pey mb rin
yan na g ldikd o (onlardan) soru du: “Aran zdan kims ona bu v
i e
hücum etm yi mr etmi dirmi? Yaxud ona i ar etmi dirmi?” Onlar: “Xeyr!”–
dey cavab verdil r. (Onda) Pey mb r buyurdu: “El is tin qalan da
yeyin!” ( l-Buxari, 1824)
4-cü f sil.
Kims ihrama girmi bir adama
i bir e
k h diyy ed rs ,
bunu ondan q bul etm
lidir
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
887. Abdullah ibn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r
bvada (v ya V ddan-
da)
2
olark n Sab ibn C ssam l-Leysi ona v
i bir e
k h diyy el di. Pey-
mb r bu (h diyy ni) onun özün qaytard . Pey mb r onun üzünd
r hissi oldu unu gör nd dedi: “Biz onu s
ancaq ihramda oldu umuza
gör qaytard q.” ( l-Buxari, 1825)
1
Bir keçid 40 kilometr b rab rdir.
2
bva M din nin c nub-q rbind , M kk yolunun üstünd yerl
n
rdir. V ddan is
bvan n
yax nl ndak bir yerdir.
325
5-ci f sil. hramda olan adam
yi öldür bil r?
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
888. Ai
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Be (növ) heyvan vard r ki,
bunlar ziyanvericidirl r v onlar haram say lan razid öldürm k olar: qar a,
çala an, qr b, siçan v quduz it.” ( l-Buxari, 1829)
-
[
a
Z
:
»
«
.
:
»
«.
]
:
[
889.
vay t edilir ki, Abdullah (ibn M sud) demi dir: “Biz Pey mb rl
bir-
likd Minadak ma arada olark n ona: “And olsun xeyirl gönd ril nl ...”
1
sur si nazil oldu v o, bu sur ni oxuma a ba lad . M n bu sur ni onun a n-
dan e idib zb rl yirdim. O, sur ni oxuyark n bird n bizim üstümüz bir ilan
at ld v Pey mb r : “Öldürün onu!”– dey mr etdi. Biz ilan öldürm k is-
dikd o qaçd . Pey mb r dedi: “Siz onun rind n qorundu unuz kimi, o
da sizin rinizd n qorundu.” ( l-Buxari, 1830)
-
:
»
«
.
.
]
:
[
890. Pey mb rin zövc si Ai
r vay t edir ki, (bir d ) Pey mb r k r-
nk ni “x rda ziyanverici” adland rd . M n onun k rt nk ni öldürm
dair mr verdiyini e itm mi m. ( l-Buxari, 1831)
6-c f sil. M kk
vuru maq
halal deyildir
-
:
-
:
:
»
...
«.
]
:
[
891. bn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r M kk nin f thi günü demi dir:
“(Bu günd n etibar n art q) hicr t etm
lüzum yoxdur. Lakin cihad etm k v
niyy t vard r.
r sizi cihada ça rsalar, t sin!” ( l-Buxari, 1834)
7-ci f sil. hramda olan adam n
qan ald rmas
-
:
-
:
.
]
:
[
1
“ l-Murs lat” sur si.
hih l-Buxari
Ov etm yin c zas kitab .
326
892.
vay t edilir ki, ibn Buheyn
demi dir: “Pey mb r ihramda oldu u hal-
da L hyi C
ld
1
ik n ba
n ortas ndan qan ald rd .” ( l-Buxari, 1836)
8-ci f sil.
hramda olan adam n evl nm si
-
:
-
.
]
:
[
893. bn Abbas
r vay t edir ki, Pey mb r ihramda ik n Meymun il evl n-
di. ( l-Buxari, 1837)
9-cu f sil. hramda olan adam n
qüsl etm si
-
:
-
.
.
.
.
]
:
[
894. Abdullah ibn Huneyn r vay t edir ki, bva deyil n yerd Abdullah ibn Ab-
basla Misvar ibn M xr
aras nda fikir ayr
dü dü. Abdullah ibn Abbas:
hramda olan adam ba
yuya bil r”– deyir, Misvar ibn M xr
is :
“Yuya bilm z”– deyirdi. Onda Abdullah ibn Abbas m ni bu yyub l- nsa-
rinin yan na gönd rdi. M n gedib onu iki sütun aras nda paltar p rd tutub
qüsl etdiyini gördüm. M n ona salam verdim v o: “Kimdir?”– dey soru du.
Dedim: “M
m – Abdullah ibn Huneyn. Abdullah ibn Abbas m ni s nin ya-
na gönd rib ki, Pey mb rin ihramda ik n ba
nec yudu unu s nd n
soru um.” Onda bu yyub li il paltardan tutub onu (o q
r) a
sald
ki, m n onun ba
gördüm. Sonra onun ba na su tök n adama: “Tök”– dedi.
Adam onun ba na su tökdü v o, ll rini qaba a v dala apararaq ba
yudu
dedi: “M n Pey mb rin bel etdiyini gördüm.” ( l-Buxari, 1840)
10-cu f sil. hrama girm
n
adam n haram say lan raziy v
kk
daxil olmas
-
:
-
.
:
»
«.
]
:
[
1
M kk il M din aras nda yer.
327
895.
s ibn Malik r vay t edir ki, Pey mb r z r ilind
1
(M kk
) daxil
olduqda ba nda d bilq var idi. O, d bilq ni ba ndan ç xartd qda bir n r g -
lib dedi: “ bn X l K
nin örtüyünd n yap b
2
(aman dil yir).” Pey mb r :
“Öldürün onu!”– dey buyurdu. ( l-Buxari, 1846)
11-ci f sil. Öl n adam n yerin
cc etm k v onun
zin
zir verm k;
ki i qad n yerin h cc ed bil r
Dostları ilə paylaş: |