-
:
-
:
»
«.
]
:
[
896. bn Abbas
r vay t edir ki, Cuheyn q bil sind n olan bir qad n Pey m-
rin yan na g lib dedi: “Anam h cc getm yi n zir etmi , lakin ölüm onu
haqlayanad k h cc ged bilm mi dir. M n onun yerin h cc ed bil mmi?”
Pey mb r dedi: “B li, onun
zin h cci yerin yetir! De görüm,
r
anan n borcu olsayd , onu öd
rdinmi? Allaha olan borcunuzu öd yin! Borcu
öd nm
n çox haqq olan Allahd r.” ( l-Buxari, 1852)
12-ci f sil.
aqlar n h cci yerin yetirm si
-
:
-
:
.
]
:
[
897.
vay t edilir ki, Saib ibn Yezid demi dir: “M n Pey mb rl
birlikd
cc ziyar tin getdikd m nim yeddi ya m var idi.” ( l-Buxari, 1858)
13-cü f sil. Qad nlar n h cci
yerin yetirm si
-
:
-
:
:
»
«
.
-
-
.
:
»
«.
]
:
[
1
Burada hicr tin s kkizinci ili – M kk nin f th edildiyi il n
rd tutulur.
2
Bu adam bir zamanlar slam dinini q bul etmi , sonra da Pey mb r onu nsardan olan iki shab il
birlikd z kat y ma a gönd rmi dir. Lakin o, nax flik edib shab ni öldürmü v dinind n dön k küfr
qay tm
r. Bundan lav onun oxuyan iki k nizi var imi ki, bu k nizl r öz mahn lar il Pey mb ri
sa-
rlarm . El bu s
bd n d Pey mb r onu v onun k nizl rini öldürm yi mr etmi dir.
hih l-Buxari
Ov etm yin c zas kitab .
328
898.
vay t edilir ki, ibn Abbas
demi dir: “Pey mb r h cc ziyar tind n
qay td qda Ummu Sinan l- nsariyy
dedi: “S
h cc getm
n mane
oldu?” Qad n öz rini q sd ed k: “ bu filank s (mane oldu)”- dedi. Onun
mi iki d
si var idi. Birind özü h cc getmi , dig rini is kin sah sini su-
lamaq üçün saxlam
r.” Pey mb r dedi: “Ramazanda ümr ziyar ti (et-
n), m niml h cc ziyar tini yerin yetirmi olarsan.” ( l-Buxari, 1863)
-
:
:
»
«
.
]
:
[
899.
vay t edilir ki, Pey mb rl
birlikd on iki döyü
i tirak etmi
bu
id demi dir: “Pey mb rd n e itdiyim bu dörd ey m ni t ccübl ndir-
mi v m nim xo uma g lmi dir:
– qad n, yan nda ri v ya m hr mi olmadan iki günlük s
ç xmamal r;
– orucluq v qurban bayramlar nda oruc tutmaq olmaz;
– iki namazdan sonra – sr namaz ndan sonra ta gün batanad k v sübh
namaz ndan sonra ta gün ç xanad k namaz q lmaq olmaz;
– üç m scidd n – M scidülh ramdan, m nim m scidimd n v M scidül qsa-
dan – ba qa heç bir yer (ibad t m qs dil ) s
getm k olmaz.” ( l-Buxari, 1864)
14-cü f sil.
piyada getm yi n zir
ed n kims haqq nda
-
:
-
:
»
«
.
:
»
«
.
.
]
:
[
900.
s r vay t edir ki, (bir d ) Pey mb r ixtiyar bir qocan n o lanlar n
qoluna girib getdiyini görüb: “Ona n olub?”– dey soru du. (Qocan n) o lan-
lar dedil r: “O, (M kk
) piyada getm yi n zir etmi dir.” Pey mb r :
“Allah onun öz can na ziyy t verm yin möhtac deyildir”– dedi v ona mini-
minm yi mr etdi. ( l-Buxari, 1865)
-
:
:
»
«.
]
:
[
901.
vay t edilir ki, Uqb ibn Amir demi dir: “Bir vaxt m nim bac m Allah n
Evin piyada getm yi n zir etdi v m
Pey mb rd n bunun hökmünü
soru ma
mr etdi. M n (bu haqda) Pey mb rd n soru duqda o dedi:
“Qoy h m piyada, h m d minik üstünd getsin!” ( l-Buxari, 1866)
329
-
30 – M din nin üstünlükl ri kitab
1-ci f sil. M din nin haram
say lan razisi
1
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
902.
s r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Filan yerd n filan yer
k
din nin haram say lan razisidir. Orada n a ac k sm k, n d günah i
görm k (v ya bid t etm k) olmaz. Kim (orada) günah i gör rs , ona Allah n,
kl rin v bütün insanlar n l
ti olar.” ( l-Buxari, 1867)
-
:
»
«
.
:
»
«
.
:
»
«.
]
:
[
903.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M din nin bu – qa-
ralm da -k
kl rl dolu iki sah sinin aras m nim dilim vasit sil haram sa-
lan razi elan edilmi dir.”
Pey mb r B ni Haris q bil sin g lib dedi: “Ey B ni Haris , görür m
ki, siz haram say lan razid n k nara ç xm
z.” Sonra o traf na göz g zdirib
dedi: “Yox, yox, siz bu razinin daxilind siniz.” ( l-Buxari, 1869)
-
:
»
«
.
:
»
«.
]
:
[
904.
vay t edilir ki, li demi dir: “Bizim limizd Allah n Kitab ndan v Pey-
mb rin (h disl ri yaz lm ) bu s hif rd n ba qa bir ey yoxdur. (H min
hif rd bu sözl r yaz lm
r:) “Air da il filan yerin
2
aras haram say lan
razidir. Kim (orada) günah i görs v ya günahkar adama s nacaq vers ,
ona Allah n, m kl rin v bütün insanlar n l
ti olar; ondan n vacib
ll r,
d nafil ibad tl ri
3
q bul olunar. Müs lmanlar n (kafir ) aman verm si
birdir
4
. Kim müs lmanla ba lad
hdini pozsa, ona Allah n, m kl rin v
1
El bir müq dd s yer ki, orada müharib etm k qada an edilmi dir.
2
Filan yer deyildikd Uhud da
n arxa t find yerl
n kiçik da n
rd tutulur. M din hli bu
da a Sövr da deyirl r. “ vnul-M bud”, 6/12; 2032-ci h disin rhi.
3
Y ni, onun namaz, oruc v ba qa bu kimi yerin yetirdiyi vacib
ll ri v lav olaraq etdiyi iba-
tl ri q bul olunmaz.
4
Bir müs lman n kafir aman verm si, bütün müs lmanlar n ona aman verm si dem kdir. 231-ci h dis bax.
hih l-Buxari
din nin m ziyy tl ri kitab .
330
bütün insanlar n l
ti olar; ondan n vacib
ll r, n d nafil ibad tl ri q -
bul olunar. Kim a as n izni olmadan ba qalar n onun a as oldu unu iddia
ets , ona Allah n, m kl rin v bütün insanlar n l
ti olar; ondan n vacib
ll r, n d nafil ibad tl ri q bul olunar.” ( l-Buxari, 1870)
2-ci f sil. M din nin f zil ti v
(pis) adamlar özünd n
narla
rmas
-
:
-
:
:
»
.
«.
]
:
[
905.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M
ba qa
rl ri
üst
n bir
– Y srib adlanan yer (hicr t etm k) mr olundu. Ora M di-
dir. Körük
1
d mirin pas tökdüyü kimi, (M din d pis) adamlar özünd n
nar edir.” ( l-Buxari, 1871)
3-cü f sil. M din Tab dir
2
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
906.
vay t edilir ki, bu Humeyd demi dir: “Biz Pey mb rl
birlikd T -
bukdan qay dark n M din
g lib çatd qda o: “Bura Tab dir!”– dedi.” ( l-Bu-
xari, 1872)
4-cü f sil. M din ni sevm
n
kims r
-
:
-
:
:
»
-
-
«.
]
:
[
907.
vay t edilir ki, bu Hureyra demi dir: “M n Pey mb rin bel dediyi-
ni e itmi m: “M din nin n göz l vaxtlar nda
3
insanlar onu t rk ed kl r. (O
zaman) orada y rt heyvanlardan v qu lardan ba qa bir kims qalmayacaq.
din
ayaq basanlar n n sonuncusu Muzeyn q bil sind n olan iki çoban
olacaq. Onlar öz qoyunlar haylayaraq M din
g lib onun bo qald
gör
kl r. N hay t, onlar g lib vida vadisin çatd qda üzüqoylu yer y la-
caqlar.” ( l-Buxari, 1874)
1
Kür
odu q zartmaq üçün v s. m qs dl r üçün yanlar bükü lü d ri v taxtadan düz ldilmi al t.
mirçi körüyü.
2
M din
rinin adlar ndan biri. 753-cü h disin qeydl rin bax.
3
Bu hadis Qiyam yax n bir zamanda ba ver
k.
331
-
:
:
»
.
«.
]
:
[
908.
vay t edilir ki, Sufyan ibn bu Zuheyr demi dir: “M n Pey mb rin
bel dediyini e itmi m: “Y
n f th edil
k v b zi insanlar öz ail rini v
onlara ita t ed nl ri götürüb ora köç
kl r. Halbuki M din onlar üçün daha
xeyirlidir. Ka bil rdil r! am f th edil
k v b zi insanlar öz ail rini v
onlara ita t ed nl ri götürüb ora köç
kl r. Halbuki M din onlar üçün daha
xeyirlidir. Ka bil rdil r! raq f th edil
k v b zi insanlar öz ail rini v
onlara ita t ed nl ri götürüb ora köç
kl r. Halbuki M din onlar üçün daha
xeyirlidir. Ka bil rdil r! ( l-Buxari, 1875)
5-ci f sil.
man M din
y
acaq
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
909.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “ lan qay b öz yuva-
na girdiyi kimi, iman da M din
y
acaq.
1
” ( l-Buxari, 1876)
6-c f sil.
din hlin qar pislik etm k
ist
nl rin günah
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
910.
d r vay t etmi dir ki, m n Pey mb rin bel dediyini e itmi m: “M -
din hlin pislik etm k ist
n h r k s, duz suda ridiyi kimi riy
kdir
2
”.
l-Buxari, 1877)
7-ci f sil. M din qalalar
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
1
Möminl r Pey mb
v onun
rin olan m
bb td n dolay h r zaman oraya y
ma a
çal b, çal r v çal acaqlar da.
2
mam Muslimin r vay t etdiyi h dis bu h disi aç qlay r. H disd Pey mb r demi dir: “M din
hlin pislik etm k ist
n h r k si, Allah, – qur
un ridiyi kimi v ya duz suda h ll oldu u kimi –
nn m odunda rid
kdir.”
hih l-Buxari
din nin m ziyy tl ri kitab .
332
911.
vay t edilir ki, Üsam
demi dir: “Pey mb r M din qalalar ndan biri-
nin üstün ç b dedi: “M nim gördükl rimi görürsünüzmü? H qiq n, m n
ya d
rinin (dü düyü) yerl r q
r, evl rinizin aras na dü n fütn rin
yerl rini görür m.” ( l-Buxari, 1878)
8-ci f sil.
ccal M din
girm
k
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
912.
bu B kr
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M sih-d ccal qorxusu
din
girm
kdir. H min gün M din nin yeddi qap olacaq v h r
qap nda iki (göz tçi) m k duracaq.” ( l-Buxari, 1879)
-
:
:
»
«
.
]
:
[
913.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “M din nin gir
kl -
rind (göz tçi) m kl r vard r. (Odur ki,) ora n taun, n d d ccal gir bil r.”
l-Buxari, 1880)
-
:
»
«.
]
:
[
914.
s r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “El bir
r qalmayacaq ki,
ccal ora girm sin. Yaln z M kk v M din
n ba qa. (Bu
rl rin) giri -
rind n h r birind s f-s f düzülmü halda ke ik ç
n m kl r olacaq. Sonra
din öz sakinl rini üç d silk
k v bel likl d , Allah h r bir kafiri
münafiqi (oradan) ç xardacaqd r.” ( l-Buxari, 1881)
-
:
:
»
-
-
-
-
.
«.
]
:
[
915.
vay t edilir ki, bu S id l-Xudri demi dir: “Pey mb r d ccal bar -
sind biz uzun bir h dis dan
. Onun biz dan
qlar bu idi ki: “D ccala
din
girm k qada an oldu u bir vaxtda o g lib M din nin k nar ndak
oranl qda dayanacaq. H min vaxt n xeyirli insan (v ya xeyirli insanlardan
biri) onun yan na g lib dey
k: “M n ahidlik edir m ki, s n, Pey mb rin
333
nin bar nd biz x
r verdiyi d ccalsan.” D ccal (yan ndak lara) dey
k:
“Deyin görüm,
r m n bu adam öldürüb sonra dirilts m, m nim (tanr )
oldu uma übh ed
ksinizmi?” Onlar: “Xeyr!”– dey cavab ver
kl r. D c-
cal onu öldürüb sonra dirild
kdir. Onu diriltdikd n sonra (h min adam) de-
k: “Vallahi, (s nin yalanç oldu una dair) bu gün kimi heç vaxt m nim
bel q ti inam m olmam
r.” Onda d ccal dey
k: “M n onu (yen ) öldür r-
dim, lakin bunu ed bilm
m.” ( l-Buxari, 1882)
9-cu f sil.
din pis eyl ri k nar edir
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
916. Cabir r vay t edir ki, bir b
vi Pey mb rin yan na g lib müs lman ola-
ca na dair ona bey t etdi. Ert si gün is h
can içind g lib dedi: “M ni (bu
nt dan) qurtar.” (O adam bunu) üç d t krar etdi, lakin Pey mb r im-
tina etdi v dedi: “M din körük kimidir: pisl ri özünd n k nar edir, yax lar
is t miz ç xar r.” ( l-Buxari, 1883)
10-cu f sil
-
-
:
»
«.
]
:
[
917.
s r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Allah m, M kk
nazil etdi-
yin b
tin iki qat M din
nazil et!” ( l-Buxari, 1885)
11-ci f sil
-
-
:
:
:
:
:
»
«
.
.
.
.
]
:
[
hih l-Buxari
din nin m ziyy tl ri kitab .
334
918.
vay t edilir ki, Ai
demi dir: “Pey mb r M din
g ldikd
bu
kr v Bilal x st nmi dil r. bu B krin q zd rmas qalxanda dey rdi:
r k s s r oyanar ail sind yuxudan,
Ölüm yax n olar ona ç km sinin ba ndan.
Bilal n da h r q zd rmas azalanda s sini qald b dey rdi:
olayd bil ydim bir gün qalaca amm ?
Vadid traf mda izxir
1
, c lil
2
olacaqm ?
nn nin
3
sular na bir gün yeti
mmi?
ama, T fil
4
da lar gözüm görün kl rmi?
Pey mb r dedi: “Allah m, bizi torpa
zdan ç xard b v ba x st liyi
olan torpa a qovan eyb ibn R bi
, Utb ibn R bi
v Umeyy ibn X
t et!”
Sonra Pey mb r (yen dua edib) dedi: “Allah m, M kk ni biz sevdir-
diyin kimi, yaxud bundan art q bir sevgiyl M din ni d biz sevdir. Bizim bir
ovuc v dörd ovuc yem yimiz b
t ver. Bu yerl ri x st likl rd n azad et.
Oradak q zd rma x st liyini Cuhf
yön lt!”
Ai demi dir: “Biz M din
g ldikd ora yer üzünün n çox v ba
st liyi olan yeri idi. Buthandan axan sular is ba dan-ba a x st lik idi.” ( l-
Buxari, 1889)
1
zxir – tirli qam .
2
C lil – nazik gövd li ev bitkisi.
3
M
nn – M kk
n bir neç mil aral da yerl
n razi.
4
ama v T fil – M kk yax nl nda iki da .
335
-
31 – Oruc kitab
1-ci f sil. Orucun f zil ti
-
:
-
:
»
.
«.
]
:
[
919.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Oruc bir qalxand r.
1
Qoy (oruc tutan adam) günah i r görm sin v cahillik etm sin.
r kims
onunla dala maq ist
v ya onu söys , qoy iki d : “M n oruc tutmu am”–
desin. Can m lind olan Allaha and olsun ki, oruc tutan adam n a ndan g -
n qoxu, Uca Allah n yan nda mü k qoxusundan daha göz ldir. (Allah buyu-
rur:) “O, M
gör öz yem yind n, içm yind n v
hv tind n imtina etmi -
dir. Oruc is M nim üçündür v M n (oruc tutan adama) ayr ca mükafat ver -
m. Yax
lin
zi on qat veril
kdir.” ( l-Buxari, 1894)
2-ci f sil. R yyan (qap ) oruc
tutanlar üçündür
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
920.
hl r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “C nn td R yyan adl bir qap
var, Qiyam t günü bu qap dan oruc tutanlar daxil olacaqlar, onlardan ba qa
heç k s bu qap dan keç bilm
k, (o gün): “Oruc tutanlar haradad r?”– de-
yil
k v oruc tutanlar aya a qalxacaqlar, onlardan ba qa heç k s bu qap dan
keç bilm
k, onlar iç ri daxil olduqdan sonra (qap lar) ba lanacaq v (bun-
dan sonra) heç k s o qap dan (C nn ) daxil ola bilm
k.” ( l-Buxari, 1896)
-
:
»
.
«
.
:
»
«.
]
:
[
1
Y ni, C
nn m odundan qoruyan sip r.
hih l-Buxari
Oruc kitab .
336
921.
bu Hureyra
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kim (mal ndan)
Allah yolunda iki ey x rcl
, onu C nn t qap lar n birind n ça
b: “Ey
Allah n qulu, bu bir xeyirdir”– dey
kl r. Namaz q lanlar namaz qap ndan,
cihad ed nl r cihad qap ndan, oruc tutanlar R yyan adl qap dan, s
ve-
nl r d s
qap ndan (C nn ) ça
lacaqlar.” (Bu vaxt) bu B kr de-
di: “Atam-anam s
f da olsun, ya R sulullah! Bu qap lardan ça
lanlar n
heç bir s nt keçirm
kl ri b llidir. B s bu qap lar n ham ndan ça
lan
bir kims olacaqm ?” Pey mb r dedi: “B li v m n ümid edir m ki, s n on-
lardan olacaqsan.” ( l-Buxari, 1897)
3-cü f sil. “Ramazan”, yoxsa
“ramazan ay ” deyilm lidir? H r
iki ifad ni düzgün sayan kims
haqq nda
-
:
-
:
»
«.
]
:
[
922.
bu Hureyra
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Ramazan g ldiyi
zaman C nn tin qap lar aç r.” ( l-Buxari, 1898)
-
:
:
»
«.
]
:
[
923.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Ramazan ay yeti di-
yi zaman göyün qap lar aç r, C
nn min qap lar qapad r v eytanlara z n-
cir vurulur.” ( l-Buxari, 1899)
-
:
:
»
«.
.
]
:
[
924.
vay t edilir ki, ibn Öm r
demi dir: “M n Pey mb rin bel dediyini
itdim: “Hilal
1
gördüyünüz zaman oruc tutun v hilal
2
gördüyünüz zaman
orucu saxlay n. Hava buludlu oldu u zaman hilal görm
niz, ay hesablaya-
raq t yin edin.”
Burada o, Ramazan hilal q sd edirdi. ( l-Buxari, 1900)
4-cü f sil. Ramazan ay nda yalan
dan maqdan v bu yalana
l
etm kd n l ç km
n kims
-
:
-
:
:
»
«.
]
:
[
1
Ramazan ay n hilal – y ni yeni ç xm ay n
rd tutulur.
2
vval ay n hilal n
rd tutulur.
337
925.
bu Hureyra r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “Kim yalan dan maq-
dan v bu yalana
l etm kd n l ç km
, yem yini v içm yini t rk etm -
sin Allah n ehtiyac yoxdur.” ( l-Buxari, 1903)
5-ci f sil. Oruc tutan adam
söys r o: “M n oruc tutmu am”–
dem lidirmi?
-
:
-
:
:
»
.
.
«.
]
:
[
926.
bu Hureyra
r vay t edir ki, Pey mb r demi dir: “(Allah buyurur:)
“Ad m övlad n orucdan ba qa h r bir
li özün aiddir. Oruc is M nim
üçündür v el buna gör d M n (oruc tutan adama) ayr ca mükafat ver
-
m.” Oruc bir qalxand r. Sizd n biriniz oruc tutdu u zaman günah i r gör-
sin v dava-dala salmas n.
r kims onu söys v ya onunla dala maq is-
, qoy desin ki: “M n oruc tutmu am.” Muh mm din can lind olan Alla-
ha and olsun ki, oruc tutan adam n a ndan g n qoxu, Allah yan nda mü k
qoxusundan daha göz ldir. Oruc tutan adam n iki sevinc an vard r: orucunu
açd iftar vaxt nda sevinir; bir d R bbin qovu du u zaman tutdu u oruca
gör sevin
kdir.” ( l-Buxari, 1904)
Dostları ilə paylaş: |