Navoiy innovatsiyalar instituti «tasdiqlayman»

T.Man 1630-yilda «Angliyaning tashqi savdodagi boyligi yoki 
boylikni tartiblash sifatidagi tashqi savdo balansi» 
asarini yozdi. 
Unda muallif pul muomalasini qat’iy tartibga solish zararli ekanligini, 
pul foyda keltirishi uchun doimo harakatda bo‘lishini, pulning chetga 
erkin chiqarilishi kerakligini, busiz tashqi savdoni risolidagidek 
rivojlantirib bo‘lmasligini qayd qilib o‘tadi. T.Man bo‘yicha, boylikning 
manbayi faqat 
tashqi savdo 
hisoblanadi, bunday boylikka 
«har yili xorijliklardan xarid qilgan summadan ko‘ra, ularga ko‘proq 
sotish»
yo‘li bilan erishiladi. U chetga faqat tayyor mahsulot 
Uilyam Stafford (1154–1612 y.) 

---

136 
Tomas Man (1571-1641) 
chiqarishni, isrofgarchilikka qarshi qattiq kurashishni, qimmatbaho 
xorijiy tovarlarni iste’mol qilishdan o‘zini tiyishni tavsiya etadi. 
Adam Smit o‘zining “Millatlar boyligi...” asarining 4-kitobida 
merkantilistlar nazariyasi va siyosatini keskin rad etgan, unda Smit 
Tomas Manni merkantilistlar lideri sifatida keltirib o‘tgan. Angliyada 
keyingi yetuk merkantilizm 
Tomas Man 
(1571–1641) 
asarlarida 
ifoda 
etilgan. 
Manufaktura tizimining klassik vakili T.Man o‘z 
davrining yirik savdogar, Sharqiy Hindiston 
kompaniyasining direktori edi, bu kompaniya 
tanqidchi yozuvchilar tomonidan 2 jihati 
bo‘yicha tanqidga uchragan: 1) Angliya 
Hindistonga eksport o‘rniga import qilardi, 2) 
Angliya 
Import 
uchun 
Hindistonga 
qimmatbaho metallar yuboradi: Man shaxsiy 
biznes manfaatdan foyda ko‘ruvchi hukumat 
siyosati tarafdori, oddiy merkantilist edi. Uning birinchi kitobi “Angliya 
va Sharqiy Hindiston o‘rtasidagi savdo haqida(ma‘ruza)” deb nomlanib 
1621-yilda nashr etilgan. Bu kitob Sharqiy Hindiston kompaniyasini