O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202
Yuk tashish shartnomasi tushunchasi
Yüklə 7,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Yuk tashish shartnomasi tushunchasi.
Ijro uchun qabul qilingan yuk tashish to‘g‘risidagi arizalarni (buyurtmalarni) amalga oshirish transport korxonasi va yuk jo‘natuvchilar o‘rtasida shartnoma tuzish hamda uni bajarish yo‘li bilan ruyobga chiqariladi. Shuni ta’kidlash lozimki, mamlakatda iqtisodiy vaziyat o‘zgarganiga va bozor munosabatlariga o‘tilayotganiga qaramay, transport qonunchiligidagi asosiy qoidalar (masalan, yuk tashish shartnomasini belgilash) ko‘p vaqtdan buyon o‘zgarishsiz qolmoqda, Shuning uchun yurist olimlarning transport qonunchiligining 391 baxsli muammolari bo‘yicha ancha ilgari (SSSR mavjudligi davrida) bildirgan fikrlari dolzarbligicha qolmoqda hamda amaldagi transport qonunchiligini yaxshirok tushunish va baxolash transport munosabatlaridamavjud ayrim baxsli muammolar bo‘yicha to‘g‘ri xulosa chiqarishda ko‘maklashadi. Transport tashkiloti (tashuvchi) tashish shartnomasi bo‘yicha unga jo‘natuvchi tomonidan ishonib topshirilgan yukni belgilangan punktga yetkazish va yukni olishga vakil qilingan shaxsga (oluvchiga) topshirish majburiyatini oladi, jo‘natuvchi esa yukni tashish uchun belgilangan xakni to‘lash majburiyatini oladi. Yuk tashish shartnomasining huquqiy tavsifi borasida hozirga qadar yagona fikr yuk. Bu masalaga yuridik adabiyotda katta ahamiyat berilishiga qaramay, u fuqarolik huquqi fanida hali ham baxsli bo‘lib qolmoqda. Yuk tashish shartnomasining huquqiy tavsifini aniqlashda unda yukni qabul qilib oluvchining huquqiy holatini, uning yuk jo‘natuvchi va tashuvchi bilan munosabatini aniqlash yetarliga o‘xshaydi. Yukni qabul qilib oluvchining yuk jo‘natuvchi va tashuvchi bilan tashish shartnomasidagi o‘zaro munosabatlari borasida bir qancha nuqtai nazarlar mavjud. Ba’zilar yuk tashish shartnomasini uchinchi shaxs foydasiga ishlovchi shartnoma sifatida kvalifikatsiya qilishadi. Ayni mahalda boshqalar yuk tashish shartnomasining ijrosini uchinchi shaxsga topshirish to‘g‘risidagi shartnoma toifasiga kiritiladi yoki yuk jo‘natuvchi va yukni qabul qilib oluvchini yuk tashish shartnomasida bir tomon deb hisoblashadi. Boshqa nuqtai nazarga ko‘ra, yuk tashish shartnomasi yukni qabul qilib oluvchi uchinchi shaxs yoki yuk jo‘natuvchi bilan bir tomon emas, balki mustaqil sub’ekt hisoblanadigan o‘ziga xos shartnomadir. Ayrim mualliflar tashish shartnomasini katnashchilar huquqka xam, tegishli majburiyatlarga xam ega bo‘lgan uch tomonlama shartnoma, deb hisoblashadi. Yuk tashish shartnomasi uchinchi shaxs foydasiga ishlaydigan shartnoma sifatida qaraladigan fikr yuridik adabiyotda ancha keng tarqalgan. Shartnoma uchinchi shaxs foydasiga ishlaydi, degan kontseptsiyani kullabkuvvatlovchi mualliflar yuk tashish shartnomasi yetkazib berish, kapital qurilish to‘g‘risidagi shartnomalar va boshqa shartnomalar hamda ularga asas bo‘lgan me’yoriy hujjatlar bilan belgilanadigan maqsadlarga erishish uchun xizmat qiladi, deb hisoblashadi. Shunday qilib, tashish shartnomasi – yuk jo‘natuvchi uchun mazkur shartnomalardan kelib chiqadigan majburiyatlarni bajarish vositalaridan biri. Mahsulot haridori (qabul qilib oluvchi) ushbu shartnomani tuzar ekan, shartnomada esa uni yetkazib berish usuli belgilanadi. Buyurtirilgan mahsulotni qabul qilib oluvchi tegishli shartnomani (etkazib berish, oldisotdi) tuzish jarayonidayoq, birinchidan, tashish shartnomasini tuzishga rozilik beradi, bunda u qabul qilib oluvchi, deb ko‘rsatiladi, ikkinchidan transport tashkilotidan yukni qabul qilish olishgina emas, balki tashish shartnomasidan kelib chiqadigan boshqa harakatlarni amalga oshirish majburiyatini xam oladi. Yuk jo‘natuvchi (etkazib beruvchi, sotuvchi) esa, uz navbatida, tashish shartnomasini tuzar ekan, uzining mahsulot (yuk)ni qabul qilib oluvchi(haridor)ga topshirish 392 majburiyatini ijro etishni transport tashkilotiga topshiradi, uning bunga roziligi tegishli shartnomani tuzishda olingan bo‘ladi. Ya’ni qabul qilib oluvchi transport tashkilotlaridan yukni berishni talab kilar ekan, yuk tashish shartnomasi tuzilishiga sabab bo‘lgan narsani ijro etish uchun tuzilgan tegishli shartnoma tufayli yuzaga kelgan huquqini amalga oshiradi. Yukni qabul qilib oluvchi –tashish bo‘yicha majburiyatning alohida sub’ekti – tashish shartnomasi uning foydasiga tuziladigan uchinchi shaxs bo‘lib chiqadi. Yukni qabul kiluvchining yuk tashish bo‘yicha huquqiy munosabatlarda uchinchi shaxs sifatida ishtirok etishi uning foydasiga shartnoma tuzayotgan yuk jo‘natuvchining xattiharakatiga xam, yukni qabul qilib oluvchining yuk jo‘natuvchi bilan yetkazib berish shartnomasini yoki boshqa fuqaroning huquqiy shartnomani tuzayotganda ifodalagan xoxishirodasiga xam asoslangan bo‘ladi. Yuk tashish shartnomasi uchinchi shaxs foydasiga qilingan bitim, deb hisoblanadi, biroq bunda yetkazib berish bo‘yicha avval tuzilgan yoki boshqa shartnoma kuchga ega bo‘ladi. Ammo bu kontseptsiyaning zaif jihatlari ko‘p. Birinchidan, na yetkazib berish shartnomasi, na boshqa har qanday shartnoma tashish shartnomasi tuzish uchun majburiy shart bulmaydi. Chindan xam, fuqarolik-huquqiy shartnomalari ko‘p xollarda tashish shartnomasini tuzish zaruriyati doim xam yuzaga kelavermaydi. Agar bir shaharda yashovchi mahsulotni yetkazib beruvchining omboridan o‘ziga tegishli avtotransportda olib ketsa, tashish shartnomasi bulmaydi. Mahsulot miqdori tashish umum talab kilinmaydigan darajada kam bo‘lganda xam tashish shartnomasi kerak bulmaydi. Shuning uchun, buyurtmachi yetkazib berish shartnomasini tuzar ekan, o‘zi to‘g‘ridanto‘g‘ri bildirgan roziligi bilan tashish majburiyati tomonlaridan biriga aylanadi, deb karash kerak emas. Buyurtmachi yetkazib berish shartnomasi tomonlaridan biri hisoblanadi, lekin bu faqat uni xam tashish majburiyati sub’ektiga aylantirmaydi. Fuqarolik kodeksida mutlako uchinchi shaxsning foydalanishi yoki voz kechishi mumkin bo‘lgan huquqlari haqida gap boradi. Uchinchi shaxsga nisbatan majburiyatlar emas, huquqlar belgilanishi mumkin, chunki shartnoma bo‘yicha majburiyatlarga uni shaxsan yoki vakili orqali imzolagan shaxsgina ega bo‘ladi. Yukxatda yukni qabul qilib oluvchi sifatida uni jo‘natuvchi emas, balki boshqa shaxs ko‘rsatilgan yuk tashish shartnomasini uchinchi shaxs foydasiga ishlovchi shartnoma deb emas, balki uchinchi shaxsga bajarib berish shartnomasi, deb e’tirof etish kerak. Transport jarayoni uch qismga bo‘linadi: Birinchi qism – tashish shartnomasi bilan yuzaga kelgan munosabatlar; Ikkinchisi – tashuvchi bilan yukni qabul qilib oluvchi – uchinchi shaxs o‘rtasida yuzaga keladigan majburiyat munosabatlaridir. Yukning qabul qilib oluvchi manziliga junatilishi, belgilangan punktga yetib borishi yoki yetkazib berish muddati utib ketishi tashuvchi bilan yukni qabul qilib oluvchi – uchinchi shaxs o‘rtasida majburiyat munosabatlarini yuzaga keltiradigan yuridik faktlardir. Bunda yukni qabul qilib oluvchining huquq va majburiyatlari tashish shartnomasiga emas, balki ularni bevosita tartibga soluvchi ustavga butkul asolangan. 393 Ayrim yuridik nashrlarda tashish shartnomasida yuk jo‘natuvchi va yukni qabul qilib oluvchi bir tomon, tashuvchi esa boshqa tomon bo‘lishi ko‘rsatilib, bu fikr-muloxaza yukni qabul qilib oluvchining tashuvchiga talablar bo‘yicha uz huquqlarini yuk jo‘natuvchiga utkazish huquqi bilan, Shuningdek yuk tashish yo‘qolganda va tashuv tulovlari ortiqcha olinganda talab qilish huquqi yuk jo‘natuvchiga xam, uni qabul qilib oluvchiga xam, ulardan kaysi biri talab qilish uchun zarur hujjatlarga ega ekanligiga karab, taalluqli ekanligi bilanasoslaydilar. Yuk jo‘natuvchi bilan yukni qabul qilib oluvchining tashish shartnomasida bir tomon bo‘lib ishtirok etishi yukning belgilangan stantsiyaga kelishi bilan tasdiqlanadi va ushbu tashish bo‘yicha tashuvchi oldidagi barcha majburiyat yukni qabul qilib oluvchining zimmasiga tushadi. Ya’ni yukni qabul qilib oluvchi yukni jo‘natuvchi bilan tashuvchi O‘rtasida tashish shartnomasi tuzilgan ondan boshlab jo‘natish stantsiyasida tashish shartnomasi sub’ektiga aylanadi. Agar yuk jo‘natuvchi va yukni qabul qilib oluvchi bir xil huquq hamda majburiyatlarga ega bo‘lgan xollardagina qonuniy bo‘ladi. Biroq transport ustavlarida belgilangan normalar tomonlar – yuk jo‘natuvchi va yukni qabul qilib oluvchi – shartnomadan kelib chiqadigan hamda mustaqil xususiyatga ega bo‘lgan turli huquq va majburiyatlarga ega ekanliklaridan dalolat beradi (masalan, yuk jo‘natuvchi yukni tashishga tayyorlashi – taralangan holatda ko‘rsatishi, yo‘l haqini to‘lashi shart; yukni qabul qilib oluvchi uz nomiga kelgan yukni qabul qilib olishi, olib ketishi, uni qabul qilish tartibini bajarishi shart). Undan tashqari, yuk jo‘natuvchi va yukni qabul qilib oluvchi tashuvchi oldida har xil javobgarlikka egadirlar (masalan, yuk jo‘natuvchi – transport vositlaridan foydalanmaganligi uchun va x.k.; yukni qabul qilib oluvchi – yukni vaqtida tushirib olmagani, transport vositalari bekor turib qolgani uchun javobgardir), bu yuk jo‘natuvchi va yukni qabul qilib oluvchi tashish shartnomasida bir tomon emasliklarini tasdiqlashda muhimdir. Boshqa mualliflar tashish shartnomasi alohida tur shartnoma, unda yukni qabul qilib oluvchi uchinchi shaxs yoki yuk jo‘natuvchi bilan bir tomon bulmay, balki muayyan huquq va majburiyatlarga ega mustaqil sub’ekt, deb hisoblashadi. Qabul qilib oluvchi tashish shartnomasi katnashchilari qatoriga kiradigan vaqt sifatida uning shartnomaga rozilik berishi vaqtini – uning tomonidan transport kvitantsiyasi (konosament)ning qabul qilinishi vaqtini olish kerak. Kvitantsiya (konosament) qabul qilib oluvchi ixtiyoriga O‘tgan vaqtdan boshlab unda transport korxonasiga talab qo‘yish huquqi yuzaga keladi, natijada yuk tashuvchi bilan yukni qabul qilib oluvchi O‘rtasida majburiyat munosabatlari urnatiladi. Yuk yuk xatda ko‘rsatilgan qabul qilib oluvchiga, yuk kvitantsiyasini bermay topshiriladi. Boshqa mualliflar yukni qabul qilib oluvchi shartnomaning mustaqil katnashchisi bo‘lib, u amaldagi transport qonunchiligiga muvofiq muayyan huquq va majburiyatlarga ega, deb hisoblanadi va yuk tashish shartnomasiga uch tomonlama shartnoma sifatida karash kerak, deyishadi. Yuk tashish shartnomasini tuzishni ikki qismga bo‘lishadi. Bu – yuk jo‘natuvchi bilan tashuvchi O‘rtasida yuk tashish shartnomasining tuzilishi, unga 394 muvofiq yuk jo‘natuvchi yukni lozim darajada topshiradi, tashuvchi esa unga belgilangan joyga yetkazib berish majburiyatini oladi, bu yukni qabul qilib oluvchining shartnomaga kushilishidir. Yukni qabul qilib oluvchi nomiga keladigan yuk kvitantsiyasi (konosament)ni olish vaqtini uning shartnomaga kushilish vaqti, deb hisoblash kerak. Shu vaqtdan boshlab yukni qabul kiluvchida nafaqat huquqlar, balki majburiyatlar (yukni belgilangan tartibda qabul qilib olish, tashib keltirganlik haqini to‘lash va x.k.) Xam yuzaga keladi. Kurib chikilayotgan vaziyatlarda yuk kvitantsiyasining olinishi vaqtini yukni qabul qilib oluvchining tashish shartnomasiga kushilishi vaqti, deb hisoblash lozimligi muhim holatdir. Biroq yukni qabul qilib oluvchi bironbir sababga ko‘ra yuk kvitantsiyasini (yoki konosamenti) olmagan bo‘lishi mumkin. Transport qonunchiligining taxlili yukni qabul qilib oluvchi, uning nomiga yuk kvitantsiyasi (konosament) kelgan yoki kelmaganligidan kat’inazar, shartnomaga kushiladi, deb xulosa qilish imkonini beradi. Chindan xam, yuk kvitantsiyasi (konosament)ning mavjudligi yukni qabul qilib oluvchini shartnoma tomonlaridan biri, deb hisoblash huquqini beradi. U yukni boshqalar nomiga jo‘natishi mumkin (mazkur maokolalarda (moddalarda) shu vaqtda yuk kvitantsiyasi bo‘lishi zarurligi to‘g‘risida xech gap deyilmaydi). Yukni qabul qilib oluvchi yuk kvitantsiyasi mavjud bo‘lmasa xam tashish shartnomasi tomonlaridan biridir, deb hisoblash mumkin. Shunday qilib, yuk tashish shartnomasi uch tomonlama shartnoma bo‘lib, uning barcha katnashchilari huquq va majburiyatlarga egadirlar. To‘g‘ri aralash aloqa yo‘llaridan yuk tashish shartnomasi yuk tashish shartnomasi turlaridan biri ekanligini hisobga olib, uni ko‘p tomonlama shartnoma deb hisoblash lozimki, uning barcha katnashchilari huquq va majburiyatlarga egadirlar, bunda tashish shartnomasini bajarishga qaratilgan bo‘ladi. To‘g‘ri aralash aloqa yo‘llaridan yuk tashishda tashuvchi vazifasini turli transportlar (masalan, temir yo‘l, avtomobil, havo transportlari) bajaradi. Bunda yuk tashish bo‘yicha huquqiy munosabatlar yuzaga kelib, unda bir necha xamkatnashchilar ishtirok etishadi, ularning har biri yukni avvalgi transport tashishlardan olib, yuk harakatining tegishli bulagida yuk tashish bo‘yicha dastavval tashuvchi tomonidan tuzilgan shartnomadan kelib chiqadigan uz majburiyatini bajaradi. Boshqa nuqtai nazar tarafdorlaridan «keyingi har bir tashuvchi, shartnomaga kushilar ekan, avvalgi tashuvchining yuk xatdan kelib chiqadigan huquq va majburiyatlarini amalga oshirish lozim», deb hisoblanadi va yuk jo‘natuvchi (yukni qabul qilib oluvchi) bilan transport tashkilotidagi (xam tashuvchilar) o‘rtasidagi shartnomaviy huquqiy munosabatlar mavjudligini asoslash uchun to‘g‘ri aralash temir yo‘l – suv aloqa yo‘llarida yuk tashish qoidalarining 21moddasiga murojaat etishadi. Bu moddaga ko‘ra, portlar temir yo‘ldan tushiribyuklash punktlariga kelgan yuklarni, navigatsiya to‘xtaganiga karamay, belgilangan muddatlarga rioya etgan holda qabul qilib olishlari hamda yuk jo‘natuvchidan yukni nima qilish haqida ko‘rsatma talab qilishlari shart. Jo‘natuvchi esa o‘n kunlik muddat ichida yukni nima qilish to‘g‘risida portga (pristanga) ko‘rsatma berishi kerak. Biroq bu nuqtai nazar tarafdorlari 395 xamtashuvchilar yukni to‘g‘ri aralash aloqa yo‘lidan tashishda o‘zaro shartnomaviy munosabatlarda bo‘lishini rad etmagan holda, xam tashuvchilar bilan dastlabki tashuvchi o‘rtasida to‘g‘ri aralash aloqa yo‘lidan yuk tashish shartnomasini tuzish izchilligini ochib berishmaydi. Boshqalar, agar dastlabki tashuvchi har bir transport korxonasi nomidan chikkanida, usha xamtashuvchilarning har birida muayyan huquq va majburiyatlar yuzaga kelishi lozim edi, deb hisoblashadi. Lekin oralik tashuvchilarda, umumiy qoida bo‘yicha, mijozlar bilan huquqiy aloqa mavjud emas, ya’ni yukni qabul qilib oluvchi bilan transport tashkilotlari xamtashuvchilar) o‘rtasida shartnoma munosabatlari mavjud emas, deb ta’kidlanadi. Xam tashuvchilarning bir- biri bilan, yuk jo‘natuvchilar (yukni qabul qilib oluvchilar) bilan va dastlabki transport tashkiloti bilan huquqiy holatini belgilash uchun xamtashuvchilar dastlabki tashuvchi bilan tuzilgan tashish shartnomasi asosida yuzaga keladigan tashish majburiyatlari sub’ekti hisoblanishhisoblanmasligini, agar shunday deb hisoblansa, bu kaysi tartibda ruy berishini aniqlash zarur. Xam tashuvchilarning huquqiy holati va ularning dastlabki tashuvchi hamda yuk jo‘natuvchi bilan o‘zaro munosabatlari to‘g‘risidagi masalani kurib chiqishda masala transport tashkilotlari o‘rtasidagi munosabatlar shartnomaviy munosabatlarmi yoki yukmi, degan masala bilan uzluksiz bog‘liq. Transport tashkiloti yuk jo‘natuvchi tomonidan o‘ziga ishonib topshirilgan yukni belgilangan punktga yetkazish va uni yukni qabul qilib olishga vakil qilingan qabul qilib oluvchiga topshirish lozim tashuvchida bunday majburiyat to‘g‘ri aralash aloqa yo‘llaridan yuk tashishda xam yuzaga keladi. Lekin bunda bir o‘ziga xoslik bo‘lib, yuk bir turdagi transport bilan tashiladi va dastlabki tashuvchi uni qabul qilib oluvchiga olib borib beri majburiyatini oladi. Qonun kurib chikilayotgan munosabatlarning yuridik konstruktsiyasini belgilamaydi, faqat tashishdagi kamchiliklar uchun javobgarlik so‘nggi transport tashkilotida bo‘lishini belgilaydi, xolos. To‘g‘ri aralash aloqa yo‘llaridan yuk tashish shartnomasini taxlil qilinganda, bizningcha, tashishning ikki boskichini kurib chiqish lozim. Birinchi boskichda dastlabki tashuvchi to‘g‘ri aralash aloqa bo‘yicha shartnoma tuzar ekan, yukni belgilangan punktga olib borib berish majburiyatidan tashqari, yuk jo‘natuvchining vakili sifatida xamtashuvchilar bilan o‘zaro munosabatga kirishish huquqini qo‘lga kiritadi. Bu huquq, dastlabki tashuvchi qonun (transport ustavlari, kodekslari va x.k.) Unga yukni topshirish borasida berilgan vakolatlar tufayli yuk jo‘natuvchi tashish shartnomasinituzib o‘ziga bergan huquq va majburiyatlarni unga utkazgan holda, yuk jo‘natuvchi nomidan (uning vakili sifatida) xamtashuvchi bilan shartnoma tuzadi, ya’ni keyingi har bir xamtashuvchi avvalgi tashuvchi bilan majburiyatli munosabtlarga kirishib, yuk jo‘natuvchining vakiliga aylanadi. Qonunda xam tashuvchilarning ushbu majburiyatini ko‘rsatilgan holda, xamtashuvchi dastlabki tashuvchi hamda yuk jo‘natuvchi bilan qanday shaklda shartnoma tuzishi mumkinligini konkretlashtirilmaydi. Xam tashuvchilar jo‘natuvchi bilan shartnomaviy munosabatda emaslar, deb hisoblash xam to‘g‘ri bulmaydi. O‘tkazish 396 vedomosti va yukxatda boshqa tashuvchining kalendar tamgani bosishi va tilxat yozishi vaqtini ular orasidagi shartnoma tuzilgan vaqt deb hisoblash kerak. To‘g‘ri aralash aloqa yo‘llaridan yuk tashishni tartibga soluvchi transport qonunchiligi taxlili yuk jo‘natuvchi bilan xam tashuvchilar o‘rtasida aynan shartnomaviy munosabatlar borligidan dalolat beradi. Tashuvchilar to‘g‘ri aralash aloqa yo‘llaridan yuk tashishda mijozlar huquqlarida yagona transport tashkiloti sifatida voqif bo‘lishadi va barcha yuk tashuvchilar yuk jo‘natuvchi (qabul qilib oluvchi) bilan shartnomaviy munosabtlarda bo‘lishadi. Xam tashuvchilar yuk jo‘natuvchi (yukni qabul qilib oluvchi) bilan shartnomaviy munosabatlarda bo‘lishgani holda, ayni mahalda o‘zaro shartnomaviy munosabatlarda bo‘lishadi. Yuqorida aytilganidek, yuk bir tashuvchidan boshqasiga berilgan, topshirish vedomostiga va yuk xatga kalendar tamg‘a bosilgan va tilxat yozilgan vaqt shartnoma tuzilgan vaqt hisoblanadi. To‘g‘ri aralash aloqa yo‘llaridan yuk tashish shartnomasi yuk jo‘natuvchi nazarida, O‘zi bilan shartnomaviy munosabatlar bo‘lgani holda, yagona transport tashkiloti sifatida voqea bo‘ladigan xam tashuvchilar O‘rtasida tuzilgan ayrim shartnomalar yig‘indisidan iborat bo‘ladi. O‘zbekiston Respublikasida transport sohasida amalga oshirilayotgan isloxotlar O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 1 fevraldagi “Transport sohasida davlat boshqaruvi tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF 5647-son Farmoni bilan O‘zbekiston avtomobil transporti agentligi negizida O‘zbekiston Respublikasi Transport vazirligi tashkil etildi. Vazirlik avtomobil, temir yo‘l, havo, daryo transportlari, metropoliten, shuningdek, yo‘l xo‘jaligini rivojlantirish sohasidagi yagona davlat siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish bo‘yicha davlat boshqaruvi organi hisoblanadi; Vazirlikning vakolatlari va vazifalari yuqoridagi qayd etilgan Farmon, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 1 fevraldagi «O‘zbekiston Respublikasi transport vazirligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida»gi PQ-4143 sonli qarori bilan belgilab berilgan. Vazirlik unga yuklangan vazifalar va funksiyalarni bevosita hamda uning tuzilmasiga kiruvchi hududiy bo‘linmalar va idoraviy mansub tashkilotlar orqali amalga oshiradi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Transport sohasida davlat boshqaruvi tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2019-yil 1- fevraldagi PF-5647-son Farmoniga muvofiq va O‘zbekiston Respublikasi Transport vazirligi faoliyatini samarali tashkil etishni ta’minlash maqsadida Avtomobil transportida yo‘lovchilar tashish sohasida mehnat faoliyatini amalga oshirish uchun shart-sharoitlarni soddalashtirish, sohada yashirin iqtisodiyot darajasini pasaytirish maqsadida: Moliya vazirligi va Transport vazirligining 2021-yil 15-maydan 2022-yil oxiriga qadar quyidagilarni nazarda tutuvchi avtomobil transportida yo‘lovchi tashish 397 faoliyatini tartibga solishni soddalashtirish bo‘yicha eksperiment o‘tkazish to‘g‘risidagi taklifiga rozilik berilsin: Yo‘lovchilarni haydovchidan tashqari to‘rttadan ortiq bo‘lmagan o‘rindiqlarga ega bo‘lgan yengil avtotransport vositalarida tashish faoliyati yakka tartibdagi tadbirkorlar shug‘ullanishi mumkin bo‘lgan faoliyat turlari ro‘yxatiga kiritiladi; Yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan yo‘lovchilarni yengil avtotransport vositalarida tashish faoliyati litsenziya varaqasiga (keyingi o‘rinlarda — litsenziya varaqasi) asosan amalga oshiriladi; Litsenziya varaqasi 21 yoshga to‘lgan va boshqaruvida arizani berish vaqtida 10 yildan ortiq bo‘lmagan vaqt davomida ekspluatatsiya qilinayotgan avtomobil transporti mavjud bo‘lgan yakka tartibdagi tadbirkorlarga “Litsenziya” axborot tizimi orqali beriladi; Avtomobil transportida yo‘lovchilarni tashish bilan shug‘ullanadigan yakka tartibdagi tadbirkorlar (keyingi o‘rinlarda — yakka tartibdagi tashuvchilar) “Akkreditatsiya markazi” dukda akkreditatsiyadan o‘tgan texnik xizmat ko‘rsatish stansiyalarida 6 oyda kamida 1 marotaba transport vositasini texnik ko‘rikdan o‘tkazishi shart Hukumat qarori (172-son, 12.04.2022-y.) Bilan Yoʻl harakati qoidalari tasdiqlandi . Qarorga koʻra, aholi punktlarida transportlarning tezligini soatiga Yüklə 7,21 Mb. Dostları ilə paylaş:
|