O ‘ zbekiston respublikasi oliy va o ‘ rta maxsus ta ’ lim vazirligi toshkent – 202
Yüklə 7,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Konteynerlarda t ashishning eng ko‘p tarqalgan sxemalari: - konteynerni tv dan tushirmasdan yoki yukli konteynerni tushirib qoldirib yoki bo‘shatilganlarini boshqa bekatlarga qaytarish; - ikkala yo‘nalishda ham yuklangan konteynerlarni tashish; - konteynerlarni avtomobildan tushirmay bajariluvchi tashish ishlari. Ular yuk oqimlari kichik va ularni qabul etuvchilarda ortish-tushirish mexanizmlari yo‘q joylarda ishlatiladi. 4. Konteynerlar maydoni va almashtirish punktlari Bunday maydonlar yoki terminallarda konteynerlar bir transport turidan ikkinchisiga o‘tkaziladi, maslalan temir yo‘l transportidan avtomobilga yoki uning aksi. Bunday terminallar (maydonlar) konteynerli yuklar juda ko‘p keladigan va jo‘natiladigan punktlar (yirik temir yo‘l bekatlari, daryo va dengiz portlari) yoqasida qurilib, tashishlar tashkil etiladi. Konteyner terminallarida yuklangan va bo‘shatilgan konteynerlar qabul etiladi va jo‘natiladi, ular yo‘nalishlargan qarab saralanadi, xujjatlar rasmiylashtirilib, ortish-tushirish ishlari bajariladi. Konteynerlarli tashishlarni tashkil etishda ochiq va past qilib ishlangan, qoplamasi asfalt-beton bo‘lgan maydonlar quriladi, konteynerlar bunday maydonlarda qator qilib joylashtiriladi, qatorlar orasida tarozbonlarning me’yorda ishlash imkoni bo‘lishi uchun kamida 0,6 m masofa qoldiriladi. Harakatlanishga qulaylik yaratish uchun bunday maydonlar avtomobillarning bemalol kiruv joylari yoki u yoqdan bu yoqqa o‘tib boruvchi yo‘l bilan ta’minlangan bo‘lishi zarur. Har 25-45 m oralatib avtomoillar qatnovi va yong‘inga qarshi eni 4 metrli ko‘ndalang yo‘laklar bo‘lishi lozim. Konteyner maydonlarini qabul etuvchi, jo‘natuvchi vazifasiga ko‘ra maxsuslashtirilgan bo‘laklarga ajratish maqsadga muvofiqdir. Temir yo‘l bekatlaridagi konteyner maydonlariida ortish-tushirish ishlari ko‘picha to‘rt tayanchi kranlarda bajariladi, yuk oboroti juda katta terminallarda ko‘priksimon kranlar o‘rnatiladi. 507 Avtomobil transportida yuklarni taglikda paketlab tashish barcha bortli avtomobillar, tirkama va yarim tirkamalarda bajariladi. Taglikda paketlab tashishda furgon kuzovining tagi (poli) maxsus suriluvchi qilib ishlangan bo‘lsa, avtoyuklagichlar furgon ichiga kiritilmay ortish-tushirish ishlarini bajarish mumkin bo‘ladi. Konteyner va paktelab tashishda maxsuslashtirilgan avtomobil va avtopoezdlardan foydalanish eng yaxshi samara beradi. Massasi 10,20,30 tonnali konteyner tashishga moslangan avtopoezdlar tyagach va universal (bortli ) yarim tirkamadan iborat bo‘ladi. 10,20,30 tonnali konteynerlarning ost gabarit o‘lchamlari eni bo‘yicha bir xil – 2438 mm va uzunligi bo‘yicha o‘z navbatida 2991, 6058 va 12192 mm qilib ishlangan. 1 ta yarim tirkamaga 30 t li 1 konteyner, 20 t li 2 konteyner, 20 t li 1 ta va 10 t li 2 ta yoki faqat 10 t li 4 konteyner joylashadi. Savolar: 4. Transport yuklari qanday turlarga ajratiladi? 5. Xavfliligi bo‘yicha yuklar necha guruhga ajratiladi? 6. Yuk tamg‘alari nima maqsadda qo‘yiladi? 7. Yuk transporti ishini qaysi ko‘rsatkichlar xarakterlaydi. 8. Yuk oqimi nimani ifodalaydi? 9. Yalpi yuk tashish deganda nima tushuniladi? |