Odlar Yurdu Kolleci İstehsalat Təcrübəsi Hesabatı

Marketinq tədqiqatlarının əsas mərhələri
Marketinq tədqiqatlarının mahiyyəti və məzmunu. Marketinq tədqiqatları müəssisəni xarici mühitinin elementləri ilə əlaqələndirən kommunikasiya kanalı kimi. Marketinq tədqiqatlarının obyekti (bazar, rəqiblər, istehlakçılar, qiymətlər, müəssisənin daxili potensialı və s.) və predmeti.
Marketinq tədqiqatları nəticəsində əldə edilən informasiyaların istifadə sahələri.
Marketinq tədqiqatlarının əsas istiqamətləri: bazarın tədqiqi; istehlakçıların tədqiqi; rəqiblərin tədqiqi; bazarın firma strukturunun öyrənilməsi; əmtəələrin tədqiqi; qiymətlərin tədqiqi; əmtəələrin bazara irəlilədilməsinin və satışın tədqiqi; satışın stimullaşdırılması sisteminin və reklamın tədqiqi.
Marketinq tədqiqatlarının metodiki əsasları: ümumi elmi metodlar; analitik-proqnozlaşdırma metodları; başqa elm sahələrindən mənimsənilmiş metodiki üsullar.
Marketinq tədqiqatları prosesi: problemin müəyyənləşdirilməsi; tədqiqat layihəsinin formasının seçilməsi; məlumatların yığılması metodlarının müəyyən-ləşdirilməsi; məlumatların yazılması üçün formaların işlənib hazırlanması; seçmənin layihələndirilməsi və məlumatların yığılması; məlumatların təhlili və interpretasiya-sı; tədqiqatın nəticələrinə dair hesabatın tərtibi.
Marketinq tədqiqatlarının təşkili. Müəssisənin marketinq tədqiqatıları şöbə-sinin təşkilati formaları: marketinq tədqiqatları şöbəsinin fəaliyyət sferaları üzrə təşkili; marketinq tədqiqatları şöbəsinin funksiyalar üzrə təşkili; marketinq tədqiqat-ları şöbəsinin tədqiqat metodları və yanaşma üsulları əsasında təşkili.
Marketinq tədqiqatlarının təşkilinə təsir göstərən amillər: tədqiqatın dəyəri; tədqiqatın aparılması sahəsində təcrübənin və zəruri ixtisaslı kadrların mövcudluğu; məhsulun xüsusiyyətləri; müəssisənin maliyyə vəziyyəti; konfidensiallıq və s.
Marketinq fəaliyyətində informasiyanını rolu və əhəmiyyəti. Marketinq infor-masiyalarının xassələri, təsnifatı və mənbələri. Marketinq informasiyasının mənbə-ləri. Marketinq tədqiqatlarında informasiyanın formalaşdırılmasının əsas prinsipləri: aktuallıq; gerçəklik, relevanatlıq; tamlıq; məqsədyönlülük; informasiyanın vahidliyi, qənaətlilik və s.
Marketinq informasiya sistemi (MİS) və onun təyinatı. Marketinqin informasiya sisteminin layihələndirilməsi və ənənəvi modeli. MIS-in daxili hesabat, marketinq tədqiqatları, xarici marketinq informasiyaları, informasiyaların təhlili altsistemləri. MİS-in alt sistemlərinin təyinatı.
Qərarların müdafiə sistemi və onun təyinatı. Məlumatlar, modellər və dialoq sistemləri qərarları müdafiə sisteminin tərkib hissələri kimi. Qərarları müdafiə sisteminin marketinq informasiya sistemindən fərqli cəhətləri. Marketinq informasiya sistemində informasiya axınları.
Marketinq fəaliyyətində meydana çıxan problemlər və onların əlamətləri. Problem üzrə tədqiqatın aparılmasının əsaslandırılması. Problemlərin mənbələri: gözlənilməz və planlaşdırılmış dəyişiklərlə bağlı marketinq problemləri.
Problemin müəyyənləşdirilməsi üsulları.
Həll və tədqiqat tələb edən problem. Həll tələb edən problemin tədqiqat tələb edən problemə çevrilməsi.
Tədqiqat layihəsi iş planı kimi. Tədqiqat layihəsinin formaları: kəşfiyyat, təsviri və kauzal tədqiqatlar. Tədqiqat layihələri arasında qarşılıqlı əlaqələr.
Kəşfiyyat tədqiqatın məqsədi: dəqiq tədqiqat üçün problemin formalaşdırıl-ması; hipotezlərin irəli sürülməsi; tədqiqatçının problem haqqında məlumatlılıьının yüksəldilməsi; konkret tədqiqat istiqamətlərinə dair informasiyalarn toplanması.
Kəşfiyyat tədqiqatların aparılması metodları: ekspert sorğuları; fokus qrupların təşkili; oxşar hadisələrin təhlili; müvafiq ədəbiyyatlar üzrə axtarış.
Təsviri (deskriptiv) marketinq tədqiqatlarının məqsədi: müəyyən qrupların xarakteristikalarının təsviri; baş məcmunun qiymətləndirilməsi; xüsusi proqnozların işlənib hazırlanması.
Təsviri tədqiqatların tipləri: zaman intervalı üzrə aparılan təsviri tədqiqat; konkret zaman anına aparılan təsviri tədqiqat.
Kauzal tədqiqatların məqsədi: göstəricilər arasında səbəb-nəticə əlaqələrinin aşkarlanması.
Eksperiment kauzal tədqiqat metodu kimi. Marketinq tədqiqatlarının aparıl-masında eksperimentlərin rolu. Eksperimentlərdən istifadə problemləri və perspek-tivləri. Standart, nəzarət olunan, imitasiya olunan və elektron test bazarı.
Məlumatların yığılması metodları və onların ümumi xarakteristikası. Kəmiyyət və keyfiyyət tədqiqatları.
Müşahidə marketinq tədqiqatlarında istifadə olunan məlumatların yığılması metodu kimi. Müşahidənin formaları: standartlaşdırılmış və standrlaşdırılmamış müşahidə; aşkar və gizli müşahidə; təbii və süni şraitdə aparılan müşahidə; insanın və mexaniki qurğuların köməkliyi ilə aparılan müşahidə.
Müşahidə prosesi və onun mərhlələri.
Sorğu marketinq tədqiqatlarında istifadə olunan məlumatların yığılması metodu kimi. Sorğunun formaları: strukturlaşmış və strukturlaşmamış sorğular; birdəfəlik və təkrarlanan sorğular.
Anketləşdirmə vasitəsi ilə aparılan sorğular və onların növləri: standartlaş-dırılmış açıq anketlər; standartlaşdırılmış qapalı anketlər; standarlaşdırılmamış açıq anketlər; standarlaşdırılmamış qapalı anketlər.
Respondentlərdən məlumatların alınması metodları: şəxsi, telefon vasitəsi ilə və poçtla aparılan sorğular. Respondentlərdən əldə edilən informasiyaların miqdarına və gerçəkliyinə nəzarət.
Fokus-qrupların təşkili marketinq tədqiqatlarında məlumatların toplanması metodu kimi.Məlumatların toplanmasının başqa kəmiyyət və keyfiyyət metodları.
Eksperiment marketinq informasiyaların toplanması metodu kimi. Eksperi-mentin növləri.
Marketinq tədqiqatlarında informasiyaların və ölçmələrin yazılması üçün istifadə edilən formalar.Anket məlumatların yazılması forması kimi. Anketlərin funksiyaları. Anketlərin işlənib hazırlanması prosesi və onun mərhələləri. Müşa-hidənin nəticələrinin yazılması üçün formaların işlənib hazırlanması.
Marketinq tədqiqatları obyektlərinin xarakteristikaların ölçülməsi problemi. Obyektlərin obyektiv və subyektiv xarakteristikaları. Tədqiqat obyektlərinin xarak-teristikalarının ölçülməsi məqsədi liə tətbiq olunan şkalalar: nominal, sıra, interval və nisbi şkalaları. Müxtəlif şkalaların tətbiqi vasitəsi ilə toplanmış məlumatlar üzərində mümkün olan statistik əməliyyatlar.
Marketinq tədqiqatlarında tədqiqat obyektinə münasibətin ölçülməsi məqsədi ilə sualların formalaşdırılması. Tədqiqat obyektinə münasibtin müəyyənləşdirilməsi məqsədi ilə tətbiq olunan şkalalar: özünə hesabat şkalası; ranjirləşdirmə şkalası; cüt-cüt müqaisə metodu; sabit cəm metodu; semantik differensial şkala; qavrama şkalası və s.
Marketinq tədqiqatlarında seçmə metodunun tətbiqinin zərüriliyinin əsas-landırılması. Seçmənin tipləri: ehtimallı və qeyri-ehtimallı seçmələr.
Ehtimallı seçmə növləri: sadə təsadüfi; təbəqələşmiş seçmə; qrup seçmə və s.
Qeyri-ehtimalı seçmə növləri: təsadüfi(reprezentativ olmayan) seçmə, bilərək-dən seçmə və kvota seçmə.
Seçmənin layihələndirilməsi və onun mərhələləri: baş məcmunun element-lərinin dəqiqləşdirilməsi; seçmənin əsaslarının müəyyənləşdirilməsi; seçmə qayda-larının müəyyənləşdirilməsi;seçmə həcminin müəyyənləşdirilməsi;seçmə məc-muya elementlərin ayırılması;seçmə məcmuya ayırılmış elementlərin “müayinə”si.
Seçmə məcmunun həcminin müəyyənləşdirilməsi və ona yanaşmalar: baş məcmunun elementlərinin müəyyən faizinin seçmə məcmuya ayırılması; baş məcmunun müəyyən sayda elementlərinin seçmə məcmuya ayırılması; marketinq büdcəsindəki vəsaitlərə əsaslanmaqla seçmə məcmunun həcminin müəyyənləş-dirilməsi; statistik təhlil əsasında seçmənin həcminin müəyyənləşdirilməsi.
Məlumatların yığılmasının təşkili və və ona yanaşmalar. Məlumatların yığılması zamanı baş verən xətalar və onların növləri. Yığılan məlumatların keyfiyyətinə nəzarətin təşkili.
Marketinq tədqiqatları məqsədi ilə toplanmış məlumatların təhlilə hazırlan-ması.
Marketinq tədqiqatlarında istifadə edilən təhlil növləri: deskriptiv (təsviri təhlil); nəticələrin çıxarılması üzrə təhlili; müxtəlifliklərin(fərqlənmələrin) təhlili; əlaqələrin təhlili; öncəgörmələr üzrə təhlil.
Deskriptiv təhlilin zamanı istifadə olunan göstəricilər: orta kəmiyyət, orta kvadratik kənarlaşma, variasiya genişliyi, variasiya əmsalı, asimmetriya, moda, mediana və s.
Statistik nəticələrin çıxarılması üzrə təhlil: baş məcmunun prametrlərinin qiymətləndirilməsi; hipotezlərin yoxlanması.
Hipotezlərin yoxlanması prosesi: baş məcmunun xarakteristikası haqqında hipotezin irəli sürülməsi; təsadüfi seçmənin aparılması; seçmənin statistik göstə-ricilərinin müəyyənləşdirilməsi; tədqiq olunan xarakteristikanın statistik və hipotetik qiymətlərinin müqayisəsi; seçmə tədqiqatının nəticələrinin irəli sürülmüş hipotezə uygun olub-olmamasının yoxlanması; yenidən seçmənin aparılmasının zəruriliyini dəqiqləşdirilməsi.
Marketinq tədqiqatlarında müxtəlifliklərin(fərqlənmələrin) təhlili.
Dəyişənlər arasnda əlaqələrin müəyyənləşdirilməsi və interpretasiyası.
Marketinq tədqiqatlarına dair hesabatın tərtibi. Hesabatın qiymətləndirilməsi meyarları: tamlıq, dəqiqlik, aydınlıq, ifadəlilik və s. Yazılı hesabatın strukturu. Şifahi hesabatın tərtibi.