Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Наманган давлат университети

 
 
 
 

---

«Mantiqni rivojlantiramiz»
Kim uchun: 
5
 
sinf o‘quvchilari
Guruxdagi o‘quvchilar soni: 
4
Qaysi fanlarni birlashtiradi: 
informatika,
 
matematika,
 
fizika,
 
kimyo, mantiq
Maqsad: 
dastur
natijalarini
ko‘rish
yordamida 
dasturlash 
ko‘nikmalarini va mantiqni 
rivojlantirish.
Bajarish vaqti: 
2-3
 
oy.
Birinchi
xaftada:
dastur
buyruqlari imkoniyatlari bilan 
tanishadilar;
Ikkinchi
xaftada:
oson
kurinishdagi masalalarni dasturini tuzadilar va natijalarni ko‘radilar;
Keyingi davr mobaynida: kichik guruxlar uchun loyixalar beriladi va 
o‘quvchilar natija uchun kurshadilar.
Bajarishning oxirgi davrida o‘quvchilar loyixalarini himoya qiladilar.
Scratch vizual dasturlash qobig‘ida ishlash natijasi parallel ravishd xosil 
qilinadi va bu o‘quvchilarga dasturlashga bo‘lgan qiziqishni oshiradi. Ushbu 
dastur aynan bolalar uchun 2003 yilda ishlab chiqarilgan vosita bo‘lib, bu qobig‘ 
yordamida o‘quvchilar oddiy o‘yin va foydali dasturlar yaratish imkoniyatiga 
egadirlar. 
Dasturning asosiy avzalliklaridan biri, dasturdan ta’lim vositasi sifatida 
foydalanish mumkin. O‘quvchilar fanlardan (tarix, biologiya, fizika, kimyo va b.) 
berilgan topshiriqlar asosida o‘zlarining illyustratsiya fayllarini yaratish 
imkoniyatlariga ega bo‘ladilar. Scratch 2.0 versiyasida esa ovoz muxarriri 
imkoniyatlaridan xam foydalanishlari va fayllarini boyitishlari mumkin. Dastur 
bepul hisoblanadi. 
YAna bir misol, 2011-yilda tashkil etilgan "Makeblock" kompaniyasi, 
diqqat e’tiborini robotlarni mustaqil yaratish va dasturlashtirishga mo‘ljallangan 
to‘plamlarni ishlab chiqarishga qaratdi, bu STEAM-ta’limning asosiy yo‘nalishiga 
mos keladi.

---

CHunki ular uchun uzluksizlik katta o‘rinni egallaydi. Kompaniya 
mutaxassislari dastlab ta’limning barcha bosqichlarini o‘z ichiga olgan mahsulotni 
ishlab chiqishni rejalashtirdilar. Dastlabki bosqichda talabalar SCRATCH vizual 
muhitiga asoslangan dasturlash asoslarini o‘rganadilar va mBOT modelining 
namunasini qo‘llash orqali mexatronika asoslarini o‘rganadilar.
SHunday qilib, ular dastlabki algoritmlash funksiyalarsh xaqidagi bilimlarni 
olishadi va yig‘ilgan robotlarni qanday boshqarishni o‘rganadilar. Bepul 
MAKEBLOCK dasturi har qanday kompyuter, planshet yoki smartfonga 
o‘rnatilgan bo‘lib, undan siz yozma kodni to‘g‘ridan-to‘g‘ri robotga "havodan 
yuborishingiz" mumkin. 
Ammo robotlar Steamning maktab o‘quvchilarning salohiyatini 100 foizga 
oshirishga imkon beradigan yondashuv emas. Loyihaga asoslangan ta’limning 
dastlabki shartlaridan biri, birinchi navbatda, uning uzluksizligi va ikkinchidan, 
ma’lum bir raqamli makonda ishchi guruhlar o‘rtasida o‘z aro fikr almashish va 
fikr almashish imkoniyati bo‘lishi mumkinligi. Buning uchun maktabning IT-
infratuzilmasini maksimal darajada oshirish, keyingi bosqichda ta’limning 
umumiy sifatini oshirish zarur.