O`zbek Adabiyoti tarixi fanidan mustaqil ish



Yüklə 29,79 Kb.
səhifə3/10
tarix07.01.2024
ölçüsü29,79 Kb.
#202463
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
O`zbek Adabiyoti tarixi fanidan mustaqil

Shu o`rinda asarda keltirilgan quyidagi jumlaga e`tabor qaratsak. Yay ko`rkinga inanma. Suvlar uza tayanma. Esizligig anunma. Tilda chiqar ezgu so`z3. Bahor ko`chiga, uning rang-barang gullariga chiroyliligiga ishonma, undan yaxshilik umid qilma. Suvga suyanganlar kabidir. Yomonlikka otlanma, tilingdan doim xalq sendan minnatdor bo`ladigan yaxshi so`zlar chiqar. Bu jumlalarda alloma insonlarning bir-biriga muomala qilayotganda chiroyida, tashqi ko`rinishiga qarab muomala qilmaslik, bunday o`tkinchi go`zallikka emas aksincha insonning qalb go`zalligiga e`tabor qaratish. Bahorning ko`rki uning rang-barang gullari tez so`ngani kabi insonlarning tashqi ko`rinishlariham abadiy emasdir. Zero qalb go`zalligi hech qachon yo`qolmasligi haqiqatdir. Qalbi go`zal inson hamisha yaxshilikni ko`zlaydi. Atrofdagilarga mehr-muhabbat ulashadi. “Mehr dunyo ustuni” degan so`z bejiz aytilagan. Bu mehr-oqibat faqatgina do`stlar orasidagina emas balki oila, qarindosh urug`lar orasidaham bo`lishi zarur . Qarindosh-urug`chilik rishtalari to`g`risida Hadislarda (nehr-oqibatli odamning rizqi ulug`) shunday deyiladi: “Qarindoshlarga mehr-oqibatli odamning rizqi ulug` bo`lmog`i haqida” Abu Hurayra roziyallohu anhu: “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: “Kimki rizqim ulug`, umrim uzoq bo`lsin desa, qarindosh-urug`lariga mehr-oqibatli bo`lsin!”-dedilar”4. Mehr-oqibat qarindosh urug`chilikni mustahkamlo`vchi omillardan biridir. Qarindosh urug`chilik eng avvalo oiladan, oiladagi tarbiyadan boshlanadi. Ota-onadan farzand doimo o`rnak oladi. “Devonu lig`atit turk” da shunday so`z keltirilgan. Туғдi-tug`di кун туғдi-kun tug`di Quyosh chiqdi оғул туғдi-o`g`il tug`ildi. Maqolda shunday kelgan: Муш оғлi мужаb туғар-mushuklarning bolasi onasiga oxshab miyovlaydi. Bu maqol xulqi otasinikiga o`xshagan bolaga nisbatan qo`llanadi. 5 Qarindosh urug`chilik bu ota-ona, aka-uka, opa-singil xulqiga o`xshashligibu ota-onaning tarbiyasi va ularning har bir ishda o`rnak bo`lishlarigaham bog`liqdir. Har bir farzand o`z ota-onasiga o`xshashni hohlaydi va ularga taqlid qiladi. Qiz farzandlariga tarbiya berish jarayonida yaxshi va yomon fazilatlar to`g`risida ma`lumot beradi. Shu o`rinda “Devonu lug`atit turk” da keltirilgan so`zlarga etabor bersak. titishdi u menga (qo`l bilan) yung titishda yordam beradi. Tortishish, talashish uchun ham bu so`z qo`llaniladi. Bir-birining to`nini tortishga, yirtishga ham bu so`z qo`llaniladi. Maqolda shunday kelgan:


Yüklə 29,79 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin