64
Rang bilan ish boshlashda avvalo hamma soya joylarni tiniq rang bilan yozib
chiqish kerak, yorug‘ joylari bundan mustasno. Shundan so‘ng natyurmortning orqa
foni va yarim soyalar (poluton) ishlanadi, fon, soya va yorug‘liklarning munosabatlari
aniqlanadi. Reflekslarni ishlashda ularning yorug‘ligi umumiy tonlardan chiqib
ketmasligi kerak.
Ishning umumiy holatida natyurmortning eng yorug‘
tushgan joyini va eng
to‘q joyini, soya yorug‘ini ishlab chiqib, mayda bo‘laklarni
shu ikkita nuqtaga
bo‘ysindirish kerak. Ishning oxirida hamma mayda bo‘lakchalar bir yaxlitlik hosil
qilsin. Yaxlitlikni buzmaslik, undan chiqib ketmaslik kerak.
16
Iliq tuslanishga ega bo‘lgan kontrast rangli buyumlardan tuzilgan
natyurmortni cheklangan ranglarda ishlash. (moybo‘yoq)
Rangtasvir ishlashda uning qonun-qoidalarini,
usul va texnologiyasini
o‘rganish muhim ahamiyatga ega vazifalardandir desak xato bo‘lmaydi. Shunday
zarur shartlar qatoriga axromatik va xromatik ranglar haqidagi bilimlar ham kirishi
tabiiydir.
16
Orif Muinov, Rangtasvir., Toshkent-2007, 34-37 b.
38-rasm. Chien Chung Vey-grizayl
65
Ko‘zimiz ko‘ra oladigan tabiatdagi hamma ranglarni shartli ravishda ikkiga:
axromatik va xromatik ranglarga bo‘lish mumkin. Oqdan to‘q qoragacha bo‘lgan
ranglar axromatik ranglarga (oq, kulrang, qoramtir, qora, to‘q qora) qolganlari esa
xromatik (qizil, sariq, ko‘k va hokazo) ranglarga kiradi.
Xromatik ranglar o‘z navbatida, shartli ravishda yana ikkiga, issiq va sovuq
ranglarga bo‘linadi.
Issiq ranglarga olov, quyosh, qizigan narsalarning rangini
eslatuvchi qizil, sariq, zarg‘aldoq ranglar kiradi. Muz, havo,
suvlarning rangini
eslatuvchi ko‘k, moviy, binafsha ranglar sovuq ranglarga kiradi. Yashil va binafsha
ranglar goh issiq, goh sovuq ranglarga kirishi mumkin. Chunki yashil rang sariq
va ko‘k ranglarning aralashmasidandir. Binafsha rang esa qizil va ko‘k ranglarning
aralashmasidan hosil bo‘ladi. Ko‘rinib turibdiki,
bu ranglar issiq va sovuq
ranglarning aralashmasidan hosil bo‘lgan. Aralashtirishda issiq rang miqdori sovuq
rang miqdoriga nisbatan ko‘proq bo‘lsa, hosil bo‘lgan rang issiq rang qatoriga,
sovuq rang miqdori ko‘proq bo‘lsa, sovuq ranglar qatoriga o‘tish mumkin. Xuddi
shunday, binafsha rangda qizil rang ko‘proq bo‘lsa issiq, ko‘k rang ko‘proq bo‘lsa,
Dostları ilə paylaş: 
