O'zbekiston respublikasi oliy ta'lim, fan va innovatsiyalar vazirligi sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti

Gil minerallari gidroslyuda va montmorillonitdan iborat. Ularda yangitdan hosil boigan minerallar ko‘plab uchraydi. Aksessor minerallar orasida karbonatli jinslar uchun xos boigan barit, selestin va flyuorit mavjud bo'lishi mumkin. Karbonatli jinslarning strukturasi boiakli, oichami bo'yicha psefitli (d>l mm) va psammitli (d q 1-0,05 mm), mikrozarrali (d q 0,05 - 0,005 mm), pelitomorfli (d<0,005 mm), organogenli (butun chig'anoqli va detritli), yirik kristall donali, oolitli, psevdooolitli, pizolitli bo'lishi mumkin. Karbonatlarning teksturasi qatlamli, dog'li, bo'lakli, konglomeratli, stiliolitli, qayta kristallanganlari esa massiv bo'lishi mumkin. Karbonatli jinslarning muhim jins hosil qiluvchi organizmlari bo'lib foraminiferalar, mshankalar, maijonlar, ignatanlilar, braxiopodalar, mollyuskalar, ostrakodalar va turli ohakli suv o'tlari sanaladi.

Gil minerallari gidroslyuda va montmorillonitdan iborat. Ularda yangitdan hosil boigan minerallar ko‘plab uchraydi. Aksessor minerallar orasida karbonatli jinslar uchun xos boigan barit, selestin va flyuorit mavjud bo'lishi mumkin. Karbonatli jinslarning strukturasi boiakli, oichami bo'yicha psefitli (d>l mm) va psammitli (d q 1-0,05 mm), mikrozarrali (d q 0,05 - 0,005 mm), pelitomorfli (d<0,005 mm), organogenli (butun chig'anoqli va detritli), yirik kristall donali, oolitli, psevdooolitli, pizolitli bo'lishi mumkin. Karbonatlarning teksturasi qatlamli, dog'li, bo'lakli, konglomeratli, stiliolitli, qayta kristallanganlari esa massiv bo'lishi mumkin. Karbonatli jinslarning muhim jins hosil qiluvchi organizmlari bo'lib foraminiferalar, mshankalar, maijonlar, ignatanlilar, braxiopodalar, mollyuskalar, ostrakodalar va turli ohakli suv o'tlari sanaladi.

Karbonatli jinslar kelib chiqishi va mineral tarkibi bo'yicha tasniflanadi. Ular kelib chiqishi bo'yicha bo'lakli, biogen va kimyoviy; mineral tarkibi bo'yicha - kalsitli, dolomitli va aralash tarkibli turlarga bo'linadi. Ko'plab karbonatli jinslarning asosiy massasi deyarli to'laligicha qayta kristallangan bo'ladi. Bunday hollarda ularning hosil bo'lish sharoitlarini aniqlab bo'lmaydi. Aralash tarkibli boshqa karbonatli jinslar tarkibida ohaktoshlar, dolomitlar^ kremniy, ko'mir va terrigen bo'laklar uchraydi Dolomitli oqaktoshlar (dolomit 5-50%), ohakli dolomitlar (dolomit 50-90%), ankeritlashgan ohaktoshlar (ankerit 30-50% gacha), ohakli gil, ba’zan ohaktoshlaming dolomitlashishi (ankeritlashishi) natijasida kelib chiqadi. Kremniyli ohaktoshlarda 50% gacha kremnezyom bo'ladi. Bu jinslar yuqori mustahkamlikka ega. Kremnezyomning miqdori ko'p bo'lsa (50- 90%) ular ohakli silitsitlarga aylanadi.