Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

Tadqiqot loyihasi hatti-
harakatlaridagi 
qadamlar 
1-namuna: talaba 
internetdan 
foydalanadi 
2-namuna: 
Oʻqituvchining ingliz 
tilini ikkinchi til sifatida 
oʻrgangan talabalarga 
yordami 
Tadqiqot 
masadi 
(tadqiqotni 
qilayotgan 
oʻqituvchi 
tomonidan 
izhor qilinadi) 
“Vazifalarni bajarishda, 
mening 
talabalarim 
yuqori sifatli, tegishli 
ma’lumotlarni topishda 
nechogʻlik 
muvafaqqiyatli 
boʻladilar? 
“Ingliz tilini ikkinchi til 
sifatida oʻrgangan 
talabalarga Ingliz tilida 
soʻzlovchi talabalarga kabi 
toʻliq va foydali javob 
beryapmanmi, nega unday 
yoki nega unday emas?” 
Oʻrganishni kim amalga 
oshirmoqda? 
Sinxona 
oʻqituvchisi 
(oddiy darajadagi) va 
maktabdagi 
kompyuter 
Sinf oʻqituvchisi (katta 
yuqori daraja) – oʻzi 
oʻqiydi; Ehtimol, boshqa 

---

78 
mutaxassisligi 
oʻqituvchisi 
oʻqituvchilar bilan yoki 
Ingliz tilini ikkinchi til 
sifatida oʻrgangan 
mutaxassis bilan 
hamkorlik qiladi. 
Axborot 
qanday 
toʻplanadi 
va 
qayd 
etiladi? 
Talabalarning 
topshiriqlarini baholash; 
Talabalar 
internetda 
qidirayotgan 
paytda 
ularni kuzatish. 
Talabalarning 
qidiruv 
tajribalari 
haqida 
intervyu olish. 
Sinfdagi munozaralar 
davomida oʻzining oʻzaro 
ta’sirini videoga olish; 
Ingliz tilini ikkinchi til 
sifatida oʻrganganlar va 
boshqa talabalar 
oʻrtasidagi tajribalarni 
oʻqituvchi tomonidan 
kundalik jurnalga qayd 
etilishi; 
Oʻqituvchining ingliz tilini 
ikkinchi til sifatida 
oʻrgangan talabalaridan 
intervyular olish 
Axborot qanday tahlil 
qilinadi? 
Toʻsiqlarni qidirish va 
bir 
necha 
talabalar 
tomonidan izhor etilgan 
“maslahatlarni topish” 
Turdagi farqlarni va Ingliz 
tilini ikkinchi til sifatida 
oʻrgangan talabalar va 
boshqa talabalar 
oʻrtasidagi oʻzaro koʻplab 
bogʻliqliklarni qidirish; 
Farqlardagi shakllarni 
qidirish; 
Tadqiqot hatti-harakatlarining boshqa ikki yanada toʻliq namunalari 1.1- 
jadvalda izohlab berilgan. Shunga qaramay, bu namunalar koʻplab fan tdqiqoti 
hatti-harakatlariga oʻxshaydi, “yaxshi oʻqitishning asosiy amaliyoti”ga 
oʻxshaydi, ular odatdagiga qaraganda oʻylab rejalashtirilgan, yanada tizimli 
ravishda ishlab chiqilgan va roʻyhatdan oʻtkazilgan hamda ishchi personal 
oʻqituvchilar bilan yanada toʻliq va ochiq ulashilgan. Shu tariqa, ular 
oʻqituvchilarga huddi professionallar kabi maxsus afzalliklar keltirishganligiga 
qaramay, ular maxsus muddat va intilishni ham talab qilishgan. Hozirda, 
tadqiqot hatti-harakatlarini bir vaqtda oʻqituvchilarning oʻsib borayotgan 
professionalizmi bilan tasavvur qilish muhim jihatdir, lekin ayni paytda 

---

79 
oʻqituvchilar oʻrgatayotganlarida ular uchun yuqoriroq standartlarni yaratish 
ham huddi shunday muhimlikni kasb etadi. 
Kasb tanlashga tayyorlikning psixologik jixatlari va kasbiy diagnostika 
muammolariga doir tadqiqot ishi K.B.Qodirov tomonidan olib borilgan. Bunda 
asosiy qoida kasbiy yoʻnalganlik umuman moyilliklarda, qiziqish va 
qadriyatlarda ifodalanib, kasbiy rivojlanishning mazmuniy tomoni sanaladi. 
Kasb tanlash chogʻida psixologik tayyorgarlik yoki yetuklik kasbiy oʻzini oʻzi 
anglashning muhim omili boʻlib, kasbni toʻgʻri tanlashga yordamlashadi va 
kuch, barkarorlik, keskinlikda namoyon boʻladi, bu onglilik, mustaqillik bilan 
ta’minlanadi va kasbiy tanlovning formal-dinamik jixatiga kiradi. Shunday kilib, 
kasbiy tanlovning barcha mazmuniy va formal-dinamik jixatlari, umuman 
shaxsning kasbiy rivojlanishi ma’lum strategiyasi shakllanishiga koʻmaklashadi. 
Shu bilan birga K.B.Qodirov tadqiqotining emperik qismi ma’lumotlariga 
asoslanib xulosa qiladiki, intellektual qobiliyatlar, shaxs motivlari, yoʻnalganlik, 
moyillik tendensiya va boshqalar bilan uzviy bogʻliklikda boʻlib, yoshlarning 
kasbiy tiklanish asosi sanaladi. Shaxs atrof-muxitga, qadriyatlarga, faoliyat 
turlari mazmuniga tanlab, shu jumladan, oʻz aqliy imkoniyatlariga muvofiq 
munosabatda boʻladi.