O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta mahsus talim vazirligi

11.3 Investitsion loyihalarining samaradorligini baholashning metodologik 
asoslari 
1) Sof diskontlangan daromad (SDD) - butun xisobot davri uchun joriy 
samaralar yigindisining boshlangich kadamga keltirilgan miqdori yoki integral 
natijalarning integral xarajatlardan oshib ketishi. U kuyidagi formula asosida
xisoblanadi: 
, 
bu erda 









T
t
t
t
t
E
Х
Н
СДД
0
1
1

---

127 
N
t
– xisob-kitoblarning t- kadamida erishiluvchi natijalar; 
X
t
– xuddi shu kadamda amalga oshiriluvchi xarajatlar; 
T – xisob-kitoblarning vaqt muddati; 
E - diskont normasi. 
SHu bilan birga qoplanish muddati loyihaning daromadliligi ko’rsatkichi 
xisoblanmaydi. SHu sababli amaliyotda investitsiyalar birlamchi kapital 
(kuyilma)ga nisbatan daromadlilik kursatkichi orqali ko’rib chiqiladi xamda 
quyidagi formula asosida hisoblanadi: 
, 
bu erda: 
D
u
– investitsiyalar daromadi, % da; 
M
n
– soliklar tulangandan sung kolgan foyda, so‘m; 
K - investitsiyalar (boshlang‘ich). 
U yoki bu investitsion loyihani tanlash tugrisida qaror qabul qilishda korxonalar 
quyidagi savollarga javob berishi lozim: 

ishlab chiqarishdagi bugungi xolat kancha davom etishi mumkin va bozorda 
mahsulotga (ish, xizmatga) bulgan talab qanday; 

kapital kiritish uchun imkoniyatlar qanday; 

raqobatchilik faoliyati qanday; 

qanday muvaffaqiyat omillari mavjud; 

yangi bozorga kirish uchun qanday imkoniyatlar mavjud. 
11.4.
 Samaradorlikni aniqlovchi ko‘rsatkichlar 
Xo‘jalik samaradorligini baholash, korxonada foydalaniladigan resurs turlari 
bo‘yicha amalga oshirilishi va miqdor jixatidan o‘lchanishi mumkin. Masalan: ish 
kuchidan foydalanish samaradorligini mehnat unumdorligi va mahsulotning mehnat 
sig‘imi ko‘rsatkichlari yordamida baholash mumkin.