3. Yan Amos Komenskiyning pedagogik faoliyati, sinf-dars tizimining
yaratilishi
Maktab ta’limini tashkil etish, sinf dars tizimi. Komenskiy maktabda o’quv
yili va uni o’quv choraklariga bo’lish to’g’risidagi tushunchani, kanikulni kiritdi,
o’quv kunini qanday tashkil etish belgilab berdi. (ona tili maaktabida 4 o’quv soati
lotincha maktabda 6 o’quv soati), o’quv mashg’ulotlarining sinf-dars tizimini
nazariy jihatdan ishlab chiqdi va bu temani amalda qo’lladi.
O’sha vaqtlardagi maktablarda o’quvchilar maktabga butun yil davomida turli
vaqtlarda qabul qilina berar edi. O’quvchilar garchi sinfda birga o’tirsalar ham,
lekin ko’pincha sinfning hamma o’quvchilari bilan kollektiv mashg’ulotlar olib
borilmas edi, har bir o’quvchi o’ziga berilgan darsni o’qir, maktabda har bir
o’quvchi sinfdan-sinfga o’zining vaqtiga yarasha alohida-alohida ko’chirila berar
edi. O’qituvchi har bir o’quvchini huzuriga chaqirib, u bilan yakka tartibda shu-
g’ullanar edi. Komenskiy maktabga o’quvchilarni yilda bir martda qabul qilish,
o’qituvchi butun sinf bilan kollektiv ish olib borishni talab etdi. U o’quv
mashg’ulotlarini o’tkazishning sinf-dars tizimiga asos soldi, darsni qanday
rejalashtirish va olib borish to’g’risida ko’rsatmalar berdi, darsning bir qismini
o’quvchilardan so’rash yo’li bilan ularning bilimlarini hisobga olishga ajratishni,
bir qismini esa yangi materialni berish va mashqlar o’tkazishga ajratishni taklif
qildi.
U har bir darsning o’z temasi va o’z vazifasi bo’lish lozimligini aytdi.
O’qituvchi hamma o’quvchilarning mashg’ulotlarda faol qatnashishlarini diqqat
bilan kuzatib borishni va dars vaqtida sinfda intizom saqlashlari lozimligini
Komenskiy alohida uqtirib o’tdi.
Dostları ilə paylaş: