O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti xidirova g. R., Raxmatullayeva f. M

 
Nazorat uchun savollar: 
1. Mintaqaviy turizmning mohiyati nimadan iborat? 
2. Mintaqaviy turizm tasnifiga qanday yondoshuvlar mavjud? 
3. Mintaqaviy turizmning qanday xos xususiyatlari mavjud? 
4. Tabiiy turistik resurslarning xususiyatlarini ayting. 
5. Ijtimoiy–madaniy turistik resurslarning xususiyatlarini ayting. 
 
 
 

---

43 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4 - BOB. TURISTIK RESURSLARDAN FOYDALANISHGA TA’SIR 
ETUVCHI OMILLAR 
4.1. Mintaqaviy turizmni rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillar 
Har qanday mintaqada turizmning rivojlanishi quyidagi asosiy tarkibiy 
elementlar: rekreastion resurslar, infratuzilma, kadrlar, sarmoya, boshqaruv tizimi 
mavjud bo’lganda amalga oshirilishi mumkin.
Mintaqaviy turizmning to’liq tavsifi uchun uning rivojlanish shart-
sharoitlarini uchta tarkibiy bloklarga guruhlashtirish maqsadga muvofiqdir (4.1-
jadval).
4.1-jadval. 
Mintaqaviy turizm rivojlanishining asosiy shart-sharoitlari
16
 
Asosiy bloklar 
Tarkibiy elementlari 
Hududiy resurs 
1. Mintaqa hududi (turistikoqimlar yo’nalishi sifatida)
16
Зализняк. Е.А. Региональный туризм: основные признаки и условия развития. Вестн. Волгогр. гос. ун-та. 
Сер. 3, Экон. Экол. 2011. № 2 (19) . С.74 

---

44 
2. Mintaqaviy 
turizm rivojlanishining asosi bo’lgan 
hududning tabiiy-jo’g’rofiy, tarixiy madaniy xususiyatlari 
va resurslari 
Ijtimoiy-iqtisodiy 
1. turistik ehtiyojlarni qondirish 
2. mahalliy mehnat resurslari bilan ta’minlanganlik 
3. turizmning rivlojlangan turlari to’g’risida ma’lumotning 
mavjudligi 
Tashkiliy-
boshqaruv
1. Mintaqada turistik faoliyatni tashkil etish va moliyaviy 
ta’minlash 
2. Turistik infratuzilmaning rivojlanishi 
3. Mintaqadagi transport ta’minoti 
4. Mintaqaviy 
rejalashtirish 
va turizm 
rivojlanishini 
boshqarish 
5. Mintaqada sayyohlar xavfsizligini ta’minlash 
Mintaqaviy turizm rivojlanishining asosiy shart-sharoitlarini shunday 
yo’sinda guruhlarga ajratish turizm sohasining faoliyatiga ta’sir ko’rsatadigan 
yo’nalishlar va metodlar, dasturlar majmui bo’lgan samarali mintaqaviy siyosatni 
shakllantirishga imkon beradi.
Masalan, hududiy-resurs blokining kompleks tahlili rekreastion salohiyatdan 
foydalanish samaradorligini, mintaqaviy turizm sohasida foydalanilmagan resurs 
salohiyatini aniqlash va turizmning mavjud va yangi istiqbolli turlarini belgilash 
imkonini beradi 
Ijtimoiy-iqtisodiy blok o’z navbatida mintaqaning turizm sohasidagi mehnat 
resurslari bilan ta’minlanganligini baholash, mahalliy aholi bandligining 
samaradorligini tahlil qilish imkonini beradi.
Tashkiliy-boshqaruv blokidagi tarkibiy elementlarning tahlili mintaqada 
mavjud bo’lgan moddiy-texnik bazani baholash, mintaqaviy turizmni 
boshqarishning muvofiqlashtirilgan tizimini yaratishga yordam beradi.