O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy

Diagramma va chizmalar bilan ishlash. Maktab geografiyasi darslarida diagramma va chizmalardan juda ko’p foydalaniladi. Diagramma va chizmalarda raqamli ma’lumotlar ifodalaniladi.
Diagramma orqali ma’lum bir ko’rsatgichlarni boshqasidan kattaligi yaqqol ko’rsatish mumkin.
Diagramma va chizmalarni chizish usullari bilan o’quvchilar matematika darslarida tanishishadi.
Shuning uchun geografiya darslarida to’g’ridan-to’g’ri ularni moxiyati va mazmuniga o’quvchilar diqqatini qaratadi.
Diagramma va chizmalarni tushintirish quyidagi tartibda amalga oshiriladi:
-diagrama va chizmalarda nimalar tasvirlanganini o’quvchilarga tushuntiriladi;
-diagramma va chizmalarda qanday tabiiy geografik va iqtisodiy geografik voqea va hodisalar tasvirlangani ochib beriladi;
-diagramma va chizmalarda qanday bog’liqlik yoki qonuniyatni aniqlash mumkinligi tushuntiriladi. Masalan, Tabiiy geografiya darslarida iqlim mavzusini o’rganishda yer yuzasiga tushayotgan issiqlik miqdorini quyosh nurlarini tushishi burchagiga bog’liqligini ko’rsatuvchi chizma. Bunda quyosh nurlari ekvatorial tropik mintaqalarda. Yer yuzasiga tik tushishi, shuning uchun mazkur mintaqalarda quyosh issiqligini miqdori katta, qutublarda esa quyosh nurlarini tushish burchagi kichik shuning uchun bu yerlarda yer yuzasiga kelayotgan quyosh issiqligini miqdori kam ekanligi oqibatida qutbiy o’lkalar muz va qor bilan yil davomida qoplanib yotganligi asoslab beriladi. Iqtisodiy geografiya darslarida diagramma va chizmalar orqali aholini, mineral resurslarni, sanoat va qishloq xo’jaligi ko’rsatgichlarini ifodalash mumkin.
Maktab geografiyasida statistik ma’lumotlarni quyidagi metodik ma’lumotlarni qo’llashi mumkin:
-statistik ma’lumotlar geografik bilimlarni manba siftida foydalanilganda;
-o’rganilayotgan mavzu nazariyasi bilan uning statistik ko’rsatgichlari orasidagi bog’liqlik o’rganiladi;
-predmetlararo aloqalardan foydalanishda. Masalan, matematika bilan. Bunday aloqalar diagramma, chizma, xisoblash ishlarini amalga oshirganda qo’llaniladi;

• 
  Darslik matnidagi va xaritalardagi statistik ma’lumotlardan foydalaniladi;
  
• 
  yangi mavzularni o’tishda statistik ma’lumotlardan foydalanishdi;
  
• 
  o’tilgan darsni mustaxkamlashda statistik ma’lumotlardan foydalanishdi;