O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti psixologiya va ijtimoiy fanlar fakulteti

4. «Xo’roz* rasmi
Farzandingizga xo’roz — uy parrandasi ekanligini, uning boshida toji borligi, ko’zlari va quloqlari kichik bo’lishi, tumshug’i borligi, bo’yni uzun bo’lib, kalta, mayin patlar bilan qoplanganligini, tanasidagi qanotlari uzun, qattiq patlar bilan qoplanganligi, agar qanotlaridan ushlab ko’rilsa, ularning qanchalik katta ekanligini ko’rish mumkinligi, biroz ucha olishini, uning o’ziga xos dumi bo’lib, ular uzun, lekin juda qattiq patlar bilan qoplanganligini va ular chiroyli yaltirashini, u esa qizil, sariq, qizg’ish ranglarda bo’lib chiroyli tovlanishini, ingichka oyoqlari qatgiq, g’adir-budir teri bilan qorplangan bo’lib, u to’rtta panjali barmoqlar bilan tugashini, beshinchi barmog’i esa biroz yuqorida joylashgan bo’lib, pix (shpora) deb nomlanishini, u panjalari bilan tuproqni kovlab sgulik qidirishini, dushman hujum qilganda pixlari bilan himoyalanishini gapirib bering.
Farzandingizga o’yinchoq xo’rozni ko’rsating. U esa o’yinchoq bosh— bugun tana—qanot—dum ketma-ketligida kuzatib chiqsin. Bunda, avvalo, uning qo’lini xo’rozning boshiga qo’yib, toji, quloqlari, ko’zlari va tumshugini ko’rsating. So’ngra qo’lini uning bo’yni bo’ylab yurgizdirib chiqing va bo’yin patlarining mayinligiga e`tiborini qarating. Undan keyin esa butun tanasi, qanotlariga o’tib, u erdagi patlarning qattiqligiga e`tiborini qarating. Nihoyat, dumni kuzatishga o’tib, undagi patlarning uzunligi va mayinligiga diqqatini torting, panjalar bilan tugaydigan oyog’iga o’tib, ularning o’tkirligini va pixlarini kuzating.
Xo’rozni kuzatib bo’lgandan so’ng, uning bo’rtma manzarasini ko’rib chiqishga o’tish mumkin. Bunda farzandingizning har ikkala kaftini bo’rtma manzara ustiga qo’ying va u butun rasmni his qilsin. So’ngra bola o’ng va chap qo’l barmoqlari bilan manzara qismlarini o’rgana boshlaydi; siz esa bu vaqtda unga: «Mana bu — xo’rozning boshi, unda toji, kichik quloqlari, ko’zlari, tumshug’i bor. Xo’rozning bo’yni uzun-uzun mayin patlar bilan qoplangan. Tanasidagi qanotlari uzun qatgiq patlar bilan qoplangan. Ingichka oyoqlari qattiq, g’adir-budir teri bilan qoplangan va u to’rtta panjali barmoqlar bilan tugaydi. Beshinchi barmog’i esa biroz yuqorida joylashgan bo’lib, pix (shpora) deb nomlanadi. endi esa rasmni kaftlaring va barmoqlaring bilan yana bir marta qarab chiq», deb turasiz.

5. 
   «Tulki» rasmi
   

Farzandingizga tulki — yovvoyi hayvon bo’lib, tanasi yung bilan qoplanganligini hamda tuzilishi itnikiga o’xshashligini gapirib bering. Uning boshida quloqlari borligi, yuzi itniki kabi oldinga cho’zilganligini, dumi esa uzun va mayin ekanligini, tishlari o’tkirligini, oyoqlari panjalar bilan tugashini va oyoq kaftida qalin teri bilan qoplangan yostiqchalar borligini aytib bering.
Farzandingizga o’yinchoqtulkini ko’rsating. U esa tulkini bosh— butun tana—dum—oyoqlar ketma-ketligida kuzatib chiqsin. Bunda, avvalo, uning qo’lini tulkining boshiga qo’yib, undagi ko’zlari, yuzi va quloqlarini ko’rsating. So’ngra qo’lini tulkining tanasi bo’ylab yurgizib chiqing va uning silliq va mayinligiga diqqat qiling. So’ngra dumi, oyoqlari va panjalarini kuzating.
Hayvonni kuzatib bo’lgandan so’ng, uning bo’rtma manzarasini ko’rib chiqishga o’tish mumkin. Bunda farzandingizning har ikkala kaftini bo’rtma manzara ustiga qo’ying va u butun rasmni his qilsin. So’nfa bola o’ng va chap qo’l barmoqlari bilan manzara qismlarini o’rgana boshlaydi; siz esa bu vaqtda unga: «Mana bu — tulkining boshi, unda uning yuzi, ko’zlari va quloqlari bor. Tanasi bo’ylab qo’l yurgizsak, uning uzun, mayin dumi, oyoqlari va panjalariga duch kelamiz. endi esa rasmni kaftlaring va barmoqlaring bilan yana bir marta qarab chiq», deb turasiz.

7. 
   «Kaptar» rasmi
   

Farzandingizga kaptar — yovvoyi qush bo’lib, uning boshi va quloqlari kichikligini, tumshug’i, qisqa bo’yni mayin patlar bilan qoplanganligini, tanasi qattiq patlar bilan, dumi esa uzun, ammo unchalik qap'iq bo’lmagan patlar bilan qoplanganligini aytib bering. Oyoqlari ingichka bo’lib, dag’al teri bilan qoplangan, ular panjasi to’rtta barmoqbilan tugashini, oyog’ining biroz yuqorisida joylashgan panjasi esa pix (shpora) deya nomlanishini, daraxt yoki simyog’ochga o’tirganida bu panjalar uni ushlab turishini va u uzoq masofalarga ucha olishini gapirib bering.
Farzandingizga o’yinchoq kaptarni ko’rsating. U esa qushni bosh— butun tana—dum—oyoqlar ketma-ketligida kuzatib chiqsin. Bunda, avvalo, uning qo’lini kaptarning boshiga qo’yib, quloqlari, ko’zlari, tumshug’i, bo’ynini ko’rsatib, uning qo’lini bo’ynidan yurgizib, patlarningmayinligiga e`tiborini qarating. So’ngra qo’linitanasi, qanotlari, uning bo’yni va butun tanasidan yurgizib chiqing va patlariga e`tiborini torting. SHuningdek, panjalari bilan tugaydigan oyog’ini kuzating, panjalarining o’tkirligiga e`tibor qarating, pixlarini kuzating.
Hayvonni kuzatib bo’lgandan so’ng, uning bo’rtma manzarasini ko’rib chiqishga o’tish mumkin. Bunda farzandingizning har ikkala kaftini bo’rtma manzara ustiga qo’ying va u butun rasmni his qilsin. So’ngra bola o’ng va chap qo’l barmoqlari bilan manzara qismlarini o’rgana boshlaydi; siz esa bu vaqgda unga: «Mana bu — kaptarning boshi, bu esa tashqaridan ko’zga tashlanmaydigan kichik quloqlari, ko’zlari, tumshug’i bor. Kaptarning bo’yni mayin patlar .bilan, tanasidagi qanotlari esa uzun va qattiq patlar bilan qoplangan. Ingichka oyoqlari ketshq, g’adir-budir teri bilan qoplangan va u to’rtta panjali barmoqpar bilan tugaydi. Beshinchi barmog’i esa bir oz yuqorida joylashgan bo’lib, pix (shpora) deb nomlanadi. endi esa rasmni kaftlaring va barmoqlaring bilan yana bir marta qarab chiq», deb turasiz.

7. 
   «Fil» rasmi
   

Farzandingizga fil haqida quyidagilarni gapirib bsring: «Fil

• 
  yirik hayvon, tanasi dag’al, juda qalin teri bilan qoplangan. Filning boshida katga-katga qulokdari va ko’zlari bor. Uning burni o’ziga xos bo’lib, xartum deb nomlanadi va salkam oyog’igacha pastga osilib turadi. Fil xartumi bilan og’ziga ozuqasini soladi. Xartum chiqqan erda uzun, so’yloq tishlari bor. Uning bo’yni deyarli yo’q; boshi tanasiga birlashib ketgan. Dumi esa uzun. Filning oyokdari uchida yumaloq barmoqgsi kengdoirasimon tovonlari bor. Fillarning yovvoyi va o’rgatilgan turlari bor. Qo’lga o’rgatilganlarini odamlar boqishadi».
  

Farzandingizga o’yinchoq filni ko’rsating. U esa filni bosh— butun tana—dum—oyoqlar ketma-ketligida kuzatib chiqsin. Bunda, avvalo, uning qo’lini filning boshiga qo’yib, quloqlari, ko’zlari, Ogzi, so’yloqtishlari vaxartumini ko’rsating. So’ngra qo’lini butun tanasidan yurgizib chiqing va xartumi, oyoqlari va tovonlariga Ltiborini qarating.
Filni kuzatib bo’lgandan so’ng, uning bo’rtma manzarasini ko’rib CHiqishga o’tish mumkin. Bunda farzandingizning har ikkala kaftini bo’rtma manzara ustiga qo’ying va u butun rasmni his qilsin. So’ngra YOLa o’ng va chap qo’l barmoqlari bilan manzara qismlarini o’rgana vOSHlaydi; siz esa bu vaqgda unga: «Mana bu — filning boshi, unda TSgloqpar, ko’zlar, so’yloqtishlar vaxartum bor. Tanasi bo’ylab uning DUMi, oyoqlari va yirik yumaloqtovonlariga duch kelamiz. endi n a rMMni kaftlaring va barmoqlaring bilan yana bir marta qarab chik,-, /TSb turasiz.

7.