O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

 
Bu imlo qoidasiga
 
4-sinfda “Otlarning kelishik qo`shimchalari bilan 
turlanishi” mavzusi o`rganilganda asoslaniladi. Bu so`zlar fonetik tamoyilga ko`ra 
yozilsa, lekin 
tog`
so`ziga 
–ga
shaklida qo`shiladi, bunda morfologik tamoyilga 
ko`ra yozildi. 
Men, sen
olmoshlariga 
–ni, -ning
qo`shimchalari qo`shilganda 
n
tovushi 
tushirib aytiladi va shunday yoziladi: 
menni, sening
. Bu imlo qoidasiga ham 4-
sinfda “Kishilik olmoshlarining kelishiklar bilan turlanishi” mavzusi 
o`rganilayotganda asoslaniladi. 
3-sinfda –
lar
ko`plik qo`shimchasi so`z oxirida kelganda, og`zaki nutqda 
–la
tarzida 
aytilsa ham, yozuvda -
lar
shaklida yoziladi qoidasi, 4-sinfda qo`shimchalarning 
asosiy qismi morfologik tamoyil asosida yozilishi, ya`ni kelishik qo`shimchalari 
og`zaki nutqda 
maktabta, ishtan
tarzida aytilsa ham, 
maktabda, ishdan
; fe`llardagi 
–di
shaxs-son hamda yaqin o`tgan zamon qo`shimchasi 
–ti
tarzida 
(aytipti, aytti)
aytilsa ham, 
aytibdi, aytdi
kabi yozilishi shu qoidasi asosida o`rgatiladi . 
1-2-sinfda unlining cho`ziq-qisqaligi orqali farqlash, ya`ni so`zlarda unlining 
cho`ziqligini tutuq belgisi orqali ifodalash, so`zlarning ma`nosini tutuq belgisiga 
ko`ra farqlash (
tana – ta`na, surat – sur`at, qala – qal`a
) kabilar o`rgatiladi. Bunda 
differensial tamoyilga asoslangan imlo qoidalariga tayaniladi.

---

545 
Boshqa-boshqa tovush ifodalovchi harflar vositasida so`z ma`nosini farqlash: 
xol 
(yuzdagi xol) – 
hol
(ahvol, holat) kabilar 1-sinfdan boshlab 4-sinfga qadar 
o`rgatiladi.
Grafik tamoyil asosidagi imlo qoidalari tovush bilan uning yozuvdagi shakli 
o`rtasidagi munosabatlarni ifodalashga asoslanadi. Masalan, sirg`aluvchi