264
imkoniyatini berdi. Ichki va tashqi qiziquvchilar
uchun korxona faoliyatining
moliyaviy natijalari, uning moliyaviy barqarorligi, kreditor
qarzlarining hajmi, bank
kreditlari bo‘yicha qarzlari to‘g‘risidagi ma‘lumotlar zarur.
Korxona ichida balansda keltirilgan axborotlar xo‘jalik faoliyatini tahlil qilish,
xarajatlar va yo‘qotishlarni qisqartirish zaxiralarini qidirib topish, korxona hisobidan
to‘lanadigan jarimalar sabablarini bartaraf etish uchun keng qo‘llaniladi.
Yillik hisobotga tushintirish xati, korxona rahbarining faoliyatning yo‘nalishi
to‘g‘risidagi ma‘ruzasi, ilova qilinadi. Bu korxonaning asosiy
analitik hujjatlaridan
biri hisoblanadi. Bunda asosiy ko‘rsatkichlar bo‘yicha reja bajarilishiga ta‘sir etuvchi
quyidagi omillar ochib tashlanadi: mahsulot miqdori, assortimenti, sifati,
mahsulot
sotish hajmi, foyda summasi, tannarxni pasaytirish,
mehnat unumdorligini oshirish,
samaradorlik, ilmiy - konstruktorlik ishlarini natijalari va istiqbollari va shu kabilar.
Тushintirish xatining mazmuni ishlab chiqarishni tashkil etish va texnologiya
xususiyatlari bilan belgilanadi. Bugungi kunda moliyaviy hisobotlarning yangi
shakllari tasdiqlangan.
54
Balansga asosan korxonaning to‘lov qobiliyati
va boshqa bir qancha sifat
ko‘rsatkichlarini hisoblab tahlil qilish mumkin.
Balans ma‘lumotlariga asosan korxonaning mutlaq to‘lov qobiliyati quyidagicha
aniqlanadi:
Korxona mutlaq to’lov qobiliyati = Pul mablag’lari / Korxonaning qisqa
muddatli majburiyatlari
Bu ko‘rsatkich 0,2 yoki 20% dan kam bo‘lmasligi kerak. Shu yo‘l bilan
hisoblab chiqilgan koeffitsiyent korxonaning qisqa muddatli
qarz majburiyatlarini
qanchasi zudlik bilan qaytarilishini ko‘rsatadi.
Balans ma‘lumotlari bo‘yicha korxonaning sof aylanma mablag‘lari yoki
kapitalini aniqlab olish uning istiqboldagi rivojlanishini ta‘riflaydi.
Dostları ilə paylaş: 
