O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vfzirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

5-topshiriq. 
5.1. Ta‟riflarning to„g„riligini va turlarini (nominal, real) aniqlang: 
a) “Romb hamma tomonlari teng bo„lgan parallellogrammdir” 
b) “Badiiy adabiyot so„z vositasi bilan voqelikni obrazlar orqali aks 
ettiradigan san‟atdir” 
d) ”Inson – insoniy sifatlarga ega bo„lgan oliy mavjudot” 
e) “Teleskop grekcha tele – uzoq, skop – ko„raman degan so„zlardan 
olingan bo„lib, osmon jismlarini o„rganishda ishlatiladigan predmetdir” 
f) “Mantiqsizlik – bu mantiqqa zid fikr yuritishdir” 
g) “Kit umurtqali hayvondir” 
h) “Falsafa – aniq fan emas” 
i) “Xayol uchqur otdir” 
5.2.
Quyidagi tushunchalarga nominal ta‟rif bering: 
Filosofiya, logika, etika, antropologiya, sofistika, aksiologiya, texnologiya, 
sivilizatsiya, mikroskop, televizor, globus.
1-mavzu bo„yicha testlar: 
 
1. “Mantiq” so„zining lug„aviy ma‟nosi nima? 
a) Arab tilidan olingan bo„lib, “fikr, so„z” ma‟nolarini anglatadi 
b) Arab tilidan olingan bo„lib, “to„g„ri fikr” ma‟nosini anglatadi 
d) Lotin tilidan olingan bo„lib, “tafakkur” ma‟nosini anglatadi
e) Grek tilidan olingan bo„lib, “termin” ma‟nosini anglatadi 
2. Formal mantiq nima? 
a) Fikrlarning tuzilishini, konkret formalarini o„rganuvchi fan 
b) Fikrlarni rivojlanishda, o„zaro aloqada o„rganadigan fan 
d) Fikrlash jarayonini turli simvollar yordamida o„rganadigan fan 
e) Real voqelikda mavjud bo„lmagan, lekin fikrda qurish mumkin bo„lgan 
obyektlarni o„rganadigan fan 

---

23 
3. Ziddiyat qonunining formulasini ko„rsating 
a) “A – A dir”
 
b)
 “A
– A emasdir” 
d) “A ham B, ham B emas bo„la olmaydi” 
e) “A B yoki B emasdir” 
4. Tushuncha nima? 
a) Narsa va hodisalarning umumiy, muhim belgilarini aks ettiruvchi 
tafakkur shakli 
b) Tasdiqlab yoki inkor qilib aytilgan fikr 
d) Inson ongida paydo bo„ladigan bilimlar yig„indisi 
e) Xilma-xil fikrlar asosida hosil bo„ladigan yangi fikr