O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘limi vazirligi

tash elementi tish tusida koʻp uchraydi. Yana: kuchuk uvladi - boʻri ulidi (uv va u).
Morfemalar vazifasiga koʻra soʻz yasalishiga ham, shakl yasalishiga ham 
aloqador. Masalan, temirchi (qoʻshimcha orqali soʻz yasash), temirni (qoʻshimcha 
orqali shakl yasash). 
Qoʻshimcha morfemalarning ayrim xususiyatlari.Qoʻshimcha mustaqil 
qoʻllanmaydigan, ammo oʻzakka qoʻshilib uning leksik va grammatik xususiyatlari bilan 
bogʻliq boʻlgan har xil ma‘nolarni ifodalashga xizmat qiladigan morfemadir. 
qoʻshimchalar tashqi tomonlari, ma‘nolari, vazifasi va qoʻllanishi jihatidan bir 
qancha xususiyatga ega. 

---

qoʻshimchalar tashqi tomondan fonetik strukturasiga koʻra bir unli (tinch+i), bir 
undosh (tila+k, tuga+l), unli va undosh (daftar+im), undosh va unli (xato+si), undosh - 
unli -undosh (yaxshi+lik) va boshqalarga boʻlinadi. 
qoʻshimchalarning kelib chiqishi. Bu hodisa soʻzlarning taraqqiyot yoʻli bilan 
bogʻliq.
1. qoʻshimcha mustaqil soʻzdan kelib chiqqan (boradigan -borib turgan -turgan -
digan; -dir2. Bir qoʻshimchaning fonetik varianti bora-bora ma‘no va vazifa jihatidan 
farqlanib ikki qoʻshimcha tugʻilgan (-gan sifatdosh uchun, -qin ot va sifat uchun: 
qochqin, toshqin, qizgʻin, yongʻin). 
3. Bir qoʻshimchaning urchib, ikki qoʻshimcha boʻlib ketishi kitobcha (kichik 
kitob), mingtacha (taxmin: -cha urgʻusiz). 
4. 
qoʻshimchalarning 
qoʻshilishidan 
(-chilik: 
moʻlchilik, 
-garchilik: 
yogʻingarchilik). Koʻpgina qoʻshimchalarning paydo boʻlish yoʻllari hali aniq emas. 
Boshqa tillardan ham qoʻshimchalar olinadi (-zor, -bon, -don tojik tilidan olingan). 
Prefikslar haqida. qoʻshimchalar oʻzbek tilida suffiks xarakteridadir. Oʻzak 
ketiga qoʻshiladi. Prefikslar boshqa tillardan kirgan (antifashist, beish, notoʻgʻri kabi). 
qop-qora, kap-katta kabi soʻzlarning bosh qismi (kop, kap) prefiks emas. Ular aslida 
oʻsha oʻzakning bir qismining takrorlanishidir. Oʻzbek tilida infiks (oʻzak ichiga 
qoʻshiladigan qoʻshimcha) yoʻq. Demak, qoʻllanish oʻrniga koʻra qoʻshimchalar ikkiga 
boʻlinadi: suffikslar va prefikslar.