O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 20-oktabrdagi

TILSHUNOSLIKDAN UMUMIY MA’LUMOT 
 
1-mashq. Quyidagi savollarga javob bering. 
1.
Tilning qanday tavsiflari mavjud? 
2.
Til nima uchun ijtimoiy hodisa sanaladi? Fikringizni misollar 
bilan izohlang. 
3.
O‘zbek tilining O‘zbekiston Respublikasining Davlat tili 
maqomidagi ahamiyatini qanday tushunasiz?
 
2-mashq. Quyidagi savollarga javob bering. 
1.
Milliy til va adabiy ti tushunchalariga izoh bering.
 
2.
Adabiy tilning qanday shakllari mavjud?
 
3.
Og‘zaki va yozma adabiy tilga doir qisqacha matn tuzing.
 
4.
O‘z shevangizda “Talaba bo‘ldim” mavzusida qisqacha matn 
tuzing. Shu matnni adabiy tilda ham ifodalang, ularning farqli 
tomonlarini izohlang. 
3-mashq. Quyidagi savollarga javob bering. 
1.
Tilning paydo bo‘lishi haqida qanday qarashlar mavjud? 
2.
Tillarning taraqqiyoti haqida gapiring. 
3.
Tillar qanday tasnif qilinadi? 
4.
O‘zbek tiliga tasnif bering. 

FONETIKA 
1-mashq
. Quyidagi savollarga javob bering. 
1.
Nutq apparati nima?
2.
Nutq a’zolari qaysilar? Ularning vazifasini tushuntiring.
3.
Nutq tovushlari nima? Ularning boshqa tovushlardan farqini 
ko‘rsating.
4.
O‘zbek tilidagi nutq tovushlari haqida ma’lumot bering. 
2-mashq
. 
Quyidagi gaplardai ostiga chizilgan so‘larning unli 
tovuslarini toping va ularni tahlil qiling
.
Namuna: 
a- tilning gorizontal harakatiga ko‘ra til oldi; tilning 
vertikal harakatiga ko‘ra quyi-keng; lablarning ishtirokiga ko‘ra 
lablanmagan unli tovush.
1. Farzand bor ekan, odamzot hamisha ezgu orzu va intilishlar 
bilan yashaydi. (I.Karimov.) 2.Bu gaplarning barini Hafiza xomush va 
oqilona tinglardi. (M.) 3. Atrofi ko‘k panjaralar bilan o‘ralgan ulkan 
bog‘ darvozasidan kiraverishda uch qavatli shinam bino savlat to‘kib 

---

6 
turibdi. (J.Abd.) 4. Yo‘lchi qishloqdan keltirgan xaltasini kampirga 
uzatdi. (O.) 5. Dard davosi bilan tarqaladi. (maqol)