O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi navoiy davlat pеdagogika instituti

Bolalikni ijtimoiy himoyalash-
qonunchilik va bola huquqlari to’g’risidagi xalqaro 
konvensiyada mustahkamlangan voyaga yetmaganlar huquqlarining kafolatini 
ta’minlashga qaratilgan chora-tadbirlar. Bu bolalarning optimal biologik va
ijtimoiy rivojlanishini, ijtimoiyiqtisodiy sharoitlarga ko’nikishini ta’minlab 
beruvchi 
huquqiy, 
iqtisodiy, 
tibbiy 
va 
psixologik-pedagogik 
choralar 
kompleksidir. 

---

122 
Bolaning ijtimoiylashuvi-
uning ijtimoiy hayotga qo’shilishi bo’lib, shu jamiyatda xos 
bilimlar, qadriyatlar, norma-qoidalar, xulq-atvor namunalarini o’zlashtirishdan 
iborat. (M.A..Galaguzova) 
Bolaning ijtimoiy adaptatsiyasi-
bolaning ijtimoiy muhit sharoitlariga faol ko’nikishi, 
bolaning ijtimoiy muhit bilan o’zaro munosabatlari turi. 
Bolaning ijtimoiy dezadaptatsiyasi-
uning ijtimoiy muhit sharoitlariga muvaffaqiyatli 
ko’nikishiga to’sqinlik qiluvchi ijtimoiy ahamiyatga ega xislatlarning 
yo’qotilishi. 
Vasiylik-
muomalaga layoqatsiz shaxslarning shaxsiy va mulkiy huquqlarini himoya 
qilish. 
Guruhning ijtimoiy psixologik iqlimi-
guruh har bir a’zosining faoliyatiga ta’sir qiluvchi 
guruhdagi munosabatlarning dinamik maydoni. 
Deviant xulq atvor-
ijtimoiy yoki axloqiy normalarga mos kelmaydigan xulq-atvor. 
Delinkventlik 
(ing. “gunohkorlik”)
-
o’rnatilgan normalarni buzuvchi va huquqbuzarlikka 
olib keluvchi xulq-atvor. 
Denamik steriotip- 
bosh miya faoliyatining fiziologik shakli bo’lib, inson xatti-harakatining 
shartli reflektor tartibida namoyon bo’ladi. Ularga insonning odatlari, oddiy 
mehnat ko’nikmalari kiradi. 
Yetim bolalar-
18 yoshgacha bo’lgan bir yoki ota-onasining ikkisi ham vafot etgan bolalar.