Çağdaş Azərbaycan nəsri
Yüklə 5,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Sayaçı da elə bu vaxt gəlib çı xı r, elə gendən- genə ö z oyununu oynamağa, -zarafata başlayı r. -Gəl, dələmə ye, -deyirlər. Sayaçı : -Yemirəm, -deyir, -sizin bərəkətin ü st ü nnən ac
gedəcəm. -Niyə ac gedəcəksən? -deyir, ç obanlar. Bilirlər ki, Sayaçı zarafat eləyir. -He
ç nə bişirməmisiz, -deyir Sayaçı . -Gəl bəri, tərslik eləmə. Gəl dələmə ye. Sayaçı deyir: -Dələməniz yatı b axı ! -Yatı b, səksəndir oyansı n. Sayaçı dələmənin başı na dolana-dolana oxuyur:
-Kim yatmı ş, kim oyaq? - Sonra d ö n ü b Sərdən ç iyə baxı r.- Yox kim yatı rdı b o da oyatsı n, -deyir. Sərdənçi dələməni kəsib bir qab da Sayaçıya verir...Sayaçı da dələməni yeyib sayaçı gözəlləməsi deyir.
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Bu hissləri-duyğuları “Erməni adındakı hərflər” romanında geniş, təfərrüatıyla işləmişəm. Indi daha uyğun, daha yaxın söz tapa bimədiyim üçün o zamanlar yazdığım “Yarpaqsızlıq” poyemasından bir parçanı diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm.
Kimə axı r ç ayı mı z, g ö rəsən?
G ö rəsən, k ö rp ü s ü ndən ke ç ilirmi?
Səhəng salı nı rmı , arat alı nı rmı g ö rəsən...? G ö rəsən, suyu i ç ilirmi?
Əslində atı b getdiyimiz Ellərin səsini axı r, ç ayı mı z... başı ndan ayağı nacan ayrı lı ğı mı zdı , ardı mı zca balı q kimi baxı r, ç ayı mı z.
Axı r, ağzı ayrı q dərələrdə www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
başı nı daşlara d ö yə- d
ö yə...
Axı r, yadları - yağı ları yuya- yuya.
Biz də axdı q, xəcalət təri kimi İ ndi ruhumuz ulaşı r orda... Yuxuları mı z daşlara dolaşı r orda...
G ö y ü z ü ndə g
ö zlərini d ö y
r quşlar, mat- məətəl... Daha dağları aşmı r yoxuşlar, qanrı lı b geri baxı r: -Gəəəl...!
Ö z
n ü qayadan atdı , yurdda qalan at da...
Qı zları yla ö z
nə qəsd etmiş G ü ltəkin ana kimi... İ timiz anlamadı ğı ayrı lı ğı yaşadı , boynunda zəncir, s ü m ü k olana kimi... Daşlara qamçı kimi dəyir, bizsiz, G ü
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Hələ yurdun ü st ü ndədi, getmir he ç yana,
soyumuş ocaqları n t ü st ü s ü ...
İ ndi k ü
yiyəsizlik, yalqı zlı q ulayı r, orda, gicitikanları bizi boyda olub ö z-
ö z ü n ü dalayı r, orda... Qayı tmağı mı z yaşayı r i ç imizdə,
qaranlı qlar boyu Ay s
ü zən kimi...
Ü
ü m aşkara g ü l
r, fikrim oralarda gəzən kimi...
Ö
qaralı r, s ö n ü r ovcumda, yanı gı ü rəyimdədi, iyi burnumun ucunda...
B
t ü n g ü nahları yer ö rtər,
yurdu itirməyi yox... Ayı bı mı zı yer gizləməz, yurd bizsizdi,
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
yerdən g
ö t ü rəni yox... Kimə axı r g ö rəsən
ç ayı mı z...? Gecələri qara paltardı , bilirəm, i ç i boşluqlarla dolu... Eləcə uzana qalı b k ö
ü lərin qolu... Getməz ü
ü ndəki y
ü k,
g ö zləri yurd yerlərindən b ö y ü k...
Bir kərə qardaşı mla vurdular məni, bir kərə dayı mla ö ld
m, bir kəz əmimlə... Yedim qələmimi, uddum... Doğrayı ram i ç imi indi, qı yma- qı yma, qələmimlə. Yedim qələmimi ç eynədim, uddum... Ö z ü m ü kafir bazarı nda adı mı satarkən tutdum... Elə bil əllərə geyiblər məni, əlcək kimiyəm... elə dinc, elə rahat, elə yurdsuz, b ö
*** www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
b ü t ü n hallarda s ö z adamı n i ç indəki tikanı çı xartmı r; s ö
üçü n ö z ü n ü ovutmaq, oyalamaqdan başa bir şey deyilmiş. Xalq ö z ü yaxşı deyir: “hey, eləməklə donuz darı dan çı xmaz”. Gərək ağac g ö t ü rəsən. Min illiklər boyu belə olub, belə də olacaq, d ö z ü m, səbr
tələb olunur. Atalar deyib: “Düşmənimnən y ü z il sonra hayı f aldı m, elə bildim d ü nəndi”. Belə də deyir, “d ö yə
bilmirsənsə düşmənini s ö ymə, ayı f ala bilməzsən”. Bir də deyir: “Düşmənli evin uşağı tez b ö y ü yər...”
Bunlar xalqı n yaratdı ğı dərsliklərdi; unutmayaq, bilək, fikir verək, düşünək, tez b ö y
yək... Nə isə, bu qeydləri işləyəndə onu da düşünd ü m
ü n ü m ü zdə, - indi, “ ç oban” s
ö z ü ö z mənası yla bir yerdə qəzaya uğramı ş halı ndadı . Yəni m ü asir həyatla uyğunlaşmayan, bu g ü n ü n dərsliklərindən xəbərsiz, səliqə-sahmansı z, çəngəl-bı çaqdan avropalı kimi istifadə etməyi bacarmayan...Hardasa bir az da təhqir mənası nda işlədilir. Nə səbəbə? Səbəb nədir? Mənim qənaətimə g ö rə əsas səbəb bizim ö z ü m ü z ü n dəyişməyimizdir. Doğrudur, m ü hid
daha başlı ca rol oynayı r, amma bilməliyik ki, m ü hit dəyişəndi, nəfəs dərdiyimiz hava tez-tez dəyişən olduğu kimi cəmiyyətimiz də dəyişməlidir. Bu, vaxtla www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
ayaqlaşmaq deməkdir; yəni gələcəyə addı mlamaq. Gələcəyə ö z ü nə oxşayaraq, kəndinə bənzəyərək getməsən gələcək dediyimiz bu təntənəli məkan he ç
c ü r sənin ola bilməz. D ü zd ü r gedəcəksən, amma sən olaraq addı mı nı qoymağa yer tapa bilməzsən, ancaq ayaqlar altı nda qərar tuta bilərsən. Başı mı za gəlib hər halda, d ü nyanı n
ö z ü ndən gizli deyil ki, baxı n, fars kimi yaşamaqdayı q, rus kimi müəyyən zaman-məqamlar yaşamı şı q, avropalı kimi də yşaya bilərik, yaşayarı q, d ü nya dağı lmayacaq. Amma avropalı kimi yaşamaq başqa şey deyil, elə avropalı kimi yaşmaqdı r. Tarix g ö stərdi ki başqası na bənzəmək, başqası nı n yerişini yerimək yox olmaq deməkdir. Yaradı cı , istedadlı , g ü cl
xalq assimilyasiyanı sevməz, yəni istəməz ki, kimisə ö z ü nə oxşatsı n. Bu prosesi alı b-aldatmaqla d ö vlət qurmuş, g ü cs ü z, gerçək tarixdən yalanları yla keçən qı sı r xalqlar istəyər, bu yolda varı ndan-yoxundan belə ke
ç məyə hazı r olar. Bu gün bizə özünə qayıtmaq, öz kökü üsündə bitmək, boy atmaq hava su kimi lazımdır. Bizim bu günki nöqsanlarımız bir
az da
özümüzdən, öz
yaratdıqlarımızdan uzaq düşdüyümüzə görədir. Yazdığım bu əsər boyu, həyəcan içində, emosialarımı belə gizlətmədən kövrələ-kövrələ təqdim etdiyim etnoqrafiya,
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
folklor, tarixi numunələrdən uzaq düşməyimizdəndir. Ona görə də
milli kinomuzu yarada bilmirik. Ələ baxdığımızdan, ondan bir şey, bundan iki şey götürdüyümüzdən yaratdıqlarımız da hamıya – ona buna oxşayır, “hər şeyə, hamıya oxşayan da heç nəyə bənzəməz”. Bunu xalqın özü deyib. Yuxarıda qeyd etdiyim
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
www.kitabxana.net – Milli Virtual Elektron Kitabxana 2016
Mövlüd Süleymanlı “And olsun, əsrə…”
Deyirlər, Qargülü dünyaya ona görə tez gəlir ki, gəlib bənövşəni görsün. Qarın altından çıxan kimi boylanır, amma Bənövşəni görmür, ah çəkir. Onunçün də, deyirlər, yer-yurd talalanır, yəni Qargülü ah çəkdikcə qar köynək- köynək əriyir... Belə bir deyim var: “Qargülü gəldi, tala vaxtıdı”. Qargülü çox gözləyir, Bənövşə gəlmir ki, gəlmir. Axırda dözmür, sellərə-sulara qarışıb gedir. Bənövşə gəlir, görür ki Qargülü yoxdu, ora baxır, bura baxır, Quzuotundan soruşur. Quzuotu deyir: Gəlmişdi, səni çox gözlədi, ah çəkdi, ahınnan qarlar əridi, bir də baxdıq ki, yoxdu, qarlara qarışıb gedib... Bənövşə ağlayır, bir kimsəsizliyə çəkilir, başını salır aşağı, heç kəsə baxmır...Amma ona oxunan mahnılar bitib tükənmir.
Bənövşə bitər allanır, |