3.
Ayiruv-chegaralov yuklamalari
:
faqat, -gina, -kina, -qina
4.
O‗xshash-qiyoslash yuklamalari
:
go‗yo, go‗yoki, xuddi, naq
5
. Gumon yuklamasi
:
-dir
6
. Inkor yuklamalari
:
na…na, hech, sira
-u, -yu, -da
yuklamalari o‗rnida va bog‗lovchisini qo‗llash mumkin bo‗lsa,
bog‗lovchi vazifasida kelgan bo‗ladi, boshqa hollarda yuklama hisoblanadi:
Keldi-da, yoza
boshladi
(bog‗lovchi).
Ko‗ngilga juda yaqin-da
(yuklama).
-u, -yu, -da, -gina, ham, na... na
—vazifadosh yuklamalardir
Yuklamalar imlosiga ko‗ra 3ga bo‗linadi:
1. Chiziqcha bilan yoziladigan yuklamalar: -
a, -ya, -u, -yu, -ku, -chi, -da
2. So‗zga qo‗shib yoziladigan yuklamalar:
-mi, -oq, -yoq, -gina, -kina, -qina, -dir
3. Alohida yoziladigan yuklamalar:
faqat, hatto, ham, go‗yo, naq...
-gina
yuklamasi egalik, kelishik va ko‗plik qo‗shimchalaridan keyin qo‗shiladi:
qiz-lar-
im-ni-gina (bunda urg‗u –ni bo‗g‗iniga tushadi)
Agar egalik, kelishik, ko‗plik qo‗shimchalari
–gina
qo‗shimchasidan keyin
qo‗shilsa, yuklama hisoblanmaydi, balki kuchaytirish-erkalash shakli bo‗ladi:
qiz-gina-lar-
im-ni
(yuklama emas)
--yuklama vazifasidagi so‗zlar:
yolg‗iz, bir
:
Darsga faqat (yolg‗iz, bir) Anvar kelmadi
.
Yuklamalar quyidagicha tahlil qilinadi.
1.Tuzilishiga ko‗ra turi (affiks yuklama, so‗z yuklama)
2.Ma‘nosiga ko‗ra turi (so‗roq, ta‘kid, ayiruv, kuchaytiruv, aniqlov, gumon yuklamalari).
3.Imlosiga ko`ra
4.Gapga qanday modal ma‘no qo‗shganligi.
Dostları ilə paylaş: |