Maktab amaliyotchi psixologlari uchun psixologik xizmatdan innovatsion
Yüklə 1,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Oila rasmining tahlili
1) Bolaning haqiqiy oilasi uning chizgan oila rasmi bilan taqqoslanadi. Oiladagi o’zaro munosabatlar va undagi muhit ijobiy bo’lsa, bola oiladagi barcha a’zolarning rasmini chizadi. Agar rasmda oila a’zolarining birontasi chizilmagan bo’lsa, demak oilaviy vaziyat mukammal emas. 2) Agar rasmda oilaga taalluqli bo’lmagan odamlarning rasmi chizilgan bo’lsa: a) e’tiborsizlik, yolg’izlanib qolish, b) kuchli katta xavotirlanish darajasi. 3) odatda bolalar oilaning qaysi bir a’zosi bilan nizoli muammo vujudga kelgan bo’lsa, shuni chizishni unutib qo’yadilar. Ko’p hollarda aka, uka yoki opa, singillarning rasmini chizmaydilar. Bu bilan bola oilada o’zining ustunligini, ota va onasining mehriga to’ymaganligini ifodalaydi. Masalan, bola o’zini ota va onasining o’rtasida chizib ko’rsatgan, kichik ukasi yoki singlisini esa umuman chizmagan. 4) Agar bola o’z rasmini chizmagan bo’lsa yoki oilasining o’rniga faqat o’zinigina chizsa, demak bu holda oilada umumiy birlikning yo’qligidan dalolat beradi. 5) Agar oilasining o’rniga bola hayvonlar va qushlarni chizsa, demak bolaga e’tibor va hissiy muloyimlik yetishmaydi. 6) Agar bola oila a’zolarining rasmini qo’llari tutashgan va bir qatorda chizgan bo’lsa, demak bu oiladagi psixologik iqlim yaxshi. Agar unday bo’lmasa, demak aksincha. 7) Agar oila a’zolari guruh – guruh bo’lib chizilgan bo’lsa, demak bu oilada kichik guruhlar borligini bildiradi. Masalan, 9 yoshli o’g’il bola o’zini otasi bilan, onasi va opasini esa alohida guruhda chizgan. 83 8) Oila a’zolarining kiyimlarida ko’p tarkiblarning borligi, rangligi oilaviy munosabatlarning ijobiyligini ko’rsatadi va aksincha oilaviy munosabatlarda adovat bo’lsa, oila a’zolarining gavdalari to’liq bo’lmay, kiyimsiz yoki tugatilmay chiziladi. 9) Bolalar odatda otasi va onasini juda katta qilib chizadi. Demak, oiladagi munosabatlar tenglik asosida, bola o’zini oilada kattalardek xis qiladi. 10) Agar bolalar o’zlarini otasi va onasidan ham katta qilib chizsa, demak bolani o’z – o’zini baholash darajasi juda ham yuqori. 11) Agar bola o’zini boshqa oila a’zolariga nisbatan juda kichik ota – onasi tomonidan g’amhurlik talab qiladi. 12) Agar bola o’z rasmini qo’llarini yuqoriga ko’targan holda, barmoqlarini uzun qilib chizgan bo’lsa, bu uning tajovuzkorligidan xabar qiladi. Ba’zan bunday rasmlarni yuvosh bolalar ham o’zining atrofidagi odamlarga nisbatan tajavuzkorona ruhda ekanligi, lekin bu holat yashirinligi ma’lum bo’ladi hamda bola kuchli va o’zgalar ustidan xukmron bo’lish hohishi borligini bildiradi. 13) Agar bola oila a’zolarining qo’llarini mushtcha tugilgan holda, barmoqlari uzun holatda chizsa, demak u shu oila a’zosining o’ziga nisbatan tajovuzkorligini his qiladi. 14) Agar bola o’zining tishlarini katta qilib chizgan bo’lsa, demak unda tishlash, baqirish, qo’pollik qilishga moyillik kuchlidir. Agar bola boshqa oila a’zolarini shunday holatda chizsa, ana shu oila a’zosiga nisbatan qo’rquv va dushmanlikni his qiladi. 15) Oila rasmi testi bolaning yosh xususiyatlari bilan bog’liqdir. 3 – 4 yoshdagi bolalar odam gavdasini chiziqlar bilan to’liq bo’lmagan holda chizadilar. 7 – 8 yoshli bolalarning rasmi esa ancha boyroq bo’lib, gavda tuzilishlari to’liq, rasmlar tugallangan bo’ladi. Misol uchun 12 yoshli qizchaning chizgan oila rasmiga murojaat qilamiz. Qizning oilasi onasidan, buvisidan va o’zidan iborat. Qiz rasmda o’zini, onasini va otasini chizgan. Otasi anchadan beri ular bilan yashamaydi. Bundan shunday xulosa chiqarish mumkin: bola oiladagi umumiy birlikni his qilmaydi, buvisiga nisbatan tajovuzkorlik bor. Onasi bilan o’zining orasida hissiy iliqlik yo’q. Rasmda bola otasi bilan birga yashash hohishi borligini yashirincha bildirgan. Bola o’zini oilada yolg’iz, yakkalangan holda, hamma tomonidan tashlab qo’yilganday his qiladi. Ikkinchi misol, 10 yoshli bola o’z oilasini tasvirlagan. Rasmda barcha oila a’zolari bir – birining qo’llarini ushlagan holda tasvirlanganlar. Bola o’zini rasmning markazida chizgan. Rasmni tahlil qilar ekanmiz, oiladagi psixologik iqlim yaxshi ekanligini bilib oldik. Bola o’zini oilada kerakligini, ota–onasining va oila a’zolarining mehrini his qiladi. SHunday qilib, bola o’zini oilada qanday xis qilishni bilishini hohlasangiz, 84 unga toza oq qog’oz bering va oila rasmini chizib berishini iltimos qiling. Yüklə 1,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|